Prace magisterskie

Prace magisterskie z prawa

Charakterystyka koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych

przez
5/5 - (1 vote)

Ogólna charakterystyka

Charakterystykę koncesjonowanych przedsiębiorstw przedstawiono przede wszystkim w oparciu o wyniki badań ankietowych 763 przedsiębiorstw ciepłowniczych.251. Badania przeprowadził Urząd Regulacji Energetyki wśród zaewidencjonowanych 963 koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych252.

Środowisko przedsiębiorstw ciepłowniczych jest niejednorodne a w szczególności pod względem organizacyjno-prawnym, właścicielskim, technicznym, ekonomicznym.

Przedsiębiorstwa ciepłownicze posiadają zróżnicowane formy organizacyjno–prawne i własnościowe. Występują wśród nich: spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością, przedsiębiorstwa państwowe i komunalne, gminne zakłady budżetowe oraz podmioty prywatne.

W większości przedsiębiorstw funkcje właścicielskie sprawują organy samorządu terytorialnego.

Przedsiębiorstwa ciepłownicze różnią się znacznie między sobą wielkością oraz stopniem zaangażowania w działalność energetyczną, skalą i zakresem działania, wielkością sprzedaży ciepła pochodzącego zarówno ze źródeł własnych jak i kupowanego od innych przedsiębiorstw ciepłowniczych. Dominują przedsiębiorstwa, które prowadzą kilka rodzajów działalności ciepłowniczej Najwięcej, ponad 60%, przedsiębiorstw zajmuje się wytwarzaniem oraz przesyłaniem i dystrybucją ciepła, około 16% prowadzi dodatkowo obrót ciepłem. W całym sektorze największą grupę stanowią przedsiębiorstwa ze sprzedażą poniżej 1 mln GJ ciepła rocznie (ok. 90% analizowanych przedsiębiorstw).

Tabela 2. Przedsiębiorstwa ciepłownicze w układzie wojewódzkim i według WZDE253

Lp. Województwo WZDE
OGÓŁEM 70 – 100% 20 – 69% 0 – 19%
763 307 165 291
1. dolnośląskie 50 18 11 21
2. kujawsko- pomorskie 54 16 17 21
3. lubelskie 40 18 7 15
4. lubuskie 30 11 7 12
5. łódzkie 53 18 10 25
6. małopolskie 42 12 9 21
7. mazowieckie 65 31 16 18
8. opolskie 20 5 3 12
9. podkarpackie 52 14 12 26
10. podlaskie 22 12 6 4
11. pomorskie 46 24 10 12
12. śląskie 110 32 26 52
13. świętokrzyskie 25 14 3 8
14. warmińsko-mazurskie 43 25 12 6
15. wielkopolskie 68 30 13 25
16. zachodniopomorskie 43 27 3 13

Przedstawione grupy przedsiębiorstw są wewnątrz niejednorodne. W grupie o wysokim WZDE znajdują się głównie przedsiębiorstwa ciepłownictwa zawodowego (ciepłownie zawodowe i przedsiębiorstwa produkcyjno – dystrybucyjne) oraz niektóre elektrociepłownie, w grupie o średnim WZDE znalazły się w większości elektrociepłownie zawodowe i przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, a grupa o niskim WZDE – to przede wszystkim elektrownie i przedsiębiorstwa przemysłowe, dla których działalność ciepłownicza jest działalnością uboczną.

Tabela 3. Grupy przedsiębiorstw ciepłowniczych według posiadanych koncesji w układzie wojewódzkim254.

Lp. Województwo Liczba przedsiębiorstw ogółem GRUPA I Wytwarzanie ciepła GRUPA II Wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja ciepła
  OGÓŁEM kraj 763 97 469
1. dolnośląskie 50 7 30
2. kujawsko- pomorskie 54 7 34
3. lubelskie 40 8 22
4. lubuskie 30 7 18
5. łódzkie 53 6 30
6. małopolskie 42 5 23
7. mazowieckie 65 4 48
8. opolskie 20 2 13
9. podkarpackie 52 10 25
10. podlaskie 22 2 15
11. pomorskie 46 7 35
12. śląskie 110 12 57
13. świętokrzyskie 25 5 13
14. warmińsko-mazurskie 43 4 31
15. wielkopolskie 68 9 43
16. zachodniopomorskie 43 2 32
Lp. GRUPA III Wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem GRUPA IV Przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem GRUPA V Obrót ciepłem
  119 71 7
1. 5 6 2
2. 9 4 –
3. 6 4 –
4. 4 1 –
5. 9 6 2
6. 10 4 –
7. 8 5 –
8. 2 3 –
9. 9 8 –
10. 4 – 1
11. 3 1 –
12. 21 18 2
13. 6 1 –
14. 7 1 –
15. 11 5 –
16. 5 4 –

Charakterystyka techniczna koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych

W analizowanych 763 przedsiębiorstwach moc zainstalowana wynosi ok. 72 000 MW, a osiągalna ok. 68 000 MW. Najwyższe wskaźniki udziału mocy zainstalowanej 21,7% i osiągalnej 21,4% posiadają przedsiębiorstwa województwa śląskiego. Najniższym udziałem w krajowym bilansie mocy zainstalowanej i osiągalnej charakteryzują się województwa podlaskie 2,0% i 2,1%, lubuskie 2,1% i 1,9% oraz opolskie 2,2% i 2,0%.

Długość sieci ciepłowniczej w kraju wynosi ponad 16 tys. km. Najwyższy udział w długości sieci ciepłowniczej mają województwa śląskie 16,6% i mazowieckie 15,5%. Najkrótsze sieci w kraju znajdują się w województwach lubuskim, opolskim, świętokrzyskim i podlaskim.

Liczba odbiorców, z którymi przedsiębiorstwa ciepłownicze zawarły umowy na dostawę ciepła wynosi ponad 116 tys. Najliczniejsza grupa odbiorców występuje w województwach lubelskim, śląskim, dolnośląskim, pomorskim i mazowieckim. Duża liczba odbiorców przy stosunkowo krótkiej sieci ciepłowniczej w woj. lubelskim, wynika z zawarcia ponad 12 tys. umów przez dostawcę ciepła z indywidualnymi odbiorcami (lokatorami mieszkań).

Produkcja i sprzedaż ciepła

Ciepło produkowane jest w postaci pary technologicznej i gorącej wody na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Wytwarzane jest w następujących źródłach:
  • w elektrowniach i elektrociepłowniach zawodowych i przemysłowych,
  • w ciepłowniach komunalnych,
  • w kotłowniach lokalnych,
  • w procesach technologicznych w przemyśle (zakładach chemicznych, rafineriach, hutach itp.),
  • w źródłach niekonwencjonalnych (spalanie biogazu, energia złóż geotermalnych).

Ciepło jest specyficznym towarem, który charakteryzuje się równoczesnością produkcji i zużycia, a wymagane parametry termiczne determinują jego dostawę na niewielkie odległości. Transportowane jest ono ze źródeł za pomocą sieci ciepłowniczych, z których większość ułożona jest pod ziemią, a tylko 10% przebiega nad ziemią.

W analizowanych przedsiębiorstwach ciepłowniczych wyprodukowano ponad 466 mln GJ ciepła, z tego 31,9% ciepła zużyto na potrzeby własne.

Sprzedaż ciepła wyniosła ponad 445 mln GJ, w 40% realizowana była bezpośrednio ze źródeł a w 60% za pomocą sieci ciepłowniczych. Część wyprodukowanego ciepła była sprzedawana przez wytwórców bezpośrednio do odbiorców końcowych a część trafiła do dalszej odsprzedaży do przedsiębiorstw zajmujących się przesyłaniem i obrotem ciepłem.

Straty ciepła powstałe podczas przesyłania stanowiły 8,7% ciepła sprzedanego przez przedsiębiorstwa. Duża część sieci zbudowana jest przy zastosowaniu przestarzałych technologii i materiałów izolacyjnych. Jakość wykonawstwa i stan izolacji cieplnej decydują o wysokości strat ciepła podczas przesyłu. Obecnie stosowane nowoczesne technologie budowy sieci przy użyciu rur preizolowanych znacznie obniżają wielkość strat przesyłowych.

Z całkowitej produkcji ciepła w kraju, ponad 70% ciepła produkowanego jest w skojarzeniu z energią elektryczną, z tego: 65% przypada na elektrociepłownie (zawodowe i przemysłowe) a około 6% na elektrownie. Niecałe 30% ciepła produkowane jest bez skojarzenia.

W produkcji ciepła najwyższy udział 38,1% mają przedsiębiorstwa o średnim WZDE. W grupie o niskim WZDE ponad 72% ciepła produkowanego jest na potrzeby własne, natomiast w grupie o średnim WZDE ok. 11%, a w grupie o wysokim WZDE ponad 4%.

Natomiast w sprzedaży krajowej ciepła, udział elektrociepłowni wynosi tylko 38%, ponieważ znaczna część ciepła produkowanego w elektrociepłowniach przemysłowych zużywana jest na potrzeby własne przemysłu. Ponad 50% krajowej sprzedaży ciepła realizują przedsiębiorstwa ciepłownictwa zawodowego (ciepłownie zawodowe, przedsiębiorstwa produkcyjno–dystrubucyjne) i ciepłownie przemysłowe.

W sprzedaży ciepła dominującą rolę odegrały przedsiębiorstwa o wysokim WZDE, tj. 54% sprzedaży ogółem, z tego prawie 90% realizowane było za pomocą sieci ciepłowniczych zaś tylko 10% bezpośrednio ze źródeł.

Tabela 4. Moc cieplna, długość sieci ciepłowniczej i liczba odbiorców w układzie wojewódzkim

Lp. Województwo Moc cieplna Długość sieci ciepłowniczej km Liczba odbiorców szt.
Moc zainstalowana MW Moc osiągalna MW
OGÓŁEM kraj 71 978,5 67 866,2 16 094,1 116 426,0
1. dolnośląskie 4 659,2 4 395,1 1 228,0 12 880,0
2. kujawsko- pomorskie 5 152,5 5 017,7 1 117,1 6 410,0
3. lubelskie 3 002,8 2 798,9 668,3 16 305,0
4. lubuskie 1 528,5 1 319,3 285,1 1 803,0
5. łódzkie 5 847,7 5 286,6 1 296,3 8 234,0
6. małopolskie 4 589,3 4 313,9 1 261,4 5 410,0
7. mazowieckie 11 178,3 10 849,5 2 489,5 12 526,0
8. opolskie 1 576,9 1 369,9 349,8 2 522,0
9. podkarpackie 3 423,1 3 215,4 864,7 4 089,0
10. podlaskie 1 436,6 1 404,7 443,1 2 238,0
11. pomorskie 3 560,6 3 367,1 747,5 12 641,0
12. śląskie 15 590,0 14 542,7 2 666,0 13 798,0
13. świętokrzyskie 1 787,7 1 626,9 365,7 1 911,0
14. warmińsko-mazurskie 1 628,8 1 561,7 555,6 3 987,0
15. wielkopolskie 4 033,3 3 923,7 999,6 7 633,0
16. zachodniopomorskie 2 983,3 2 873,3 756,4 4 039,0

Charakterystyka ekonomiczna przedsiębiorstw ciepłowniczych255

Wykreowany przez przepisy ustawy – Prawo energetyczne system regulacji przedsiębiorstw przyczynił się między innymi do sukcesywnego porządkowania ewidencji i kalkulacji kosztów dla każdego rodzaju działalności i dla wyodrębnionych grup odbiorców. Badania URE wykazały, że przedsiębiorstwa, które nie składały wniosku o zatwierdzenie taryfy miały największe problemy z rozdziałem kosztów wg rodzajów prowadzonej działalności. Grupa ta stanowiła 27% badanego zbioru przedsiębiorstw.

W wyniku oceny ekonomicznych i technicznych warunków funkcjonowania poszczególnych przedsiębiorstw ciepłowniczych okazało się, że większość badanych przedsiębiorstw znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Wiele z nich poniosło stratę na działalności ciepłowniczej, średnia rentowność wyniosła (-)3,3%. Przedsiębiorstwa posiadają wyeksploatowany majątek trwały, znaczną nadwyżkę mocy zainstalowanej oraz stosują przestarzałe technologie wytwarzania. Sytuacja ta spowodowana była również ograniczeniem potrzeb cieplnych odbiorców. Na spadek wielkości zamówionej mocy i zużycia ciepła mają wpływ zmieniające się warunki klimatyczne (coraz łagodniejsze zimy) oraz racjonalizacja zużycia ciepła u odbiorców, związana ze stosowaniem nowoczesnych energooszczędnych technologii, termomodernizacji i opomiarowania dostaw oraz pogarszająca się sytuacja materialna odbiorców.

Przeprowadzone badania potwierdziły, że produkcja ciepła w skojarzeniu jest najtańsza, a duże elektrociepłownie produkujące najwięcej ciepła mają niskie ceny. W elektrociepłowniach wpływ na niską cenę ciepła ma m.in. wyższa sprawność wytwarzania w porównaniu z pozostałymi przedsiębiorstwami. Natomiast w elektrowniach, dla których ciepło jest produktem ubocznym, ciepło jest najtańsze.

Odrębnej analizy wymagają przedsiębiorstwa produkujące i sprzedające najwięcej ciepła. Przedsiębiorstwa te osiągają słabe wyniki ekonomiczne przy relatywnie wysokich cenach. Wydawałoby się, że przy dużej sprzedaży ciepła po wysokich cenach działalność ich powinna być efektywna.

Realizacja jakichkolwiek inwestycji przez przedsiębiorstwa ciepłownicze powinna być zintegrowana z miejscowymi planami zagospodarowania. Pozwoli to uniknąć nietrafionych inwestycji i generowania dodatkowych kosztów, które będą powodować wzrost cen ciepła dla odbiorców końcowych.

Badanie koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych pozwala na sformułowanie kilku generalnych wniosków:

1. Wykreowany przez przepisy ustawy – Prawo energetyczne system regulacji przedsiębiorstw przyczynił się między innymi do sukcesywnego porządkowania ewidencji i kalkulacji kosztów dla każdego rodzaju działalności i dla wyodrębnionych grup odbiorców. Przedsiębiorstwa, które nie składały wniosku o zatwierdzenie taryfy miały największe problemy z rozdziałem kosztów wg rodzajów prowadzonej działalności.

2. Większość przedsiębiorstw znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Wiele z nich poniosło stratę na działalności ciepłowniczej. Przedsiębiorstwa posiadają wyeksploatowany majątek trwały, znaczną nadwyżkę mocy zainstalowanej oraz stosują przestarzałe technologie wytwarzania. Sytuacja ta spowodowana jest również ograniczeniem potrzeb cieplnych odbiorców. Na spadek wielkości zamówionej mocy i zużycia ciepła mają wpływ zmieniające się warunki klimatyczne (coraz łagodniejsze zimy) oraz racjonalizacja zużycia ciepła u odbiorców, związana ze stosowaniem nowoczesnych energooszczędnych technologii, termomodernizacji i opomiarowania dostaw oraz pogarszająca się sytuacja materialna odbiorców.

3. Produkcja ciepła w skojarzeniu jest najtańsza, a duże elektrociepłownie produkujące najwięcej ciepła mają niskie ceny. W elektrociepłowniach wpływ na niską cenę ciepła ma m.in. wyższa sprawność wytwarzania w porównaniu z pozostałymi przedsiębiorstwami. Natomiast w elektrowniach, dla których ciepło jest produktem ubocznym, ciepło jest najtańsze.

251 Spośród przedsiębiorstw objętych badaniem, 109 nie udzieliło odpowiedzi a 91 przedsiębiorstw (tj. 10% objętych badaniem) nadesłało ankiety, które z powodu licznych braków i błędów nie nadawały się do umieszczenia w bazie. Zaprezentowane wyniki dotyczą 763 przedsiębiorstw, co stanowi ok. 80% wszystkich koncesjonariuszy. Z przedsiębiorstw, które nadesłały ankietę, 556 posiadało zatwierdzoną taryfę na ciepło.

252 w charakterystyce wykorzystano dane zawarte w artykule A. Buńczyk, A. Daniluk, A. Głukowska-Sobol, M. Moskalik – Ciepłownictwo w Polsce – charakterystyka przedsiębiorstw koncesjonowanych – część I Biuletyn URE 6/2001

253 WZDE – wskaźnik zaangażowania w działalność energetyczną, obliczany jako iloraz całkowitych przychodów przedsiębiorstwa z działalności koncesjonowanej ciepłowniczej i całkowitych przychodów przedsiębiorstwa z prowadzonej działalności gospodarczej.

254 Podziału na rodzaje działalności w zależności od posiadanych koncesji dokonano w następującym układzie:

– GRUPA I wytwarzanie ciepła – przedsiębiorstwa posiadające koncesje tylko na wytwarzanie (13% analizowanych przedsiębiorstw),

– GRUPA II wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja ciepła – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na wytwarzanie oraz koncesje na przesyłanie i dystrybucję (61% analizowanych przedsiębiorstw),

– GRUPA III wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na wytwarzanie, koncesje na przesyłanie i dystrybucję oraz koncesje na obrót (16% analizowanych przedsiębiorstw),

– GRUPA IV przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na przesyłanie i dystrybucję oraz koncesje na obrót (9% analizowanych przedsiębiorstw),

– GRUPA V obrót ciepłem – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na obrót (1% analizowanych przedsiębiorstw).

255 szerzej B.Tusiewicz,M.Wesołowska, B.Witkowska Ciepłownictwo w Polsce-charakterystyka przedsiębiorstw koncesjonowanych-część II Biuletyn URE nr 1 (21) 2002 r. str.22

Wniosek o wyłączenie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji

przez
5/5 - (1 vote)

Osoba nie będąca zobowiązanym, która rości sobie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego, majątkowego którego prowadzi się egzekucję administracyjną, może wystąpić do organu egzekucyjnego z żądaniem ich wyłączenia spod egzekucji. Osoba ta jest zobowiązana do przedstawienia lub powołania dowodów na poparcie swego żądania. Termin do zgłoszenia żądania wynosi 14 dni od uzyskania przez osobę trzecią wiadomości o czynności egzekucyjnej skierowanej do rzeczy lub prawa majątkowego.

Organ egzekucyjny rozpoznaje żądanie i wydaje postanowienie w sprawie wyłączenia spod egzekucji w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia żądania. Termin ten może być przedłużony o dalsze 14 dni, gdy zbadanie dowodów w terminie czternastodniowym nie było możliwe. Do czasu wydania postanowienia w sprawie wyłączenia spod egzekucji organ egzekucyjny ma obowiązek zaniechać dalszych czynności egzekucyjnych w stosunku do rzeczy lub prawa majątkowego, których wyłączenia żądano. Jednakże wcześniej dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy. Na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie odmowy wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego przysługuje zażalenie. Osobie, której żądanie wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego nie zostało uwzględnione, służy prawo wniesienia powództwa w trybie kodeksy postępowania cywilnego o ich zwolnienie spod egzekucji.[1]

Powództwo to jest powództwem przeciwegzekucyjnym przysługującym osobie trzeciej (powództwo ekscydencyjne). Przesądza o tym treść art. 842 kodeksu postępowania cywilnego, z którego wynika, że powód ma do wyboru dwie możliwości: może wytoczyć powództwo po doręczeniu mu postanowienia o odmowie wyłączenia spod egzekucji lub może wnieść zażalenie na postanowienie i dopiero po doręczeniu mu postanowienia wydanego na skutek wniesionego zażalenia wytoczyć powództwo. [2]

Żądanie wyłączenia spod egzekucji rzeczy lub prawa majątkowego nie może być zgłoszone po zakończeniu postępowania egzekucyjnego. Osoba trzecia może wówczas dochodzić od zobowiązanego odszkodowania na zasadach prawa cywilnego. [3]

Nie można się domagać wyłączenia rzeczy lub prawa spod egzekucji powołując się na zasady współżycia społecznego (wyrok NSA- ośrodek zamiejscowy w Lublinie z 13 marca 1998 r., I SA/Lu 163/97).

Osoba, żądająca wyłączenia spod egzekucji, jest zobowiązana do wskazania dowodów, a nie do uprawdopodobnienia swego żądania. Dowody te nie muszą być dołączone do żądania.

Art. 39 mówi: „Jeżeli w egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym rzecz lub prawo majątkowe, których wyłączenia spod egzekucji żądano, zostały również objęte środkiem egzekucyjnym wskazanym przez wierzyciela, organ egzekucyjny doręcza mu postanowienie o wyłączeniu. Na to postanowienie przysługuje wierzycielowi zażalenie. Do czasu rozstrzygnięcia zażalenia dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy.”

Artykuł ten mówi w praktyce o obowiązku wydaniu rzeczy. Trudno sobie wyobrazić sytuację dotyczącą egzekucji o charakterze niepieniężnym, w toku której prawo majątkowe mogłoby stać się przedmiotem zajęcia egzekucyjnego. Zakwestionowanie przez osobę trzecią prawa własności zobowiązanego do rzeczy mającej być wydaną wierzycielowi ma istotne znaczenie dla określenia treści obowiązku oraz dla samego jego istnienia. Z tego względu wierzyciel ma interes w kwestionowaniu rozstrzygnięcia organu egzekucyjnego o wyłączeniu rzeczy spod egzekucji. [4]

 

W przypadku niektórych obowiązków niepieniężnych przejście na osobę trzecią prawa własności rzeczy podlegającej wydaniu nie ma znaczenia, ponieważ egzekucja jest prowadzona wobec każdorazowego właściciela tej rzeczy. Żądanie wyłączenia takiej rzeczy spod egzekucji jest wówczas bezprzedmiotowe.

Celem wprowadzenia zakazu sprzedaży rzeczy lub wykonywania prawa majątkowego, co do których zostało zgłoszone żądanie wyłączenia ich spod egzekucji, jest uniemożliwienie powstania nieodwracalnych skutków prawnych, do których mogłoby dojść w przypadku braku takiego zakazu.

W przypadku uwzględnienia żądania wyłączenia rzeczy ulegającej szybkiemu zepsuciu, która została sprzedana, wnioskodawcy wypłaca się kwotę złożoną do depozytu.

Formą prawną rozstrzygnięcia wniosku osoby trzeciej jest postanowienie organu egzekucyjnego. Postanowienie rozstrzygające wniosek organ egzekucyjny wydaje po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, które prowadzi na podstawie przepisów k.p.a.

Postanowienia w sprawie wniosku o wyłączenie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji organ egzekucyjny doręcza osobie trzeciej. Jednak w przypadku prowadzenia egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym podmiotem, któremu organ egzekucyjny powinien doręczyć przedmiotowe postanowienie, może być również wierzyciel. Dotyczy to jednak sytuacji, w której rzeczy lub prawa majątkowe objęte żądaniem osoby trzeciej zostały objęte środkiem egzekucyjnym wskazanym przez wierzyciela. Doręczenie postanowienia o wyłączeniu rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji również wierzycielowi wywiera skutki w postaci uzyskania przez niego legitymacji do wniesienia zażalenia na to postanowienie. W takim przypadku ustawodawca wyłączył możliwość wniesienia zażalenia na to postanowienie przez osobę trzecią, której uprawnienie do zaskarżenia przedmiotowego postanowienia dotyczą tylko rozstrzygnięcia odmawiającego wyłączenia rzeczy lub praw majątkowych spod egzekucji.[5]

 

Przepisy dotyczące wniosku o wyłączenie rzeczy lub praw majątkowych spod egzekucji administracyjnej stosuje się odpowiednio w przypadku zgłoszenia roszczeń do rzeczy lub praw majątkowych zajętych w celu zabezpieczenia.

[1] E. Ochendowski, Postępowanie…, s. 289

[2] F. Zedler, Powództwo o zwolnienie od egzekucji, Warszawa 1973, s. 181

[3] K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie…, s. 252

[4] P. Przybysz, Postępowanie…, s. 145.

[5] T. Jędrzejowski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne…, s. 246.

Sabat

przez
5/5 - (1 vote)

praca z Wydziału Prawa i Administracji

Połączenie znamion sabatu z przestępstwem czarów nastąpiło dosyć późno, dopiero w połowie XV wieku. Jednakże wówczas nie zachodził między nimi związek konieczny, dowodem na to był najsłynniejszy w tym okresie traktat o czarach: Malleus maleficarum, który wspominał o zbiorowym kulcie diabła tylko mimochodem.

Figura zachodnioeuropejskiego sabatu miała wiele cech wynikających z wpływu średniowiecznego chrześcijaństwa. Nacisk na erotyczne aspekty sabatu, takie jak rytualne stosunki płciowe z diabłem oraz powszechny promiskuityzm, hetero- i homoseksualny wśród czarownic, warunkowany był negatywną postawą Kościoła średniowiecznego i nowożytnego wobec seksu. Również msza św. odciskała swoje piętno na doktrynie sabatu, który był jej parodią.

Obraz antyspołeczności sabatu wytworzony przez mnichów w XII i XIII wieku miał swoje źródło w pismach, które były skierowane przeciwko heretykom. Scholastycy stworzyli wizję nieludzkiej, heretyckiej zbiorowości w celu przeciwstawienia się społecznemu rozwojowi takich ruchów i wzmożenia represji. Nie były to obrazy oryginalne, ponieważ twórcy czerpali z wcześniejszych wyobrażeń Rzymian o tajnych sektach chrześcijańskich. Organizacje te były pomawiane o dzieciobójstwo w celach kanibalistycznych oraz o kazi­rodztwo. Działo się tak dlatego, że główny obrzęd chrześcijaństwa – eucharystię – można było mylnie zinterpretować jako kanibalizm. Obraz wytworzony przez mnichów w drugiej połowie XII i początku XIII wieku nabrał „odrębnego życia” i z łatwością można było odnieść go do każdego odstępstwa od oficjalnej doktryny Kościoła.

Stereotyp ten był kojarzony z czarownikami prawdopodobnie od XIV wieku, kiedy to katarów oskarżano o praktykowanie czarów. W następnych wiekach na skutek szczegółowego poznania teologii heretyckich, obraz ten oderwał się od źródła i był coraz częściej kojarzony tylko z czarami. W XVI wieku zarzut ten wiązał się już tylko z postacią czarownicy.

Na ziemiach polskich idea sabatu przybrała lokalnego kolorytu, bowiem znakomita większość oskarżonych w procesach o czary zeznawała, że zgromadzenia te odbywały się na Łysej górze. Opis znacznej liczby wierzeń związanych z miejscem spotkań oraz panującymi tam zwyczajami dają Karol Koranyi i Michał Rożek.

Podczas sabatu centralnym punktem uroczystości był pocałunek składany przez szatanowi przez jego wyznawców. Był to niejako lenny rytuał złożenia hołdu, w zamian za co czarownice zyskiwały pomoc swojego nowego Pana oraz znamię przynależności do jego Kościoła. Instytucja ta wydaje się pochodzić z katarskiego rytuału pocałunku pokoju – caretas. W ten sposób Doskonali błogosławili swoich wyznawców.

Sabat był również okazją do demonstrowania odwrócenia norm społecznych i religijnych. Uczestnicy często pojawiali się w odzieży noszonej na opak lub w strojach przeciwnej płci, co miało symbolizować ich zerwanie z porządkiem społecznym i religijnym. Częścią rytuałów były uczty, podczas których rzekomo spożywano mięso dzieci lub zwierząt, co miało podkreślać bluźnierczy charakter zgromadzenia. Te wyobrażenia sabatu były w dużej mierze wytworem fantazji inkwizytorów i duchowieństwa, które dążyły do wzbudzenia lęku i usprawiedliwienia działań wymierzonych w heretyków oraz czarownice.

W literaturze procesowej sabat przedstawiano jako pełen chaosu, hałasu i świętokradztw. W opisie spotkań często pojawiały się obrazy dzikich tańców i orgii, które miały miejsce w świetle księżyca. Czarownice miały również odbywać loty na miotłach lub innych przedmiotach, co odzwierciedlało ludowe wierzenia i lęki związane z magią. Uważano, że sabat był miejscem, gdzie czarownice otrzymywały od diabła instrukcje dotyczące czynienia zła, w tym rzucania klątw, zatruwania studni czy sprowadzania nieszczęść na swoje ofiary.

W kulturze polskiej, poza Łysą Górą, wspominano o innych miejscach spotkań czarownic, takich jak Babia Góra czy Góra Ślęża. Miejsca te były często związane z dawnymi kultami pogańskimi, co dodatkowo podsycało wyobrażenia o ich magicznej naturze. Procesy o czary w Polsce, choć nie tak liczne jak w Europie Zachodniej, odzwierciedlały te same wzorce oskarżeń i wyobrażeń, które przenikały z zachodnioeuropejskiej tradycji inkwizycyjnej.

Pod koniec XVII wieku, wraz ze stopniowym osłabieniem wiary w magię i wzrostem racjonalizmu, wyobrażenia sabatu zaczęły tracić na znaczeniu. Stały się jednak inspiracją dla twórczości literackiej i artystycznej, gdzie funkcjonowały jako symbol chaosu, tajemnicy i buntu przeciwko porządkowi. W XIX wieku motywy sabatu były szeroko wykorzystywane w literaturze romantycznej, w tym w utworach Adama Mickiewicza i innych autorów, dla których sabat był alegorią walki dobra ze złem oraz odwiecznego konfliktu między wolnością a opresją.

Współczesne badania nad sabatem skupiają się głównie na jego funkcji społecznej i kulturowej, ukazując, jak wyobrażenia o sabacie były używane do legitymizowania prześladowań, kontrolowania społeczności i demonizowania marginalizowanych grup. Sabat pozostaje fascynującym świadectwem tego, jak ludzkie lęki i fantazje mogą kształtować rzeczywistość społeczną i polityczną.

Sabat był także postrzegany jako forma antyliturgii, w której każdy aspekt chrześcijańskich obrzędów był celowo odwracany i parodiowany. O ile msza święta była postrzegana jako akt jednoczenia wspólnoty wiernych z Bogiem, o tyle sabat miał symbolizować wspólnotę dusz sprzedanych diabłu. Uczestnicy sabatu mieli odprawiać czarne msze, podczas których zamiast hostii używano spleśniałego chleba, krwi lub innych bluźnierczych symboli. Takie opisy nie tylko wzmacniały lęk przed czarownicami, ale również stanowiły wyraźne narzędzie propagandowe Kościoła, mające na celu ostrzeganie wiernych przed odstępstwem od wiary.

Ważnym elementem wyobrażeń sabatu były również diabelskie pacta – umowy zawierane między czarownicą a diabłem. Według relacji procesowych czarownice miały składać swoje podpisy krwią na pergaminach, a diabeł miał pozostawiać na ich ciele znamię, które stawało się dowodem przynależności do jego sług. Znamię to, zwane również „diabelskim piętnem”, było często używane jako dowód w procesach o czary i podlegało szczegółowym poszukiwaniom podczas tortur.

Pod względem społecznym sabat pełnił funkcję wytchnienia od codziennych trudów i norm, a także wyraz buntu wobec opresyjnego porządku. W wiejskich społecznościach wierzono, że uczestnictwo w sabacie mogło dawać kobietom władzę i swobodę, której brakowało im w patriarchalnej rzeczywistości. Udział w sabacie, choć mityczny, był w pewnym sensie symbolem niezależności, która przerażała ówczesne władze.

W Polsce wyobrażenia sabatu były nieco mniej makabryczne niż w Europie Zachodniej, co mogło wynikać z bardziej umiarkowanego podejścia polskich sądów do procesów o czary. Niemniej jednak, opisy zgromadzeń na Łysej Górze i innych magicznych miejscach przesiąknięte były folklorem i lokalnymi wierzeniami. Wiele z nich miało swoje korzenie w dawnych obrzędach pogańskich, które chrystianizacja zepchnęła do podziemia, nadając im cechy diabelskie.

Wraz z nadejściem oświecenia i rozwojem nauk przyrodniczych wyobrażenia o sabacie zaczęły tracić wiarygodność. Coraz więcej intelektualistów zaczęło kwestionować istnienie czarów i diabła, co skutkowało stopniowym wygasaniem procesów o czary. Ostatecznie, pod koniec XVIII wieku, sabat stał się bardziej mitem niż rzeczywistością i przekształcił się w literacki symbol.

Do dzisiaj sabat pozostaje przedmiotem fascynacji zarówno historyków, jak i artystów. Współczesna kultura popularna często przedstawia sabat w sposób bardziej neutralny lub nawet pozytywny, jako element tradycji pogańskich związanych z naturą i duchowością. Od dawna oderwany od swojego pierwotnego kontekstu, stał się inspiracją dla filmów, literatury i sztuki, symbolizując zarówno ciemne strony ludzkiej wyobraźni, jak i pragnienie wolności oraz niezależności od narzuconych norm.

Udzielenie koncesji

przez
5/5 - (1 vote)

Po stwierdzeniu, że zachodzą przesłanki udzielenia koncesji Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wydaje decyzję o udzieleniu koncesji.

Decyzja o udzielenie koncesji powinna spełniać łącznie wymogi przewidziane dla decyzji administracyjnej określone w art.107 § 1 k.p.a. oraz w art. 37 Prawa energetycznego gdyż jest rozstrzygnięciem sprawy. Prezes URE posiada uprawnienia do włączenia w ramy koncesji określonych obowiązków obciążających przedsiębiorców, którzy będą prowadzić działalność w jej ramach.

Treść udzielonej koncesji nie musi być zgodna z treścią wniosku. Koncesja (czyli decyzja o udzieleniu koncesji) powinna w szczególności określać:

1) podmiot i jego siedzibę lub miejsce zamieszkania,

2) przedmiot oraz zakres działalności objętej koncesją,

3) datę rozpoczęcia działalności objętej koncesją oraz warunki wykonywania działalności,

4) okres ważności koncesji,

5) szczególne warunki wykonywania działalności objętej koncesją, mające na celu właściwą obsługę odbiorców,

6) zabezpieczenie ochrony środowiska w trakcie oraz po zaprzestaniu koncesjonowanej działalności oraz

7) statystyczny numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Ponadto koncesja powinna ustalać warunki zaprzestania działalności przedsiębiorstwa ciepłowniczego po wygaśnięciu koncesji lub po jej cofnięciu.

Wymienione elementy koncesji powinny być określone precyzyjnie i tak sformułowane, aby możliwe było jednoznaczne ustalenie jakie uprawnienia zostały przyznane i jakie obowiązki zostały na stronę nałożone, w szczególności, aby było możliwe do ustalenia czy zachodzą przesłanki cofnięcia koncesji lub zmiany jej zakresu195.

Skutek pozytywnej decyzji koncesyjnej polega na tym, iż „legalizuje” ona podjęcie działalności gospodarczej, której koncesja dotyczy. Podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie objętym koncesjonowaniem bez uzyskania koncesji jest wykroczeniem zagrożonym karą aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny (art. 60 kodeksu wykroczeń).

Otrzymanie koncesji przez danego wnioskodawcę nie skutkuje obowiązkiem podjęcia działalności gospodarczej, której koncesja dotyczy. Jednakże wydaje się, iż obowiązek taki może być treścią warunku wykonywania działalności nałożonym w decyzji koncesyjnej. Ponadto, pośrednio na rzecz takiego obowiązku wskazuje treść art. 22 ust. 1 pkt 2 p.d.g. oraz art. 41 ust. 3 pkt 1 Prawa energetycznego.196

195 wyrok NSA z 22 czerwca 1989 r. II S.A./Kc 248/89

196 A. Walaszek-Pyzioł, Energia i prawo, Lex Nexis, Warszawa 2002 r. str. 61

Umorzenie postępowania egzekucyjnego

przez
5/5 - (1 vote)

praca magisterska z administracji

Postępowanie egzekucyjne ulega obligatoryjnemu umorzeniu z urzędu lub na żądanie strony (zobowiązanego, wierzyciela, „uczestnika na prawach strony”), jeżeli wystąpi jedna z przesłanek wyliczona w art. 59.1 p.e.a., przesłanek sprawiających, że staje się ono bezprzedmiotowe, niedopuszczalne lub niecelowe. Umorzenie polega na zaniechaniu prowadzenia  dalszych czynności egzekucyjnych i na uchyleniu czynności już dokonanych. Jest ono konsekwencją stwierdzenia, że postępowanie to nie może być prowadzone i że przyczyny niedopuszczalności egzekucji mają trwały, a nie przejściowy charakter. Umorzenie postępowania może nastąpić w każdym stadium, zarówno przed wszczęciem egzekucji, jak i po jej zakończeniu. Umorzenie postępowania w pierwszym stadium powoduje, że postępowanie to zakończy się bez stosowania egzekucji administracyjnej.

Postępowanie egzekucyjne może być umorzone w całości lub w części. Do umorzenia postępowania w części dochodzi, gdy egzekucja jest niedopuszczalna w odniesieniu do niektórych osób wskazanych jako zobowiązani lub gdy niedopuszczalne jest egzekwowanie niektórych obowiązków wskazanych w tytule wykonawczym. 20

Pierwszą grupą przyczyn są przypadki, w których nie istnieje obowiązek, który mógłby stanowić przedmiot egzekucji administracyjnej. Na przykład wtedy, gdy został wykonany obowiązek przed wszczęciem postępowania, nie jest wymagalny, został umorzony lub wygasł z innego powodu, nie istniał lub był ściśle związany z osobą zobowiązanego, który zmarł.

Kolejną grupą przesłanek umorzenia postępowania egzekucyjnego dotyczy sytuacji, gdy obowiązek podlegający egzekucji wprawdzie istnieje, jednak egzekucja administracyjna lub zastosowany środek egzekucyjny są dopuszczalne albo też gdy egzekucja nie może być prowadzona ze względu na osobę zobowiązanego (np. jeśli zobowiązanym jest osoba korzystająca z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych).

Trzecia grupa przesłanek obejmuje sytuacje, w których egzekucja administracyjna jest dopuszczalna, lecz nie może być prowadzona ze względu na poważne naruszenia  przepisów proceduralnych takich jak: określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią, obowiązku wynikającego z decyzji organu administracyjnego, orzeczenia sądowego albo bezpośrednio z przepisu prawa, gdy zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego, zobowiązanemu nie doręczono upomnienia, mimo iż obowiązek taki ciążył na wierzycielu. Ponadto w przypadku, gdy przedmiotem postępowania egzekucyjnego jest obowiązek o charakterze niepieniężnym, postępowanie podlega umorzeniu, jeżeli obowiązek okazał się niewykonalny (np. gdy świadek, wobec którego mają być zastosowane środki przymusu, przebywa za granicą). Wśród przyczyn umorzenia postępowania egzekucyjnego ustawa wymienia także sytuację, w której postępowanie egzekucyjne zawieszone na żądanie wierzyciela nie zostało podjęte przed upływem 12 miesięcy od dnia zgłoszenia tego żądania.

Postępowanie ulega umorzeniu także na żądanie wierzyciela, co wiąże się z faktem, że wierzyciel jest dysponentem tego postępowania. Ponadto umorzenie postępowania egzekucyjnego następuje w innych przypadkach przewidzianych w ustawach. Na przykład według art. 110.7 postępowanie egzekucyjne dotyczące egzekucji z nieruchomości podlega umorzeniu w przypadku niewpłacenia przez wierzyciela niebędącego organem egzekucyjnym zaliczki na pokrycie kosztów. 21

Umorzenie postępowania egzekucyjnego dotyczącego obowiązku o charakterze niepieniężnym następuje z urzędu albo na żądanie zobowiązanego lub wierzyciela nie będącego jednocześnie organem egzekucyjnym. W sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny wydaje postanowienie. 22

Nie jest możliwe odebranie osobom trzecim praw nabytych wskutek dokonanych czynności egzekucyjnych, dlatego osoby te zachowują swe prawa.

Postępowanie egzekucyjne może również ulec umorzeniu, gdy zachodzą inne okoliczności przewidziane przez prawo, takie jak zrzeczenie się prawa do dochodzenia roszczenia przez wierzyciela lub zawarcie ugody, która reguluje kwestię zobowiązania. W przypadku zawarcia ugody między wierzycielem a zobowiązanym, postępowanie egzekucyjne może zostać umorzone, ponieważ dalsze prowadzenie egzekucji stałoby się zbędne. Takie umorzenie postępowania ma na celu zapobieżenie powtórzeniu działań, które mogłyby prowadzić do nadużyć oraz nadmiernego obciążenia zobowiązanego.

Umorzenie postępowania może także wynikać z braku środków egzekucyjnych, które mogłyby zostać zastosowane w danej sprawie. W przypadku, gdy egzekucja nie przynosi efektów, a próby wyegzekwowania obowiązku są nieskuteczne, organ egzekucyjny może zadecydować o umorzeniu postępowania. Podobnie, jeżeli wykonanie egzekucji wiązałoby się z nadmiernymi kosztami, które przewyższają wartość dochodzonego roszczenia, umorzenie staje się uzasadnione, aby uniknąć niepotrzebnego obciążenia stron postępowania.

Ponadto, w niektórych przypadkach organ egzekucyjny może zadecydować o umorzeniu postępowania, jeżeli po wszczęciu egzekucji okazało się, że tytuł wykonawczy jest nieaktualny lub niewłaściwy, co sprawia, że dalsze prowadzenie postępowania jest bezprzedmiotowe. W takich sytuacjach umorzenie postępowania jest skutkiem błędów proceduralnych, które uniemożliwiają kontynuowanie egzekucji.

Z kolei w odniesieniu do tzw. „egzekucji z tytułu świadczeń alimentacyjnych” możliwe jest umorzenie postępowania, gdy zobowiązany do ich płacenia dochowa swoich obowiązków, co sprawia, że dalsze egzekwowanie należności staje się zbędne. Z tego względu instytucja umorzenia postępowania egzekucyjnego ma na celu elastyczne dostosowanie procesu do zmieniających się okoliczności sprawy, z uwzględnieniem zarówno interesów wierzyciela, jak i zobowiązanego.

20. P. Przybysz, Postępowanie…, s. 176.