Prace magisterskie

Prace magisterskie z prawa

Prawno – finansowe aspekty przekształcania spółek

przez
5/5 - (1 vote)

Przekształcenia spółek

Charakterystyczna dla stosunków gospodarczych zmienność warunków tak zewnętrznych jak i wewnętrznych, w których przedsiębiorca musi prowadzić działalność, wymaga od przedsiębiorców ciągłego dostosowywania skali, organizacji i formy przedsiębiorstwa do zmian, które się pojawiają. Wspólnicy podejmując wspólne przedsięwzięcie, jakim jest spółka planują jego rozwój według swojej aktualnej wiedzy, na skalę marzeń i wyobraźni. Życie dokonuje korekty tych planów.

Przekształcanie formy prawnej, w jakiej prowadzone jest przedsiębiorstwo spółki, łączenie się spółek oraz ich podział stanowią prawne narzędzia mające ułatwić przedsiębiorcy, rozwój, ekspansję na rynku, obniżenie kosztów działalności a czasem tylko przetrwanie.

Regulacja prawna przyjęta przez Kodeks spółek handlowych, dotycząca problematyki łączenia, podziału i przekształcania spółek stworzyła ramy dla przeprowadzania reorganizacji przedsiębiorstwa spółki przy optymalizacji kosztów związanych z realizacją tego procesu.

Obowiązujący do 31 grudnia 2000 r. kodeks handlowy, zawierał ograniczone formuły transformacji spółek, dopuszczając wyłącznie przekształcenia w grupie spółek kapitałowych. W przypadku wystąpienia określonych w Kh wydarzeń, dochodziło również do obligatoryjnego przekształcenia spółki jawnej w spółkę komandytową i spółki komandytowej w jawną. Zawężone możliwości transformacji, oraz procedura postępowań restrukturyzacyjnych sprawiały, że narzędzia te stosowane były incydentalnie.

Brak instrumentarium, stawiał również spółki prawa polskiego w gorszej sytuacji w stosunku do podmiotów zagranicznych. Kodeks spółek handlowych przyjmuje, że reorganizacja przedsiębiorstwa spółki dokonywana jest bez jego likwidacji. Rozwiązanie to nie tylko upraszcza procedurę, skraca czas transformacji i obniża koszty, ale pozwala, co jest istotne prowadzić bieżąca działalność bez utraty zaufania rynku. Kodeks dopuszcza możliwość łączenia się spółek wszelkich typów tj. osobowych z kapitałowymi i odwrotnie oraz kapitałowych miedzy sobą i osobowych między sobą. W przypadku łączenia się spółek osobowych ustawa wymaga jedynie, aby w wyniku takiego połączenia powstała spółka kapitałowa oraz jeżeli w połączeniu uczestniczy spółka kapitałowa i osobowa spółką przejmującą będzie zawsze spółka kapitałowa.

Przekształcenie może nastąpić w dowolną spółkę. Podziałowi podlegają wyłącznie spółki kapitałowe. Podział spółki jest nową instytucją w prawie polskim.

Przekształcenie spółki w inny typ spółki prowadzi jedynie do zmiany formy prawnej, w jakiej spółka prowadzi swoje przedsiębiorstwo. Mamy, więc w tym przypadku do czynienia z ciągłością trwania spółki.

Przekształcenia obejmują wszystkie typy spółek. Przekształcić może się każda spółka w każdy prawnie dopuszczalny typ spółki. Przekształceniu w spółkę prawa handlowego może ulec również spółka cywilna. Do przekształcenia spółki cywilnej mają zastosowanie przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową. Do przekształcenia spółki stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania spółki przekształconej, o ile nic innego nie wynika z ustawy. Przekształcenie podobnie jak podział czy łączenie wynika z woli wspólników. W związku z powyższym do obowiązku wpisu spółki cywilnej do rejestru przedsiębiorców jako spółki jawnej, o którym mowa w art.26 & 1-4 nie mają zastosowania przepisy o przekształceniu.

Dzień przekształcenia jest dniem wpisu do rejestru spółki przekształconej, odtąd przysługują jej wszelkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Wyjątek stanowią podobnie jak przy łączeniu i podziale decyzje, koncesje i zezwolenia, z których wyraźnie wynika, że zmiana stanu prawnego powoduje ich wygaśnięcie.

Jeżeli w przypadku przekształcenia zmianie ulega również korpus firmy, spółka po przekształceniu ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy. Do przekształcenia stosuje się przepisy dotyczące powstania spółki przekształconej.

Przekształcenie wymaga:

  • sporządzenia planu przekształcenia wraz załącznikami i opinią biegłego rewidenta,
  • powzięcia uchwały o przekształceniu,
  • powołania członków organów albo określenia wspólników prowadzących sprawy spółki i reprezentujących ją,
  • zawarcia umowy albo podpisania statutu spółki przekształconej,
  • dokonania wpisu w rejestrze spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej.

Plan przekształcenia przygotowuje zarząd albo wspólnicy prowadzący sprawy spółki.

W jednoosobowej spółce plan przekształcenia sporządza się w formie aktu notarialnego.

Plan przekształcenia obejmuje:

  • ustalenie wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej,
  • określenie wartości udziałów lub akcji wspólników zgodnie ze sprawozdaniem finansowym.

Do planu przekształcenia dołączony zostaje projekt uchwały w sprawie przekształcenia, projekt umowy spółki przekształcanej, wycena składników majątku spółki przekształcanej oraz sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia.

Plan przekształcenia bada biegły rewident w zakresie jego poprawności i rzetelności tj. biegły uprawniony do badania sprawozdań finansowych (art.559).

Zbadany przez biegłego rewidenta, plan przekształcenia i załączone do niego projekty dokumentów wymagają akceptacji wspólników, w związku z czym Spółka jest zobowiązana zawiadomić wspólników o zamiarze podjęcia uchwały w sprawie przekształcenia. Ze względu na to, że zmiana formy prawnej ma istotne znaczenie dla wspólników może, bowiem zmieniać charakter ich odpowiedzialności, kodeks wymaga, aby o zamiarze podjęcia uchwały wspólnicy zostali zawiadomieni dwukrotnie. Zawiadomienie powinno zawierać istotne elementy planu przekształcenia, opinii biegłego rewidenta w sprawie przekształcenia. W zawiadomieniu należy wskazać miejsce i termin, w którym wspólnicy spółki mogą zapoznać się z planem połączenia i dokumentami z nim związanymi. Termin na zapoznanie się z dokumentami dotyczącymi połączenia nie może być krótszy niż dwa tygodnie przed planowanym dniem podjęcia uchwały.

Uchwała o przekształceniu wymaga jednomyślnej uchwały wspólników spółki osobowej oraz kwalifikowanej uchwały wspólników spółki kapitałowej.

Dla przekształcenia spółki komandytowej i komandytowo – akcyjnej wymagane są odrębne uchwały podejmowane w grupach.

Uchwała o przekształceniu powinna, co najmniej określać:

  • typ, w jaki spółka zostaje przekształcona,
  • wysokość kapitału zakładowego w przypadku spółek kapitałowych, albo wysokość sumy komandytowej albo wartość nominalną akcji przy przekształceniu w spółkę komandytowo – akcyjną,
  • wysokość kwoty przeznaczonej na wypłaty dla wspólników nie uczestniczących w spółce przekształconej nie więcej jednak jak 10% wartości bilansowej majątku spółki,
  • zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom w spółce przekształconej,
  • nazwiska i imiona członków zarządu albo wspólników prowadzących sprawy spółki.

W terminie miesiąca od powzięcia uchwały spółka wezwie wspólników do złożenia oświadczeń o uczestnictwie w spółce (art.564). Wezwanie nie dotyczy wspólników, którzy złożyli takie oświadczenia w dniu podjęcia uchwały. Oświadczenie wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Wspólnikowi, który złożył oświadczenie przysługuje roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziału w spółce przekształconej. Roszczenie przedawnia się z upływem dwóch lat od chwili przekształcenia.

Wypłata powinna być dokonana w terminie sześciu miesięcy od dnia przekształcenia. Wspólnik nieuczestniczący w spółce ma prawo żądać weryfikacji wyceny wartości udziału (art.566).

Do powództwa o uchylenie lub zaskarżenie uchwały stosuje się przepisy art.422-427. Powództwo o uchylenie uchwały albo stwierdzenie nieważności tej uchwały należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak jak w terminie trzech miesięcy od dnia powzięcia uchwały. Osoby działające za spółkę przekształcaną odpowiadają solidarnie wobec spółki, wspólników oraz osób trzecich za szkody spowodowane naruszeniem prawa albo statutu spółki przekształcanej w trakcie przekształcenia, chyba, że nie ponoszą winy.

Ogłoszenia o przekształceniu dokonuje się na wniosek zarządu spółki przekształconej albo wspólników uprawnionych do prowadzenia jej spraw.

Przekształcenia spółek kapitałowych w spółki osobowe wymagają kwalifikowanej większości głosów 2/3 przy udziale, co najmniej 2/3 kapitału. Jeżeli przekształcenie ma nastąpić w spółkę komandytową lub komandytowo – akcyjną uchwała o przekształceniu musi wskazywać osoby należące do poszczególnych grup wspólników oraz zgody rażonej na piśmie pod rygorem nieważności wspólników, którzy w przekształconej spółce ponosili nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania tej spółki.

Podstawowym wymogiem dla przekształceń spółek kapitałowych w spółki kapitałowe jest zachowanie na dzień przekształcenia kapitału zakładowego w niezmienionej wysokości (art.577).

Przekształcenia spółek osobowych w spółki osobowe wymagają zgody wszystkich wspólników. W przypadku przekształcenia w spółkę partnerska, komandytową lub komandytowo – akcyjną uchwałą musi uwzględnić specyfikę tych spółek.

Przekształcenie spółki jawnej w spółkę komandytową może nastąpić również na żądanie spadkobiercy zmarłego wspólnika (art.583). Spadkobierca może wystąpić z takim żądaniem w ciągu sześciu miesięcy od dnia stwierdzenia nabycia spadku.

Za zobowiązania powstałe przed dniem przekształcenia wspólnicy odpowiadają na dotychczasowych zasadach (solidarnie, osobiście, subsydiarne) przez okres trzech lat licząc od tego dnia.

Elżbieta Boniuszko

Działania Prezesa URE w obszarach ciepłownictwa objętych koncesjonowaniem

przez

5/5 - (1 vote)

Udzielanie koncesji [256]

Zgodnie z przepisami art. 67 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne Prezes URE miał obowiązek w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy – Prawo energetyczne udzielić z urzędu koncesji przedsiębiorstwom ciepłowniczym działającym lub będącym w budowie w dniu ogłoszenia ustawy, o ile spełniają one warunki określone ustawą.

W zakresie koncesji dotyczących ciepła, proces koncesjonowania z urzędu został zakończony w 1998 r. Liczbę wydanych koncesji dla przedsiębiorstw w poszczególnych obszarach działalności energetycznej przedstawia tabela 5.

Tabela 5. Koncesje dla wytwarzania i obrotu ciepłem wydane w 1998 r.

Rodzaj prowadzonej działalności energetycznej Liczba wydanych koncesji
 – wytwarzanie ciepła 729
 – przesyłanie i dystrybucja ciepła 768
 – obrót ciepłem 207

Pierwszą decyzję o udzieleniu koncesji na wytwarzanie ciepła dla Elektrociepłowni Lublin-Wrotków Sp. z o. o. w Lublinie wydano w dniu 31 lipca 1998 r.

Począwszy od 1999 r. działalność Prezesa URE w zakresie udzielania koncesji dotyczyć będzie postępowań wszczętych na wniosek przedsiębiorców, a w roku 2000 również postępowań wszczętych z urzędu257.

Realizując obowiązek wydania koncesji z urzędu przedsiębiorcom, którzy spełnili warunki (określone w art. 3 ustawy nowelizującej Prawo energetyczne258) Prezes URE udzielił w 2001 r.:

  • 24 koncesje na wytwarzanie ciepła,
  • 2 koncesje na przesyłanie i dystrybucję ciepła
  • 3 postępowania w sprawie udzielenia koncesji na wytwarzanie ciepła zakończyły się wydaniem decyzji o ich umorzeniu.

Postępowania prowadzone w 2001 r., wszczęte na wniosek przedsiębiorców zakończyły się wydaniem następujących koncesji:

  • na wytwarzanie ciepła 43
  • na przesyłanie i dystrybucję ciepła 46
  • na obrót ciepłem 10

Liczba koncesji udzielonych w latach 1998-2001 r. w obszarze koncesjonowanej działalności wytwarzania i obrotu ciepłem przedstawia poniższa tabela 6.

Tabela 6. Zestawienie koncesji dla ciepła udzielonych w latach 1998 – 200.

Obszar koncesjonowania Liczba
1998 – 2000 (łącznie) 2001
Wytwarzanie ciepła 934 66
Przesyłanie i dystrybucja ciepła 950 49
Obrót ciepłem 284 11
Razem 2168 126

Według stanu na dzień 30 kwietnia 2002 r. liczba wydanych przez URE koncesji oraz promes na działalność gospodarczą dotyczącą ciepła przedstawiała się następująco259

Tabela 7. Wydane przez URE koncesje i promesy według stanu na 30 kwietnia 2002 r.

Koncesje Udzielone Wydane promesy
Razem w tym na wniosek
Wytwarzanie 793 174 24
Przesył i dystrybucja 760 203 15
Obrót 218 67 2
Ogółem 1771 444 41

Należy zauważyć, iż znaczący wpływ na przedłużanie procesu wydawania lub zmiany koncesji miały w szczególności kolejne nowelizacje Prawa energetycznego, a także przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).260

Odmowa udzielenia koncesji

W 2001 r. wydano 12 decyzji o odmowie udzielenia lub zmiany koncesji. Najczęściej, w uzasadnieniach decyzji odmownych przedstawiane były następujące powody takiego rozstrzygnięcia:
  • niezłożenie w terminie zabezpieczenia majątkowego wymaganego zgodnie z art. 38 ustawy – Prawo energetyczne,
  • brak środków finansowych gwarantujących prawidłowe prowadzenie działalności,
  • skazanie w przeszłości ubiegającego się o koncesję, za przestępstwo mające związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zmiana i cofanie koncesji

W 2001 r. wydano 773 decyzje zmieniające udzielone koncesje, z tego 689 decyzji zostało zmienionych na wniosek strony, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne. Zmiany warunków udzielonych koncesji dokonywane były przede wszystkim w związku z:

  • koniecznością dostosowania zapisu koncesji do aktualnego stanu organizacyjno – prawnego koncesjonariusza, zaistniałego po przekształceniach własnościowych przedsiębiorstwa,
  • wnioskiem strony o rozszerzenie lub zawężenie zakresu udzielonych koncesji w związku z przejęciem lub przekazaniem, wyłączeniem lub modernizacją eksploatowanych lub nowych źródeł ciepła, sieci ciepłowniczych lub linii energetycznych,
  • wnioskiem strony o wydłużenie terminu wypełnienia określonych w koncesjach warunków szczególnych wykonywania działalności,
  • zmianą nazwy, formy prawnej lub siedziby koncesjonariusza, tu szczególnie liczną grupę stanowiły wnioski o zmianę formy prawnej ze spółki cywilnej na inną (najczęściej jawną).

W 2001 r., w związku z zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej, na podstawie art. 41 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, cofniętych zostało 158 koncesji wydanych w stosunku do 98 przedsiębiorców. W większości przypadków cofnięcie koncesji nastąpiło na wniosek strony. W uzasadnieniu decyzji najczęściej podawanym powodem cofnięcia koncesji było zaprzestanie prowadzenia działalności w zakresie objętym obowiązkiem jej posiadania lub definitywne zaprzestanie prowadzenia działalności przez przedsiębiorcę.

Ponadto, wydano 81 decyzji (w stosunku do 56 przedsiębiorców) stwierdzających wygaśnięcie koncesji na podstawie art. 162 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Decyzje te zostały wydane w związku z ograniczeniem przez przedsiębiorców zakresu prowadzonej działalności do tego stopnia, że nie wymagała ona posiadania koncesji na mocy przepisów art. 32 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, np. poprzez ograniczenie przez odbiorców ciepła mocy zamówionej do wielkości nie przewyższającej 1 MW. Niejednokrotnie, wydanie decyzji o stwierdzeniu wygaśnięcia koncesji wiązało się ze zmianami wynikającymi z ustawy nowelizującej. Wobec przedsiębiorców, których działalność po zmianie ustawy – Prawo energetyczne nie wymagała uzyskania koncesji i którzy złożyli wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia koncesji, wydawana była stosowna decyzja. Odnotowano również wygaśnięcie kilkunastu koncesji w trybie art. 42 ustawy – Prawo energetyczne, w wyniku wykreślenia przedsiębiorców z właściwych rejestrów lub ewidencji.

W roku 2001 wydano 12 decyzji (w stosunku do 10 przedsiębiorców) o uchyleniu decyzji w sprawie udzielenia lub cofnięcia koncesji. Dane dotyczące liczby wydanych decyzji o umorzeniu postępowań oraz zmianie, cofnięciu i stwierdzeniu wygaśnięcia koncesji wydanych w latach 1998-2001 przedstawione zostały poniżej w tabeli 8.

Tabela 8. Zestawienie wydanych decyzji o umorzeniu postępowania, zmianie i cofnięciu koncesji oraz decyzji stwierdzających wygaśnięcie koncesji w latach 1998-2000 i w 2001 r.

Rodzaj wydanych decyzji 1998-2000 2001 Razem
Decyzje o umorzeniu postępowania 1349 89 1438
Decyzje zmieniające koncesje 2307 773 3080
Decyzje cofające koncesje 211 158 369
Decyzje stwierdzające wygaśnięcie koncesji 117 81 198

Rozstrzyganie sporów

W roku 2001 w sprawach spornych wydano 154 decyzje administracyjne (wszystkie w oddziałach terenowych), w tym 88 decyzji rozstrzygających spór, 2 decyzje odmawiające rozstrzygnięcia sporu, 56 umarzających postępowanie i 8 pozostawiających sprawę bez rozpoznania. Duża liczba umorzonych postępowań jest skutkiem doprowadzenia stron do ugodowego załatwienia sprawy. Według stanu na koniec grudnia 2001 r., 59 spraw znajdowało się w trakcie rozpoznawania.

Spośród 44 decyzji Prezesa URE rozstrzygnięcia w sprawach spornych dotyczyły:

  1. ustalenia warunków świadczenia usług polegających na przesyłaniu ciepła – 3 decyzje,
  2. odmowy zawarcia umowy sprzedaży ciepła – 36 decyzji,
  3. nieuzasadnionego wstrzymania dostaw ciepła – 5 decyzji.

W trybie art. 8 ust. 2 ustawy – Prawo energetyczne zapadały zarówno postanowienia nakazujące podjęcie lub kontynuowanie dostaw, jak również odmawiające nakazania takiego działania. W sumie wydano 23 postanowienia.

W roku 2001 Sąd Antymonopolowy rozpoznał 15 odwołań od decyzji wydanych w sprawach spornych. Rozpatrując te odwołania Sąd w jednym przypadku uchylił decyzję Prezesa URE, w 6 przypadkach oddalił odwołanie, a w 8 przypadkach odrzucił odwołania od decyzji Prezesa URE. Do rozpoznania w 2002 r. pozostało 36 odwołań.

W roku 2001 do Naczelnego Sądu Administracyjnego została skierowana jedna skarga na bezczynność Prezesa URE – pozostała do rozpoznania w roku 2002. Natomiast w 2001 r. NSA oddalił jedną skargę na bezczynność Prezesa URE wniesioną w 2000 r.

Nakładanie kar pieniężnych

Prezes URE, działając na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 6 ustawy – Prawo energetyczne przeprowadził 157 postępowań administracyjnych w sprawie wymierzenia kary pieniężnej. Prezes URE po ujawnieniu i udokumentowaniu przewinień, wymierzył kary pieniężne za naruszenie przepisów ustawy – Prawo energetyczne:

  • za stosowanie taryf, bez dopełnienia obowiązku ich przedstawienia Prezesowi URE do zatwierdzenia –28 kar dotyczących stosowania cen ciepła,
  • za stosowanie taryf wyższych od zatwierdzonych – 2 kary dotyczących cen ciepła,
  • za nieprzestrzeganie obowiązków wynikających z koncesji – 6 kar

Przedsiębiorstwom energetycznym zostało wymierzonych 48 kar, na łączną kwotę 822.167,70 zł. Jedną karę, w wysokości 5.000 zł, wymierzono kierownikowi przedsiębiorstwa, wobec którego uznano, że swoim zachowaniem bezpośrednio przyczynił się do powstania przewinień. Łączna kwota kar wymierzonych w 2001 roku wyniosła 827.167,70 zł. Ze względu na brak danych, nie można podać jaki udział w tej kwocie maja kary wymierzone przedsiębiorstwom ciepłowniczym.

Wysokość wymierzonych kar wahała się od 414 zł do 450.000 zł (od 0,0002% przychodu do 3% przychodu ukaranego przedsiębiorstwa, jedna kara – w wysokości 10% przychodu ukaranego przedsiębiorstwa). Kary wymierzane przez Prezesa URE stanowiły w przeważającej części niewielką część przychodu ukaranego podmiotu, z tego względu, miały one bardziej charakter edukacyjno – prewencyjny. Tylko w wyjątkowych przypadkach wymierzano kary o charakterze represyjnym.

Kontrola działalności przedsiębiorstw energetycznych

Działalność kontrolna prowadzona przez Prezesa URE, zgodnie z wypracowanym sposobem postępowania, obejmuje szereg działań mających na celu wykrycie nieprawidłowości w działalności przedsiębiorstw energetycznych.

W 2001 r. przeprowadzono łącznie 1253 kontrole. W ich wyniku ujawniono nieprawidłowości w działalności 241 przedsiębiorstw energetycznych. Jednostki kontrolowane najczęściej same niezwłocznie usuwały stwierdzone uchybienia. W kilkudziesięciu przypadkach podjęto jednak środki dyscyplinujące, takie jak: powiadomienie organów ścigania, skierowanie sprawy do kolegium ds. wykroczeń, czy wymierzenie kar pieniężnych.

256 na podstawie sprawozdania z działalności Prezesa URE w 2001 r. Biuletyn URE Nr 3 z 2002 r. str 2 oraz sprawozdania z działalności Prezesa URE w 2000 r. Biuletyn URE Nr 3 z 2001 r. str.2

257 na podstawie art. 3 ustawy z dnia 26 maja 2000 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 48, poz. 555). Przepis ten zobowiązał Prezesa URE, do udzielenia z urzędu koncesji przedsiębiorstwom energetycznym działającym lub będącym w budowie w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej, tj. w dniu 14 czerwca 2000 r., o ile spełniają one warunki określone w przepisach ustawy – Prawo energetyczne, a wymóg uzyskania koncesji wynika z przepisów ustawy nowelizującej. Jednocześnie mocą ustawy nowelizującej dokonana została istotna zmiana art. 32 ustawy – Prawo energetyczne, w związku z czym zmianie uległ zakres działalności, której prowadzenie wymaga posiadania koncesji.

258 ustawa z dnia 26 maja 2000 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 48, poz. 555)

259 Jedno przedsiębiorstwo energetyczne może otrzymać kilka koncesji lub promes koncesji, stąd liczba koncesji lub promes koncesji nie musi pokrywać się z liczbą przedsiębiorstw.

260 Zgodnie z art. 26 § 4 tej ustawy przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej mają obowiązek dokonać zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego, jeżeli jej przychody netto ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych osiągnęły równowartość co najmniej 400 000 EURO. Z chwilą wpisania spółki cywilnej do rejestru przekształca się ona w spółkę jawną. URE mając na względzie treść tego przepisu wezwało przedsiębiorców spełniających powyższe kryterium, do przedłożenia potwierdzenia zgłoszenia do sądu rejestrowego i następnie wypisu z rejestru, potwierdzającego przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną (lub inną spółkę prawa handlowego). Ze względu na długotrwałość procesu rejestracji sądowej oraz liczbę (ok. 400 przypadków) nie zamknięto do końca 2001 roku wielu postępowań wszczętych wobec spółek cywilnych z urzędu, lub na ich wniosek.

Koncesjonowanie działalności gospodarczej – literatura

przez

5/5 - (1 vote)
Koncesjonowanie to proces udzielania przez władze publiczne zezwolenia na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. W niektórych branżach, takich jak np. energetyka, telekomunikacja, transport czy woda, w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego, władze wymagają uzyskania koncesji. Koncesja jest wydawana na określony czas i może być cofnięta w przypadku naruszenia warunków, na jakich została udzielona. Proces udzielania koncesji jest regulowany przez odpowiednie przepisy prawne, a jego celem jest zarówno ochrona interesów publicznych, jak i zapewnienie równego dostępu do rynku.

Poniżej przydatna literatura do osób piszących pracę magisterką z tej tematyki.

 1. Baehr J.Stawicki E. Prawo energetyczne MUNICIPIUM, 1999 r.
 2. Biernat S., Wasilewski A., Ustawa o działalności gospodarczej. Komentarz, Kraków 1997 r.
 3. Boć J. (red.) Prawo administracyjne, Wrocław, 1997 r.
 4. Buńczyk A., Daniluk A., Głukowska-Sobol A., Moskalik M. Ciepłownictwo w Polsce – charakterystyka przedsiębiorstw koncesjonowanych – część I Biuletyn URE 6/2001
 5. Duda M. Istota i implikacje ustawy prawo energetyczne Biuletyn URE 1/1998
 6. Głukowska-Sobol A., Wesołowska M. Prawne podstawy regulacji w elektroenergetyce a zobowiązania międzynarodowe, Biuletyn URE nr 6 (14) 2000
 7. Gronowski S. Prawo energetyczne, ABC, Warszawa, 2000 r.
 8. Janiszewska Z Procedury koncesyjne w Departamencie Koncesji URE Biuletyn URE 6/2001
 9. Jarosz M. i zespół 2001 Słownik Wyrazów Obcych” Wydawnictwa Europa
 10. J asiński P., Włodarczyk P. Strategia Urzędu Regulacji Energetyki, Biuletyn URE 1/99
 11. Juchniewicz L. wystąpienie XXXV Zjazd Gazowników Polskich 28.09-1.10 1999 r. w Mikołajkach
 12. Juchniewicz L. Pismo Prezesa URE z dnia 4 grudnia 2001 r. Warszawa, BAB-1/4887 /2001
 13. Jurczyk Z. Podstawy rozwoju konkurencji w sektorze infrastrukturalnym, Ciepłownictwo w Polsce i na świecie, Rocznik V (1998) zeszyt 5-6
 14. Kania A. Zmiany w decyzjach koncesyjnych Biuletyn URE 4/1999
 15. Kijowski D.R. Pozwolenia w administracji publicznej, Białystok 2000 r.
 16. Kijowski D.R Pozwolenia w administracji publicznej, Białystok 2000 r.
 17. Kosikowski C. Koncesje w prawie polskim, Kraków 1996 r
 18. Kosikowski C. Prawo działalności gospodarczej. Komentarz, Warszawa 2000 r.
 19. Kosikowski C. Wolność gospodarcza w prawie polskim Warszawa 1995 r.
 20. Kosikowski C. Koncesje w prawie polskim Kraków 1996 r.,
 21. Lewandowska I. Nowe ramy dla przedsiębiorczości Rzeczpospolita 16.12 1998 r. nr 294
 22. Lewandowski. J. Neoliberałowie wobec współczesności. Gdynia 1991 r.
 23. Lipiński A.: Niektóre problemy nowego prawa energetycznego, PUC, Nr 5,1998 r.;
 24. Muszyński I. Prawo energetyczne, ABC,Warszawa, 2000 r.
 25. Niebisz E. Pierwsze koncesje, Biuletyn URE 1998 r. nr 2
 26. Palarz H. Prawo energetyczne z komentarzem, Gdańsk, 1999 r.
 27. Palarz H. , Rozwadowska A. Praktyki monopolistyczne i sprawy sporne w prawie energetycznym, Gazeta Prawna z 2 lutego 1999 r.
 28. Spyra M. Koncesje w prawie energetycznym, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, 1998 r. nr 6.
 29. Steinhoff J. List otwarty Ministra Gospodarki, I Konferencja Ciepłowników Polskich, Gdańsk, 11-12 kwietnia 2000 r.
 30. Strzeszewski. C. Katolicka nauka społeczna. Lublin 1994 r.
 31. Szewczyk M. Nadzór w materialnym prawie administracyjnym. Administracja wobec wolności, własności i innych praw podmiotowych jednostki” Zachodnie Centrum Organizacji, Poznań, 1997 r.,
 32. Szewczyk M. Spór o znaczenie pojęcia nadzór i kontrola” na stronie www.wszib.Poznan.pl/dystrybucja
 33. Szłapczyński O. Bieżąca działalność URE, Rynek energii 5/98
 34. Taradejna, R. i B. Prawo Energetyczne, IGCP, Warszawa, 2001 r.
 35. Tusiewicz B., Wesołowska M., Witkowska B. Ciepłownictwo w Polsce-charakterystyka przedsiebiorstw koncesjonowanych-część II Biuletyn URE nr 1 (21) 2002 r.
 36. Walaszek-Pyzioł A. Energia i prawo, Lex Nexis, Warszawa 2002 r
 37. Walaszek-Pyzioł A. Swoboda działalności gospodarczej, Kraków 1994 r.
 38. Walaszek-Pyzioł A. Prawo energetyczne Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1999 r.
 39. Waligórski M. Administracyjnoprawna reglamentacja działalności gospodarczej, Poznań, 1994 r.
 40. Waligórski M. Nowe Prawo działalności gospodarczej, Poznań 2001 r
 41. Waligórski M. Administracyjna regulacja działalności gospodarczej Poznań 1998 r.
 42. Waligórski M. Administracyjnoprawna reglamentacja działalności gospodarczej, Poznań, 1994 r.
 43. Waligórski M. Charakter prawny pozwoleń na prowadzenie indywidualnej działalności gospodarczej, RPEiS, Nr 3 1988 r.
 44. Zdyb M. Prawo działalności gospodarczej, Zakamycze, Kraków 2000
 45. Sprawozdanie z działalności Prezesa URE w 2001 r. Biuletyn URE Nr 3 z 2002 r.
 46. Sprawozdanie z działalności Prezesa URE w 2000 r. Biuletyn URE Nr 3 z 2001 r.

Charakterystyka koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych

przez

5/5 - (1 vote)

Ogólna charakterystyka

Charakterystykę koncesjonowanych przedsiębiorstw przedstawiono przede wszystkim w oparciu o wyniki badań ankietowych 763 przedsiębiorstw ciepłowniczych.251. Badania przeprowadził Urząd Regulacji Energetyki wśród zaewidencjonowanych 963 koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych252.

Środowisko przedsiębiorstw ciepłowniczych jest niejednorodne a w szczególności pod względem organizacyjno-prawnym, właścicielskim, technicznym, ekonomicznym.

Przedsiębiorstwa ciepłownicze posiadają zróżnicowane formy organizacyjno–prawne i własnościowe. Występują wśród nich: spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością, przedsiębiorstwa państwowe i komunalne, gminne zakłady budżetowe oraz podmioty prywatne.

W większości przedsiębiorstw funkcje właścicielskie sprawują organy samorządu terytorialnego.

Przedsiębiorstwa ciepłownicze różnią się znacznie między sobą wielkością oraz stopniem zaangażowania w działalność energetyczną, skalą i zakresem działania, wielkością sprzedaży ciepła pochodzącego zarówno ze źródeł własnych jak i kupowanego od innych przedsiębiorstw ciepłowniczych. Dominują przedsiębiorstwa, które prowadzą kilka rodzajów działalności ciepłowniczej Najwięcej, ponad 60%, przedsiębiorstw zajmuje się wytwarzaniem oraz przesyłaniem i dystrybucją ciepła, około 16% prowadzi dodatkowo obrót ciepłem. W całym sektorze największą grupę stanowią przedsiębiorstwa ze sprzedażą poniżej 1 mln GJ ciepła rocznie (ok. 90% analizowanych przedsiębiorstw).

Tabela 2. Przedsiębiorstwa ciepłownicze w układzie wojewódzkim i według WZDE253

Lp. Województwo WZDE
OGÓŁEM 70 – 100% 20 – 69% 0 – 19%
763 307 165 291
1. dolnośląskie 50 18 11 21
2. kujawsko- pomorskie 54 16 17 21
3. lubelskie 40 18 7 15
4. lubuskie 30 11 7 12
5. łódzkie 53 18 10 25
6. małopolskie 42 12 9 21
7. mazowieckie 65 31 16 18
8. opolskie 20 5 3 12
9. podkarpackie 52 14 12 26
10. podlaskie 22 12 6 4
11. pomorskie 46 24 10 12
12. śląskie 110 32 26 52
13. świętokrzyskie 25 14 3 8
14. warmińsko-mazurskie 43 25 12 6
15. wielkopolskie 68 30 13 25
16. zachodniopomorskie 43 27 3 13

Przedstawione grupy przedsiębiorstw są wewnątrz niejednorodne. W grupie o wysokim WZDE znajdują się głównie przedsiębiorstwa ciepłownictwa zawodowego (ciepłownie zawodowe i przedsiębiorstwa produkcyjno – dystrybucyjne) oraz niektóre elektrociepłownie, w grupie o średnim WZDE znalazły się w większości elektrociepłownie zawodowe i przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, a grupa o niskim WZDE – to przede wszystkim elektrownie i przedsiębiorstwa przemysłowe, dla których działalność ciepłownicza jest działalnością uboczną.

Tabela 3. Grupy przedsiębiorstw ciepłowniczych według posiadanych koncesji w układzie wojewódzkim254.

Lp. Województwo Liczba przedsiębiorstw ogółem GRUPA I Wytwarzanie ciepła GRUPA II Wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja ciepła
  OGÓŁEM kraj 763 97 469
1. dolnośląskie 50 7 30
2. kujawsko- pomorskie 54 7 34
3. lubelskie 40 8 22
4. lubuskie 30 7 18
5. łódzkie 53 6 30
6. małopolskie 42 5 23
7. mazowieckie 65 4 48
8. opolskie 20 2 13
9. podkarpackie 52 10 25
10. podlaskie 22 2 15
11. pomorskie 46 7 35
12. śląskie 110 12 57
13. świętokrzyskie 25 5 13
14. warmińsko-mazurskie 43 4 31
15. wielkopolskie 68 9 43
16. zachodniopomorskie 43 2 32
Lp. GRUPA III Wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem GRUPA IV Przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem GRUPA V Obrót ciepłem
  119 71 7
1. 5 6 2
2. 9 4 –
3. 6 4 –
4. 4 1 –
5. 9 6 2
6. 10 4 –
7. 8 5 –
8. 2 3 –
9. 9 8 –
10. 4 – 1
11. 3 1 –
12. 21 18 2
13. 6 1 –
14. 7 1 –
15. 11 5 –
16. 5 4 –

Charakterystyka techniczna koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych

W analizowanych 763 przedsiębiorstwach moc zainstalowana wynosi ok. 72 000 MW, a osiągalna ok. 68 000 MW. Najwyższe wskaźniki udziału mocy zainstalowanej 21,7% i osiągalnej 21,4% posiadają przedsiębiorstwa województwa śląskiego. Najniższym udziałem w krajowym bilansie mocy zainstalowanej i osiągalnej charakteryzują się województwa podlaskie 2,0% i 2,1%, lubuskie 2,1% i 1,9% oraz opolskie 2,2% i 2,0%.

Długość sieci ciepłowniczej w kraju wynosi ponad 16 tys. km. Najwyższy udział w długości sieci ciepłowniczej mają województwa śląskie 16,6% i mazowieckie 15,5%. Najkrótsze sieci w kraju znajdują się w województwach lubuskim, opolskim, świętokrzyskim i podlaskim.

Liczba odbiorców, z którymi przedsiębiorstwa ciepłownicze zawarły umowy na dostawę ciepła wynosi ponad 116 tys. Najliczniejsza grupa odbiorców występuje w województwach lubelskim, śląskim, dolnośląskim, pomorskim i mazowieckim. Duża liczba odbiorców przy stosunkowo krótkiej sieci ciepłowniczej w woj. lubelskim, wynika z zawarcia ponad 12 tys. umów przez dostawcę ciepła z indywidualnymi odbiorcami (lokatorami mieszkań).

Produkcja i sprzedaż ciepła

Ciepło produkowane jest w postaci pary technologicznej i gorącej wody na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Wytwarzane jest w następujących źródłach:
  • w elektrowniach i elektrociepłowniach zawodowych i przemysłowych,
  • w ciepłowniach komunalnych,
  • w kotłowniach lokalnych,
  • w procesach technologicznych w przemyśle (zakładach chemicznych, rafineriach, hutach itp.),
  • w źródłach niekonwencjonalnych (spalanie biogazu, energia złóż geotermalnych).

Ciepło jest specyficznym towarem, który charakteryzuje się równoczesnością produkcji i zużycia, a wymagane parametry termiczne determinują jego dostawę na niewielkie odległości. Transportowane jest ono ze źródeł za pomocą sieci ciepłowniczych, z których większość ułożona jest pod ziemią, a tylko 10% przebiega nad ziemią.

W analizowanych przedsiębiorstwach ciepłowniczych wyprodukowano ponad 466 mln GJ ciepła, z tego 31,9% ciepła zużyto na potrzeby własne.

Sprzedaż ciepła wyniosła ponad 445 mln GJ, w 40% realizowana była bezpośrednio ze źródeł a w 60% za pomocą sieci ciepłowniczych. Część wyprodukowanego ciepła była sprzedawana przez wytwórców bezpośrednio do odbiorców końcowych a część trafiła do dalszej odsprzedaży do przedsiębiorstw zajmujących się przesyłaniem i obrotem ciepłem.

Straty ciepła powstałe podczas przesyłania stanowiły 8,7% ciepła sprzedanego przez przedsiębiorstwa. Duża część sieci zbudowana jest przy zastosowaniu przestarzałych technologii i materiałów izolacyjnych. Jakość wykonawstwa i stan izolacji cieplnej decydują o wysokości strat ciepła podczas przesyłu. Obecnie stosowane nowoczesne technologie budowy sieci przy użyciu rur preizolowanych znacznie obniżają wielkość strat przesyłowych.

Z całkowitej produkcji ciepła w kraju, ponad 70% ciepła produkowanego jest w skojarzeniu z energią elektryczną, z tego: 65% przypada na elektrociepłownie (zawodowe i przemysłowe) a około 6% na elektrownie. Niecałe 30% ciepła produkowane jest bez skojarzenia.

W produkcji ciepła najwyższy udział 38,1% mają przedsiębiorstwa o średnim WZDE. W grupie o niskim WZDE ponad 72% ciepła produkowanego jest na potrzeby własne, natomiast w grupie o średnim WZDE ok. 11%, a w grupie o wysokim WZDE ponad 4%.

Natomiast w sprzedaży krajowej ciepła, udział elektrociepłowni wynosi tylko 38%, ponieważ znaczna część ciepła produkowanego w elektrociepłowniach przemysłowych zużywana jest na potrzeby własne przemysłu. Ponad 50% krajowej sprzedaży ciepła realizują przedsiębiorstwa ciepłownictwa zawodowego (ciepłownie zawodowe, przedsiębiorstwa produkcyjno–dystrubucyjne) i ciepłownie przemysłowe.

W sprzedaży ciepła dominującą rolę odegrały przedsiębiorstwa o wysokim WZDE, tj. 54% sprzedaży ogółem, z tego prawie 90% realizowane było za pomocą sieci ciepłowniczych zaś tylko 10% bezpośrednio ze źródeł.

Tabela 4. Moc cieplna, długość sieci ciepłowniczej i liczba odbiorców w układzie wojewódzkim

Lp. Województwo Moc cieplna Długość sieci ciepłowniczej km Liczba odbiorców szt.
Moc zainstalowana MW Moc osiągalna MW
OGÓŁEM kraj 71 978,5 67 866,2 16 094,1 116 426,0
1. dolnośląskie 4 659,2 4 395,1 1 228,0 12 880,0
2. kujawsko- pomorskie 5 152,5 5 017,7 1 117,1 6 410,0
3. lubelskie 3 002,8 2 798,9 668,3 16 305,0
4. lubuskie 1 528,5 1 319,3 285,1 1 803,0
5. łódzkie 5 847,7 5 286,6 1 296,3 8 234,0
6. małopolskie 4 589,3 4 313,9 1 261,4 5 410,0
7. mazowieckie 11 178,3 10 849,5 2 489,5 12 526,0
8. opolskie 1 576,9 1 369,9 349,8 2 522,0
9. podkarpackie 3 423,1 3 215,4 864,7 4 089,0
10. podlaskie 1 436,6 1 404,7 443,1 2 238,0
11. pomorskie 3 560,6 3 367,1 747,5 12 641,0
12. śląskie 15 590,0 14 542,7 2 666,0 13 798,0
13. świętokrzyskie 1 787,7 1 626,9 365,7 1 911,0
14. warmińsko-mazurskie 1 628,8 1 561,7 555,6 3 987,0
15. wielkopolskie 4 033,3 3 923,7 999,6 7 633,0
16. zachodniopomorskie 2 983,3 2 873,3 756,4 4 039,0

Charakterystyka ekonomiczna przedsiębiorstw ciepłowniczych255

Wykreowany przez przepisy ustawy – Prawo energetyczne system regulacji przedsiębiorstw przyczynił się między innymi do sukcesywnego porządkowania ewidencji i kalkulacji kosztów dla każdego rodzaju działalności i dla wyodrębnionych grup odbiorców. Badania URE wykazały, że przedsiębiorstwa, które nie składały wniosku o zatwierdzenie taryfy miały największe problemy z rozdziałem kosztów wg rodzajów prowadzonej działalności. Grupa ta stanowiła 27% badanego zbioru przedsiębiorstw.

W wyniku oceny ekonomicznych i technicznych warunków funkcjonowania poszczególnych przedsiębiorstw ciepłowniczych okazało się, że większość badanych przedsiębiorstw znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Wiele z nich poniosło stratę na działalności ciepłowniczej, średnia rentowność wyniosła (-)3,3%. Przedsiębiorstwa posiadają wyeksploatowany majątek trwały, znaczną nadwyżkę mocy zainstalowanej oraz stosują przestarzałe technologie wytwarzania. Sytuacja ta spowodowana była również ograniczeniem potrzeb cieplnych odbiorców. Na spadek wielkości zamówionej mocy i zużycia ciepła mają wpływ zmieniające się warunki klimatyczne (coraz łagodniejsze zimy) oraz racjonalizacja zużycia ciepła u odbiorców, związana ze stosowaniem nowoczesnych energooszczędnych technologii, termomodernizacji i opomiarowania dostaw oraz pogarszająca się sytuacja materialna odbiorców.

Przeprowadzone badania potwierdziły, że produkcja ciepła w skojarzeniu jest najtańsza, a duże elektrociepłownie produkujące najwięcej ciepła mają niskie ceny. W elektrociepłowniach wpływ na niską cenę ciepła ma m.in. wyższa sprawność wytwarzania w porównaniu z pozostałymi przedsiębiorstwami. Natomiast w elektrowniach, dla których ciepło jest produktem ubocznym, ciepło jest najtańsze.

Odrębnej analizy wymagają przedsiębiorstwa produkujące i sprzedające najwięcej ciepła. Przedsiębiorstwa te osiągają słabe wyniki ekonomiczne przy relatywnie wysokich cenach. Wydawałoby się, że przy dużej sprzedaży ciepła po wysokich cenach działalność ich powinna być efektywna.

Realizacja jakichkolwiek inwestycji przez przedsiębiorstwa ciepłownicze powinna być zintegrowana z miejscowymi planami zagospodarowania. Pozwoli to uniknąć nietrafionych inwestycji i generowania dodatkowych kosztów, które będą powodować wzrost cen ciepła dla odbiorców końcowych.

Badanie koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych pozwala na sformułowanie kilku generalnych wniosków:

1. Wykreowany przez przepisy ustawy – Prawo energetyczne system regulacji przedsiębiorstw przyczynił się między innymi do sukcesywnego porządkowania ewidencji i kalkulacji kosztów dla każdego rodzaju działalności i dla wyodrębnionych grup odbiorców. Przedsiębiorstwa, które nie składały wniosku o zatwierdzenie taryfy miały największe problemy z rozdziałem kosztów wg rodzajów prowadzonej działalności.

2. Większość przedsiębiorstw znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Wiele z nich poniosło stratę na działalności ciepłowniczej. Przedsiębiorstwa posiadają wyeksploatowany majątek trwały, znaczną nadwyżkę mocy zainstalowanej oraz stosują przestarzałe technologie wytwarzania. Sytuacja ta spowodowana jest również ograniczeniem potrzeb cieplnych odbiorców. Na spadek wielkości zamówionej mocy i zużycia ciepła mają wpływ zmieniające się warunki klimatyczne (coraz łagodniejsze zimy) oraz racjonalizacja zużycia ciepła u odbiorców, związana ze stosowaniem nowoczesnych energooszczędnych technologii, termomodernizacji i opomiarowania dostaw oraz pogarszająca się sytuacja materialna odbiorców.

3. Produkcja ciepła w skojarzeniu jest najtańsza, a duże elektrociepłownie produkujące najwięcej ciepła mają niskie ceny. W elektrociepłowniach wpływ na niską cenę ciepła ma m.in. wyższa sprawność wytwarzania w porównaniu z pozostałymi przedsiębiorstwami. Natomiast w elektrowniach, dla których ciepło jest produktem ubocznym, ciepło jest najtańsze.

251 Spośród przedsiębiorstw objętych badaniem, 109 nie udzieliło odpowiedzi a 91 przedsiębiorstw (tj. 10% objętych badaniem) nadesłało ankiety, które z powodu licznych braków i błędów nie nadawały się do umieszczenia w bazie. Zaprezentowane wyniki dotyczą 763 przedsiębiorstw, co stanowi ok. 80% wszystkich koncesjonariuszy. Z przedsiębiorstw, które nadesłały ankietę, 556 posiadało zatwierdzoną taryfę na ciepło.

252 w charakterystyce wykorzystano dane zawarte w artykule A. Buńczyk, A. Daniluk, A. Głukowska-Sobol, M. Moskalik – Ciepłownictwo w Polsce – charakterystyka przedsiębiorstw koncesjonowanych – część I Biuletyn URE 6/2001

253 WZDE – wskaźnik zaangażowania w działalność energetyczną, obliczany jako iloraz całkowitych przychodów przedsiębiorstwa z działalności koncesjonowanej ciepłowniczej i całkowitych przychodów przedsiębiorstwa z prowadzonej działalności gospodarczej.

254 Podziału na rodzaje działalności w zależności od posiadanych koncesji dokonano w następującym układzie:

– GRUPA I wytwarzanie ciepła – przedsiębiorstwa posiadające koncesje tylko na wytwarzanie (13% analizowanych przedsiębiorstw),

– GRUPA II wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja ciepła – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na wytwarzanie oraz koncesje na przesyłanie i dystrybucję (61% analizowanych przedsiębiorstw),

– GRUPA III wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na wytwarzanie, koncesje na przesyłanie i dystrybucję oraz koncesje na obrót (16% analizowanych przedsiębiorstw),

– GRUPA IV przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na przesyłanie i dystrybucję oraz koncesje na obrót (9% analizowanych przedsiębiorstw),

– GRUPA V obrót ciepłem – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na obrót (1% analizowanych przedsiębiorstw).

255 szerzej B.Tusiewicz,M.Wesołowska, B.Witkowska Ciepłownictwo w Polsce-charakterystyka przedsiębiorstw koncesjonowanych-część II Biuletyn URE nr 1 (21) 2002 r. str.22

Wniosek o wyłączenie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji

przez

5/5 - (1 vote)
Osoba nie będąca zobowiązanym, która rości sobie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego, majątkowego którego prowadzi się egzekucję administracyjną, może wystąpić do organu egzekucyjnego z żądaniem ich wyłączenia spod egzekucji. Osoba ta jest zobowiązana do przedstawienia lub powołania dowodów na poparcie swego żądania. Termin do zgłoszenia żądania wynosi 14 dni od uzyskania przez osobę trzecią wiadomości o czynności egzekucyjnej skierowanej do rzeczy lub prawa majątkowego.

Organ egzekucyjny rozpoznaje żądanie i wydaje postanowienie w sprawie wyłączenia spod egzekucji w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia żądania. Termin ten może być przedłużony o dalsze 14 dni, gdy zbadanie dowodów w terminie czternastodniowym nie było możliwe. Do czasu wydania postanowienia w sprawie wyłączenia spod egzekucji organ egzekucyjny ma obowiązek zaniechać dalszych czynności egzekucyjnych w stosunku do rzeczy lub prawa majątkowego, których wyłączenia żądano. Jednakże wcześniej dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy. Na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie odmowy wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego przysługuje zażalenie. Osobie, której żądanie wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego nie zostało uwzględnione, służy prawo wniesienia powództwa w trybie kodeksy postępowania cywilnego o ich zwolnienie spod egzekucji.[1]

Powództwo to jest powództwem przeciwegzekucyjnym przysługującym osobie trzeciej (powództwo ekscydencyjne). Przesądza o tym treść art. 842 kodeksu postępowania cywilnego, z którego wynika, że powód ma do wyboru dwie możliwości: może wytoczyć powództwo po doręczeniu mu postanowienia o odmowie wyłączenia spod egzekucji lub może wnieść zażalenie na postanowienie i dopiero po doręczeniu mu postanowienia wydanego na skutek wniesionego zażalenia wytoczyć powództwo. [2]

Żądanie wyłączenia spod egzekucji rzeczy lub prawa majątkowego nie może być zgłoszone po zakończeniu postępowania egzekucyjnego. Osoba trzecia może wówczas dochodzić od zobowiązanego odszkodowania na zasadach prawa cywilnego. [3]

Nie można się domagać wyłączenia rzeczy lub prawa spod egzekucji powołując się na zasady współżycia społecznego (wyrok NSA- ośrodek zamiejscowy w Lublinie z 13 marca 1998 r., I SA/Lu 163/97).

Osoba, żądająca wyłączenia spod egzekucji, jest zobowiązana do wskazania dowodów, a nie do uprawdopodobnienia swego żądania. Dowody te nie muszą być dołączone do żądania.

Art. 39 mówi: „Jeżeli w egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym rzecz lub prawo majątkowe, których wyłączenia spod egzekucji żądano, zostały również objęte środkiem egzekucyjnym wskazanym przez wierzyciela, organ egzekucyjny doręcza mu postanowienie o wyłączeniu. Na to postanowienie przysługuje wierzycielowi zażalenie. Do czasu rozstrzygnięcia zażalenia dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy.”

Artykuł ten mówi w praktyce o obowiązku wydaniu rzeczy. Trudno sobie wyobrazić sytuację dotyczącą egzekucji o charakterze niepieniężnym, w toku której prawo majątkowe mogłoby stać się przedmiotem zajęcia egzekucyjnego. Zakwestionowanie przez osobę trzecią prawa własności zobowiązanego do rzeczy mającej być wydaną wierzycielowi ma istotne znaczenie dla określenia treści obowiązku oraz dla samego jego istnienia. Z tego względu wierzyciel ma interes w kwestionowaniu rozstrzygnięcia organu egzekucyjnego o wyłączeniu rzeczy spod egzekucji. [4]

 

W przypadku niektórych obowiązków niepieniężnych przejście na osobę trzecią prawa własności rzeczy podlegającej wydaniu nie ma znaczenia, ponieważ egzekucja jest prowadzona wobec każdorazowego właściciela tej rzeczy. Żądanie wyłączenia takiej rzeczy spod egzekucji jest wówczas bezprzedmiotowe.

Celem wprowadzenia zakazu sprzedaży rzeczy lub wykonywania prawa majątkowego, co do których zostało zgłoszone żądanie wyłączenia ich spod egzekucji, jest uniemożliwienie powstania nieodwracalnych skutków prawnych, do których mogłoby dojść w przypadku braku takiego zakazu.

W przypadku uwzględnienia żądania wyłączenia rzeczy ulegającej szybkiemu zepsuciu, która została sprzedana, wnioskodawcy wypłaca się kwotę złożoną do depozytu.

Formą prawną rozstrzygnięcia wniosku osoby trzeciej jest postanowienie organu egzekucyjnego. Postanowienie rozstrzygające wniosek organ egzekucyjny wydaje po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, które prowadzi na podstawie przepisów k.p.a.

Postanowienia w sprawie wniosku o wyłączenie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji organ egzekucyjny doręcza osobie trzeciej. Jednak w przypadku prowadzenia egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym podmiotem, któremu organ egzekucyjny powinien doręczyć przedmiotowe postanowienie, może być również wierzyciel. Dotyczy to jednak sytuacji, w której rzeczy lub prawa majątkowe objęte żądaniem osoby trzeciej zostały objęte środkiem egzekucyjnym wskazanym przez wierzyciela. Doręczenie postanowienia o wyłączeniu rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji również wierzycielowi wywiera skutki w postaci uzyskania przez niego legitymacji do wniesienia zażalenia na to postanowienie. W takim przypadku ustawodawca wyłączył możliwość wniesienia zażalenia na to postanowienie przez osobę trzecią, której uprawnienie do zaskarżenia przedmiotowego postanowienia dotyczą tylko rozstrzygnięcia odmawiającego wyłączenia rzeczy lub praw majątkowych spod egzekucji.[5]

 

Przepisy dotyczące wniosku o wyłączenie rzeczy lub praw majątkowych spod egzekucji administracyjnej stosuje się odpowiednio w przypadku zgłoszenia roszczeń do rzeczy lub praw majątkowych zajętych w celu zabezpieczenia.

[1] E. Ochendowski, Postępowanie…, s. 289

[2] F. Zedler, Powództwo o zwolnienie od egzekucji, Warszawa 1973, s. 181

[3] K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie…, s. 252

[4] P. Przybysz, Postępowanie…, s. 145.

[5] T. Jędrzejowski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne…, s. 246.