- Ustawa z dnia 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity Dz. U. Nr 11/2002, poz. 109 z póź. zm.);
- Ustawa z dnia 05 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, Dz. U. Nr 182, poz. 1228;
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24.06.2003r. w sprawie warunków i trybu usprawiedliwiania niestawiennictwa oskarżonych, świadków i innych uczestników procesu karnego z powodu choroby (Dz. U. Nr 110, poz.1049);
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia. 02.06.2003r w sprawie rodzaju urządzeń i środków technicznych służących do rejestracji obrazu lub dźwięku dla celów procesowych(…) (Dz. U. Nr 107 poz. 1005),
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18.06.2003r w sprawie sposobu postępowania z protokołami… (Dz. U. Nr 108 poz.1024);
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18.06.2003 r. w sprawie postępowania o zachowanie w tajemnicy… (Dz. U. Nr 108 poz.1023);
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 27.08.2007 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (DZ.U. 07.169/1189);
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 02.06.2003 r. w sprawie wysokości opłat za wydanie kserokopii dokumentu oraz uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy, Dz. U. Nr 107, poz.1006;
- Gostyński Z. Tajemnica dziennikarska a obowiązek składania zeznań w procesie karnym, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1997;
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 02.06.2003 r. w sprawie technicznych warunków przeprowadzenia okazania, dz. U. Nr 104, poz. 981,
- Zarządzenie nr 1426 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie metodyki wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez służby policyjne wyznaczone do wykrywania przestępstw i ścigania ich sprawców.
- Zarządzenie nr 109 KGP z dnia 15.02.2012 r. w sprawie niektórych form organizacji i ewidencji czynności dochodzeniowo-śledczych Policji oraz przechowywania przez Policję dowodów rzeczowych uzyskanych w postępowaniu karnym.
- Wytyczne nr 3 KGP z dnia 15 lutego 2012 r. w sprawie wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez policjantów.
- Gruza E., Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym. Problematyka kryminalistyczna, Zakamycze, 2003.
- Hanausek T., Kryminalistyka. Zarys wykładu, Zakamycze, 2005.
- Grzegorczyk T, Kodeks postępowania karnego, Zakamycze, 2005.
- Grzegorczyk T. Dowody w procesie karnym, Wyd. Prawnicze 1998.;
- Grzegorczyk T. Czynności procesowe w postępowaniu karnym, Wyd. Prawnicze 1998.
- Hofmański P. Sadnik E. Zgryzek K. Kodeks postępowania karnego, Komentarz, t. 1 i 2, C. H. Beck 1999.
- Hofmański P. Świadek anonimowy w procesie karnym, Zakamycze 1998.
Charakterystyka koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych
Ogólna charakterystyka
Charakterystykę koncesjonowanych przedsiębiorstw przedstawiono przede wszystkim w oparciu o wyniki badań ankietowych 763 przedsiębiorstw ciepłowniczych.251. Badania przeprowadził Urząd Regulacji Energetyki wśród zaewidencjonowanych 963 koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych252.
Środowisko przedsiębiorstw ciepłowniczych jest niejednorodne a w szczególności pod względem organizacyjno-prawnym, właścicielskim, technicznym, ekonomicznym.
Przedsiębiorstwa ciepłownicze posiadają zróżnicowane formy organizacyjno–prawne i własnościowe. Występują wśród nich: spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością, przedsiębiorstwa państwowe i komunalne, gminne zakłady budżetowe oraz podmioty prywatne.
W większości przedsiębiorstw funkcje właścicielskie sprawują organy samorządu terytorialnego.
Przedsiębiorstwa ciepłownicze różnią się znacznie między sobą wielkością oraz stopniem zaangażowania w działalność energetyczną, skalą i zakresem działania, wielkością sprzedaży ciepła pochodzącego zarówno ze źródeł własnych jak i kupowanego od innych przedsiębiorstw ciepłowniczych. Dominują przedsiębiorstwa, które prowadzą kilka rodzajów działalności ciepłowniczej Najwięcej, ponad 60%, przedsiębiorstw zajmuje się wytwarzaniem oraz przesyłaniem i dystrybucją ciepła, około 16% prowadzi dodatkowo obrót ciepłem. W całym sektorze największą grupę stanowią przedsiębiorstwa ze sprzedażą poniżej 1 mln GJ ciepła rocznie (ok. 90% analizowanych przedsiębiorstw).
Tabela 2. Przedsiębiorstwa ciepłownicze w układzie wojewódzkim i według WZDE253
Lp. | Województwo | WZDE | ||
OGÓŁEM | 70 – 100% | 20 – 69% | 0 – 19% | |
763 | 307 | 165 | 291 | |
1. dolnośląskie | 50 | 18 | 11 | 21 |
2. kujawsko- pomorskie | 54 | 16 | 17 | 21 |
3. lubelskie | 40 | 18 | 7 | 15 |
4. lubuskie | 30 | 11 | 7 | 12 |
5. łódzkie | 53 | 18 | 10 | 25 |
6. małopolskie | 42 | 12 | 9 | 21 |
7. mazowieckie | 65 | 31 | 16 | 18 |
8. opolskie | 20 | 5 | 3 | 12 |
9. podkarpackie | 52 | 14 | 12 | 26 |
10. podlaskie | 22 | 12 | 6 | 4 |
11. pomorskie | 46 | 24 | 10 | 12 |
12. śląskie | 110 | 32 | 26 | 52 |
13. świętokrzyskie | 25 14 | 3 | 8 | |
14. warmińsko-mazurskie | 43 25 | 12 | 6 | |
15. wielkopolskie | 68 | 30 | 13 | 25 |
16. zachodniopomorskie | 43 | 27 | 3 | 13 |
Przedstawione grupy przedsiębiorstw są wewnątrz niejednorodne. W grupie o wysokim WZDE znajdują się głównie przedsiębiorstwa ciepłownictwa zawodowego (ciepłownie zawodowe i przedsiębiorstwa produkcyjno – dystrybucyjne) oraz niektóre elektrociepłownie, w grupie o średnim WZDE znalazły się w większości elektrociepłownie zawodowe i przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, a grupa o niskim WZDE – to przede wszystkim elektrownie i przedsiębiorstwa przemysłowe, dla których działalność ciepłownicza jest działalnością uboczną.
Tabela 3. Grupy przedsiębiorstw ciepłowniczych według posiadanych koncesji w układzie wojewódzkim254.
Lp. | Województwo | Liczba przedsiębiorstw ogółem | GRUPA I Wytwarzanie ciepła | GRUPA II Wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja ciepła |
OGÓŁEM kraj | 763 | 97 | 469 | |
1. | dolnośląskie | 50 | 7 | 30 |
2. | kujawsko- pomorskie | 54 | 7 | 34 |
3. | lubelskie | 40 | 8 | 22 |
4. | lubuskie | 30 | 7 | 18 |
5. | łódzkie | 53 | 6 | 30 |
6. | małopolskie | 42 | 5 | 23 |
7. | mazowieckie | 65 | 4 | 48 |
8. | opolskie | 20 | 2 | 13 |
9. | podkarpackie | 52 | 10 | 25 |
10. | podlaskie | 22 | 2 | 15 |
11. | pomorskie | 46 | 7 | 35 |
12. | śląskie | 110 | 12 | 57 |
13. | świętokrzyskie | 25 | 5 | 13 |
14. | warmińsko-mazurskie | 43 | 4 | 31 |
15. | wielkopolskie | 68 | 9 | 43 |
16. | zachodniopomorskie | 43 | 2 | 32 |
Lp. | GRUPA III Wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem | GRUPA IV Przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem | GRUPA V Obrót ciepłem |
119 | 71 | 7 | |
1. | 5 | 6 | 2 |
2. | 9 | 4 | – |
3. | 6 | 4 | – |
4. | 4 | 1 | – |
5. | 9 | 6 | 2 |
6. | 10 | 4 | – |
7. | 8 | 5 | – |
8. | 2 | 3 | – |
9. | 9 | 8 | – |
10. | 4 | – | 1 |
11. | 3 | 1 | – |
12. | 21 | 18 | 2 |
13. | 6 | 1 | – |
14. | 7 | 1 | – |
15. | 11 | 5 | – |
16. | 5 | 4 | – |
Charakterystyka techniczna koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych
W analizowanych 763 przedsiębiorstwach moc zainstalowana wynosi ok. 72 000 MW, a osiągalna ok. 68 000 MW. Najwyższe wskaźniki udziału mocy zainstalowanej 21,7% i osiągalnej 21,4% posiadają przedsiębiorstwa województwa śląskiego. Najniższym udziałem w krajowym bilansie mocy zainstalowanej i osiągalnej charakteryzują się województwa podlaskie 2,0% i 2,1%, lubuskie 2,1% i 1,9% oraz opolskie 2,2% i 2,0%.
Długość sieci ciepłowniczej w kraju wynosi ponad 16 tys. km. Najwyższy udział w długości sieci ciepłowniczej mają województwa śląskie 16,6% i mazowieckie 15,5%. Najkrótsze sieci w kraju znajdują się w województwach lubuskim, opolskim, świętokrzyskim i podlaskim.
Liczba odbiorców, z którymi przedsiębiorstwa ciepłownicze zawarły umowy na dostawę ciepła wynosi ponad 116 tys. Najliczniejsza grupa odbiorców występuje w województwach lubelskim, śląskim, dolnośląskim, pomorskim i mazowieckim. Duża liczba odbiorców przy stosunkowo krótkiej sieci ciepłowniczej w woj. lubelskim, wynika z zawarcia ponad 12 tys. umów przez dostawcę ciepła z indywidualnymi odbiorcami (lokatorami mieszkań).
Produkcja i sprzedaż ciepła
- w elektrowniach i elektrociepłowniach zawodowych i przemysłowych,
- w ciepłowniach komunalnych,
- w kotłowniach lokalnych,
- w procesach technologicznych w przemyśle (zakładach chemicznych, rafineriach, hutach itp.),
- w źródłach niekonwencjonalnych (spalanie biogazu, energia złóż geotermalnych).
Ciepło jest specyficznym towarem, który charakteryzuje się równoczesnością produkcji i zużycia, a wymagane parametry termiczne determinują jego dostawę na niewielkie odległości. Transportowane jest ono ze źródeł za pomocą sieci ciepłowniczych, z których większość ułożona jest pod ziemią, a tylko 10% przebiega nad ziemią.
W analizowanych przedsiębiorstwach ciepłowniczych wyprodukowano ponad 466 mln GJ ciepła, z tego 31,9% ciepła zużyto na potrzeby własne.
Sprzedaż ciepła wyniosła ponad 445 mln GJ, w 40% realizowana była bezpośrednio ze źródeł a w 60% za pomocą sieci ciepłowniczych. Część wyprodukowanego ciepła była sprzedawana przez wytwórców bezpośrednio do odbiorców końcowych a część trafiła do dalszej odsprzedaży do przedsiębiorstw zajmujących się przesyłaniem i obrotem ciepłem.
Straty ciepła powstałe podczas przesyłania stanowiły 8,7% ciepła sprzedanego przez przedsiębiorstwa. Duża część sieci zbudowana jest przy zastosowaniu przestarzałych technologii i materiałów izolacyjnych. Jakość wykonawstwa i stan izolacji cieplnej decydują o wysokości strat ciepła podczas przesyłu. Obecnie stosowane nowoczesne technologie budowy sieci przy użyciu rur preizolowanych znacznie obniżają wielkość strat przesyłowych.
Z całkowitej produkcji ciepła w kraju, ponad 70% ciepła produkowanego jest w skojarzeniu z energią elektryczną, z tego: 65% przypada na elektrociepłownie (zawodowe i przemysłowe) a około 6% na elektrownie. Niecałe 30% ciepła produkowane jest bez skojarzenia.
W produkcji ciepła najwyższy udział 38,1% mają przedsiębiorstwa o średnim WZDE. W grupie o niskim WZDE ponad 72% ciepła produkowanego jest na potrzeby własne, natomiast w grupie o średnim WZDE ok. 11%, a w grupie o wysokim WZDE ponad 4%.
Natomiast w sprzedaży krajowej ciepła, udział elektrociepłowni wynosi tylko 38%, ponieważ znaczna część ciepła produkowanego w elektrociepłowniach przemysłowych zużywana jest na potrzeby własne przemysłu. Ponad 50% krajowej sprzedaży ciepła realizują przedsiębiorstwa ciepłownictwa zawodowego (ciepłownie zawodowe, przedsiębiorstwa produkcyjno–dystrubucyjne) i ciepłownie przemysłowe.
W sprzedaży ciepła dominującą rolę odegrały przedsiębiorstwa o wysokim WZDE, tj. 54% sprzedaży ogółem, z tego prawie 90% realizowane było za pomocą sieci ciepłowniczych zaś tylko 10% bezpośrednio ze źródeł.
Tabela 4. Moc cieplna, długość sieci ciepłowniczej i liczba odbiorców w układzie wojewódzkim
Lp. | Województwo | Moc cieplna | Długość sieci ciepłowniczej km | Liczba odbiorców szt. | |||||
Moc zainstalowana MW | Moc osiągalna MW | ||||||||
OGÓŁEM kraj | 71 978,5 | 67 866,2 | 16 094,1 | 116 426,0 | |||||
1. | dolnośląskie | 4 659,2 | 4 395,1 | 1 228,0 | 12 880,0 | ||||
2. | kujawsko- pomorskie | 5 152,5 | 5 017,7 | 1 117,1 | 6 410,0 | ||||
3. | lubelskie | 3 002,8 | 2 798,9 | 668,3 | 16 305,0 | ||||
4. | lubuskie | 1 528,5 | 1 319,3 | 285,1 | 1 803,0 | ||||
5. | łódzkie | 5 847,7 | 5 286,6 | 1 296,3 | 8 234,0 | ||||
6. | małopolskie | 4 589,3 | 4 313,9 | 1 261,4 | 5 410,0 | ||||
7. | mazowieckie | 11 178,3 | 10 849,5 | 2 489,5 | 12 526,0 | ||||
8. | opolskie | 1 576,9 | 1 369,9 | 349,8 | 2 522,0 | ||||
9. | podkarpackie | 3 423,1 | 3 215,4 | 864,7 | 4 089,0 | ||||
10. | podlaskie | 1 436,6 | 1 404,7 | 443,1 | 2 238,0 | ||||
11. | pomorskie | 3 560,6 | 3 367,1 | 747,5 | 12 641,0 | ||||
12. | śląskie | 15 590,0 | 14 542,7 | 2 666,0 | 13 798,0 | ||||
13. | świętokrzyskie | 1 787,7 | 1 626,9 | 365,7 | 1 911,0 | ||||
14. | warmińsko-mazurskie | 1 628,8 | 1 561,7 | 555,6 | 3 987,0 | ||||
15. | wielkopolskie | 4 033,3 | 3 923,7 | 999,6 | 7 633,0 | ||||
16. | zachodniopomorskie | 2 983,3 | 2 873,3 | 756,4 | 4 039,0 |
Charakterystyka ekonomiczna przedsiębiorstw ciepłowniczych255
Wykreowany przez przepisy ustawy – Prawo energetyczne system regulacji przedsiębiorstw przyczynił się między innymi do sukcesywnego porządkowania ewidencji i kalkulacji kosztów dla każdego rodzaju działalności i dla wyodrębnionych grup odbiorców. Badania URE wykazały, że przedsiębiorstwa, które nie składały wniosku o zatwierdzenie taryfy miały największe problemy z rozdziałem kosztów wg rodzajów prowadzonej działalności. Grupa ta stanowiła 27% badanego zbioru przedsiębiorstw.
W wyniku oceny ekonomicznych i technicznych warunków funkcjonowania poszczególnych przedsiębiorstw ciepłowniczych okazało się, że większość badanych przedsiębiorstw znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Wiele z nich poniosło stratę na działalności ciepłowniczej, średnia rentowność wyniosła (-)3,3%. Przedsiębiorstwa posiadają wyeksploatowany majątek trwały, znaczną nadwyżkę mocy zainstalowanej oraz stosują przestarzałe technologie wytwarzania. Sytuacja ta spowodowana była również ograniczeniem potrzeb cieplnych odbiorców. Na spadek wielkości zamówionej mocy i zużycia ciepła mają wpływ zmieniające się warunki klimatyczne (coraz łagodniejsze zimy) oraz racjonalizacja zużycia ciepła u odbiorców, związana ze stosowaniem nowoczesnych energooszczędnych technologii, termomodernizacji i opomiarowania dostaw oraz pogarszająca się sytuacja materialna odbiorców.
Przeprowadzone badania potwierdziły, że produkcja ciepła w skojarzeniu jest najtańsza, a duże elektrociepłownie produkujące najwięcej ciepła mają niskie ceny. W elektrociepłowniach wpływ na niską cenę ciepła ma m.in. wyższa sprawność wytwarzania w porównaniu z pozostałymi przedsiębiorstwami. Natomiast w elektrowniach, dla których ciepło jest produktem ubocznym, ciepło jest najtańsze.
Odrębnej analizy wymagają przedsiębiorstwa produkujące i sprzedające najwięcej ciepła. Przedsiębiorstwa te osiągają słabe wyniki ekonomiczne przy relatywnie wysokich cenach. Wydawałoby się, że przy dużej sprzedaży ciepła po wysokich cenach działalność ich powinna być efektywna.
Realizacja jakichkolwiek inwestycji przez przedsiębiorstwa ciepłownicze powinna być zintegrowana z miejscowymi planami zagospodarowania. Pozwoli to uniknąć nietrafionych inwestycji i generowania dodatkowych kosztów, które będą powodować wzrost cen ciepła dla odbiorców końcowych.
Badanie koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych pozwala na sformułowanie kilku generalnych wniosków:
1. Wykreowany przez przepisy ustawy – Prawo energetyczne system regulacji przedsiębiorstw przyczynił się między innymi do sukcesywnego porządkowania ewidencji i kalkulacji kosztów dla każdego rodzaju działalności i dla wyodrębnionych grup odbiorców. Przedsiębiorstwa, które nie składały wniosku o zatwierdzenie taryfy miały największe problemy z rozdziałem kosztów wg rodzajów prowadzonej działalności.
2. Większość przedsiębiorstw znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Wiele z nich poniosło stratę na działalności ciepłowniczej. Przedsiębiorstwa posiadają wyeksploatowany majątek trwały, znaczną nadwyżkę mocy zainstalowanej oraz stosują przestarzałe technologie wytwarzania. Sytuacja ta spowodowana jest również ograniczeniem potrzeb cieplnych odbiorców. Na spadek wielkości zamówionej mocy i zużycia ciepła mają wpływ zmieniające się warunki klimatyczne (coraz łagodniejsze zimy) oraz racjonalizacja zużycia ciepła u odbiorców, związana ze stosowaniem nowoczesnych energooszczędnych technologii, termomodernizacji i opomiarowania dostaw oraz pogarszająca się sytuacja materialna odbiorców.
3. Produkcja ciepła w skojarzeniu jest najtańsza, a duże elektrociepłownie produkujące najwięcej ciepła mają niskie ceny. W elektrociepłowniach wpływ na niską cenę ciepła ma m.in. wyższa sprawność wytwarzania w porównaniu z pozostałymi przedsiębiorstwami. Natomiast w elektrowniach, dla których ciepło jest produktem ubocznym, ciepło jest najtańsze.
251 Spośród przedsiębiorstw objętych badaniem, 109 nie udzieliło odpowiedzi a 91 przedsiębiorstw (tj. 10% objętych badaniem) nadesłało ankiety, które z powodu licznych braków i błędów nie nadawały się do umieszczenia w bazie. Zaprezentowane wyniki dotyczą 763 przedsiębiorstw, co stanowi ok. 80% wszystkich koncesjonariuszy. Z przedsiębiorstw, które nadesłały ankietę, 556 posiadało zatwierdzoną taryfę na ciepło.
252 w charakterystyce wykorzystano dane zawarte w artykule A. Buńczyk, A. Daniluk, A. Głukowska-Sobol, M. Moskalik – Ciepłownictwo w Polsce – charakterystyka przedsiębiorstw koncesjonowanych – część I Biuletyn URE 6/2001
253 WZDE – wskaźnik zaangażowania w działalność energetyczną, obliczany jako iloraz całkowitych przychodów przedsiębiorstwa z działalności koncesjonowanej ciepłowniczej i całkowitych przychodów przedsiębiorstwa z prowadzonej działalności gospodarczej.
254 Podziału na rodzaje działalności w zależności od posiadanych koncesji dokonano w następującym układzie:
– GRUPA I wytwarzanie ciepła – przedsiębiorstwa posiadające koncesje tylko na wytwarzanie (13% analizowanych przedsiębiorstw),
– GRUPA II wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja ciepła – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na wytwarzanie oraz koncesje na przesyłanie i dystrybucję (61% analizowanych przedsiębiorstw),
– GRUPA III wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na wytwarzanie, koncesje na przesyłanie i dystrybucję oraz koncesje na obrót (16% analizowanych przedsiębiorstw),
– GRUPA IV przesyłanie i dystrybucja, obrót ciepłem – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na przesyłanie i dystrybucję oraz koncesje na obrót (9% analizowanych przedsiębiorstw),
– GRUPA V obrót ciepłem – przedsiębiorstwa posiadające koncesje na obrót (1% analizowanych przedsiębiorstw).
255 szerzej B.Tusiewicz,M.Wesołowska, B.Witkowska Ciepłownictwo w Polsce-charakterystyka przedsiębiorstw koncesjonowanych-część II Biuletyn URE nr 1 (21) 2002 r. str.22
Wniosek o wyłączenie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji
Osoba nie będąca zobowiązanym, która rości sobie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego, majątkowego którego prowadzi się egzekucję administracyjną, może wystąpić do organu egzekucyjnego z żądaniem ich wyłączenia spod egzekucji. Osoba ta jest zobowiązana do przedstawienia lub powołania dowodów na poparcie swego żądania. Termin do zgłoszenia żądania wynosi 14 dni od uzyskania przez osobę trzecią wiadomości o czynności egzekucyjnej skierowanej do rzeczy lub prawa majątkowego.
Organ egzekucyjny rozpoznaje żądanie i wydaje postanowienie w sprawie wyłączenia spod egzekucji w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia żądania. Termin ten może być przedłużony o dalsze 14 dni, gdy zbadanie dowodów w terminie czternastodniowym nie było możliwe. Do czasu wydania postanowienia w sprawie wyłączenia spod egzekucji organ egzekucyjny ma obowiązek zaniechać dalszych czynności egzekucyjnych w stosunku do rzeczy lub prawa majątkowego, których wyłączenia żądano. Jednakże wcześniej dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy. Na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie odmowy wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego przysługuje zażalenie. Osobie, której żądanie wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego nie zostało uwzględnione, służy prawo wniesienia powództwa w trybie kodeksy postępowania cywilnego o ich zwolnienie spod egzekucji.[1]
Powództwo to jest powództwem przeciwegzekucyjnym przysługującym osobie trzeciej (powództwo ekscydencyjne). Przesądza o tym treść art. 842 kodeksu postępowania cywilnego, z którego wynika, że powód ma do wyboru dwie możliwości: może wytoczyć powództwo po doręczeniu mu postanowienia o odmowie wyłączenia spod egzekucji lub może wnieść zażalenie na postanowienie i dopiero po doręczeniu mu postanowienia wydanego na skutek wniesionego zażalenia wytoczyć powództwo. [2]
Żądanie wyłączenia spod egzekucji rzeczy lub prawa majątkowego nie może być zgłoszone po zakończeniu postępowania egzekucyjnego. Osoba trzecia może wówczas dochodzić od zobowiązanego odszkodowania na zasadach prawa cywilnego. [3]
Nie można się domagać wyłączenia rzeczy lub prawa spod egzekucji powołując się na zasady współżycia społecznego (wyrok NSA- ośrodek zamiejscowy w Lublinie z 13 marca 1998 r., I SA/Lu 163/97).
Osoba, żądająca wyłączenia spod egzekucji, jest zobowiązana do wskazania dowodów, a nie do uprawdopodobnienia swego żądania. Dowody te nie muszą być dołączone do żądania.
Art. 39 mówi: „Jeżeli w egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym rzecz lub prawo majątkowe, których wyłączenia spod egzekucji żądano, zostały również objęte środkiem egzekucyjnym wskazanym przez wierzyciela, organ egzekucyjny doręcza mu postanowienie o wyłączeniu. Na to postanowienie przysługuje wierzycielowi zażalenie. Do czasu rozstrzygnięcia zażalenia dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy.”
Artykuł ten mówi w praktyce o obowiązku wydaniu rzeczy. Trudno sobie wyobrazić sytuację dotyczącą egzekucji o charakterze niepieniężnym, w toku której prawo majątkowe mogłoby stać się przedmiotem zajęcia egzekucyjnego. Zakwestionowanie przez osobę trzecią prawa własności zobowiązanego do rzeczy mającej być wydaną wierzycielowi ma istotne znaczenie dla określenia treści obowiązku oraz dla samego jego istnienia. Z tego względu wierzyciel ma interes w kwestionowaniu rozstrzygnięcia organu egzekucyjnego o wyłączeniu rzeczy spod egzekucji. [4]
W przypadku niektórych obowiązków niepieniężnych przejście na osobę trzecią prawa własności rzeczy podlegającej wydaniu nie ma znaczenia, ponieważ egzekucja jest prowadzona wobec każdorazowego właściciela tej rzeczy. Żądanie wyłączenia takiej rzeczy spod egzekucji jest wówczas bezprzedmiotowe.
Celem wprowadzenia zakazu sprzedaży rzeczy lub wykonywania prawa majątkowego, co do których zostało zgłoszone żądanie wyłączenia ich spod egzekucji, jest uniemożliwienie powstania nieodwracalnych skutków prawnych, do których mogłoby dojść w przypadku braku takiego zakazu.
W przypadku uwzględnienia żądania wyłączenia rzeczy ulegającej szybkiemu zepsuciu, która została sprzedana, wnioskodawcy wypłaca się kwotę złożoną do depozytu.
Formą prawną rozstrzygnięcia wniosku osoby trzeciej jest postanowienie organu egzekucyjnego. Postanowienie rozstrzygające wniosek organ egzekucyjny wydaje po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, które prowadzi na podstawie przepisów k.p.a.
Postanowienia w sprawie wniosku o wyłączenie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji organ egzekucyjny doręcza osobie trzeciej. Jednak w przypadku prowadzenia egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym podmiotem, któremu organ egzekucyjny powinien doręczyć przedmiotowe postanowienie, może być również wierzyciel. Dotyczy to jednak sytuacji, w której rzeczy lub prawa majątkowe objęte żądaniem osoby trzeciej zostały objęte środkiem egzekucyjnym wskazanym przez wierzyciela. Doręczenie postanowienia o wyłączeniu rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji również wierzycielowi wywiera skutki w postaci uzyskania przez niego legitymacji do wniesienia zażalenia na to postanowienie. W takim przypadku ustawodawca wyłączył możliwość wniesienia zażalenia na to postanowienie przez osobę trzecią, której uprawnienie do zaskarżenia przedmiotowego postanowienia dotyczą tylko rozstrzygnięcia odmawiającego wyłączenia rzeczy lub praw majątkowych spod egzekucji.[5]
Przepisy dotyczące wniosku o wyłączenie rzeczy lub praw majątkowych spod egzekucji administracyjnej stosuje się odpowiednio w przypadku zgłoszenia roszczeń do rzeczy lub praw majątkowych zajętych w celu zabezpieczenia.
[1] E. Ochendowski, Postępowanie…, s. 289
[2] F. Zedler, Powództwo o zwolnienie od egzekucji, Warszawa 1973, s. 181
[3] K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie…, s. 252
[4] P. Przybysz, Postępowanie…, s. 145.
[5] T. Jędrzejowski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne…, s. 246.
Prawa migrantów w praktyce
Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich, realizowany we współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Państwową Inspekcją Pracy
CEL PROJEKTU
Celem projektu jest ułatwianie integracji obywateli państw trzecich poprzez zwiększanie ich świadomości na temat praw i obowiązków w Polsce, oraz podjęcie działań mających na celu przeciwdziałanie przejawom dyskryminacji i wyzyskowi migrantów na rynku pracy.
CZAS TRWANIA PROJEKTU
1 marca 2014 – 30 czerwca 2015 (15 miesięcy)
OPIS DZIAŁAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH PROJEKTU
Zostaną zrealizowane następujące działania:
- Kampania informacyjna
- Pomoc migrantom
- Szkolenia antydyskryminacyjne
- Krajowa konferencja
- Zarządzanie i koordynacja projektu
1. Kampania informacyjna
W Polsce oraz na Białorusi, w Ukrainie i w Wietnamie zostanie przeprowadzona kampania informacyjna. Jej celem jest zwiększenie świadomości migrantów, którzy już przebywają w Polsce oraz tych, którzy wkrótce wyjadą do Polski i spełniają kryteria kwalifikowalności do grupy docelowej Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich (EFI). Kampania będzie dotyczyć kwestii związanych z prawami i obowiązkami migrantów w Polsce.
W Polsce pod numerem 22 490 20 44 będzie działać specjalna infolinia dla migrantów, umożliwiająca im uzyskanie porady i wiedzy o przysługujących im w Polsce prawach i obowiązkach, o możliwości uzyskania pomocy w przypadku łamania ich praw, w tym w szczególności o przysługujących im prawach pracowniczych. Konsultanci będą współpracować z tłumaczami, co umożliwi kontakt migrantom używającymi na co dzień innego języka niż polski.
Na Białorusi (pod numerem +375 162 21 8888) i Ukrainie (pod numerami 0 800 505 501 oraz 527) podobne działania będą prowadzone w oparciu o infolinie już funkcjonujące i wypromowane w tych krajach. Są one od lat prowadzone przez organizacje pozarządowe we współpracy z biurami Międzynarodowej Organizacji ds. Imigracji (IOM). W Wietnamie natomiast została założona nowa infolinia, działająca pod numerem +84 4 3795 7644, również we współpracy z biurem IOM. W ramach niniejszego projektu konsultanci obsługujący infolinie zostaną przeszkoleni przez trenerów z Polski. Konsultanci otrzymają także przetłumaczone na języki ich krajów materiały opracowane dla infolinii w Polsce. Porady udzielone osobom dzwoniącym na infolinię w tych krajach będą dokumentowane zgodnie z wymogami ustalonymi dla grupy docelowej EFI.
Kolejnym elementem kampanii informacyjnej jest strona internetowa prowadzona przez IOM (migrant.info.pl). Informacje na niej zawarte będą nadal uaktualniane i uzupełniane o najnowsze regulacje prawne i inne aktualności. Strona jest dostępna w 8 językach: angielskim, chińskim, francuskim, ormiańskim, polskim, rosyjskim, ukraińskim i wietnamskim.
Opracowane i dystrybuowane będą także materiały informacyjne promujące infolinie i stronę internetową wśród migrantów. W Polsce materiały te zostaną przekazane organizacjom zrzeszającym migrantów, inspektorom pracy, pracownikom instytucji publicznych, organizacjom zajmującym się pomocą migrantom, zagranicznym placówkom dyplomatycznym, szkołom wyższym a także będą dystrybuowane za pośrednictwem środków masowego przekazu, w tym Internetu i prasy. Materiały informacyjne pojawią się także na przejściach granicznych. Podobnie jak inne materiały przygotowywane w ramach tego projektu, również i te materiały zostaną przetłumaczone na główne języki krajów pochodzenia migrantów.
Ponadto, zostanie zrealizowany cykl ok. 10 audycji radiowych emitowanych w ogólnopolskim radio. Audycje te będą miały na celu przybliżenie różnorodnych kwestii związanych z integracją migrantów reprezentantom społeczeństwa polskiego. Audycje te będą mieć wymowę antydyskryminacyjną.
Zorganizowane zostaną także spotkania informacyjne dla migrantów na temat przysługujących im w Polsce praw i obowiązków. Będą one mogły być organizowane zarówno w Polsce, jak i we wspomnianych powyżej wybranych krajach pochodzenia migrantów. Będą one organizowane w oparciu o sieć biur IOM oraz współpracujących z nimi organizacji pozarządowych.
2. Pomoc w sytuacjach kryzysowych
Migrantom, którzy już na terenie Polski znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej, w szczególności na skutek nadużyć pracodawcy czy też pośrednika pracy, będzie udzielana potrzebna pomoc. Będą oni mogli uzyskać, między innymi informację o możliwości dochodzenia swoich praw, będą także mogli skorzystać z pomocy w mediacji z pracodawcą. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że dana osoba padła ofiarą handlu ludźmi, będzie ona kierowana do działającego na zlecenie MSW Krajowego Centrum Interwencyjno-Konsultacyjnego dla ofiar handlu ludźmi.
3. Szkolenia antydyskryminacyjne
W celu zwiększenia skuteczności działań na rzecz zapobiegania i przeciwdziałania wyzyskowi i dyskryminacji migrantów na rynku pracy będą realizowane szkolenia antydyskryminacyjne, które będą adresowane do – między innymi – aplikantów, sędziów, pracowników szkół wyższych, pracowników Państwowej Inspekcji Pracy i przedstawicieli sektora prywatnego.
Szkolenia będą odbywać się na podstawie opracowanego już przez IOM programu szkoleniowego. Program ramowy może być modyfikowany i dostosowywany do potrzeb różnych grup uczestników. Szkolenia będą prowadzone metodami interaktywnymi przez trenerów wyspecjalizowanych i doświadczonych w problematyce będącej tematem poszczególnych modułów. Przewidujemy organizację ok. 8 szkoleń, na których przeszkolonych zostanie ok. 150 osób.
4. Krajowa konferencja
W ramach projektu zostanie zorganizowana ogólnokrajowa, ok. 2-dniowa konferencja poświęcona problematyce migracji i integracji, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii związanych z rynkiem pracy. Zostaną na nią zaproszeni przedstawiciele wszystkich kluczowych instytucji zajmujących się ta problematyką, m. in: instytucji rządowych różnego szczebla, organów kontroli, związków zawodowych, związków pracodawców i organizacji pozarządowych wspierających i zrzeszających migrantów.
5. Zarządzanie, koordynacja i administracja
Projekt będzie zarządzany przez IOM. W celu monitoringu i ewaluacji wdrażania projektu zostanie powołany Komitet Sterujący. W skład Komitetu Sterującego będą wchodzić reprezentanci Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Państwowej Inspekcji Pracy.
Sabat
praca z Wydziału Prawa i Administracji
Połączenie znamion sabatu z przestępstwem czarów nastąpiło dosyć późno, dopiero w połowie XV wieku. Jednakże wówczas nie zachodził między nimi związek konieczny, dowodem na to był najsłynniejszy w tym okresie traktat o czarach: Malleus maleficarum, który wspominał o zbiorowym kulcie diabła tylko mimochodem.
Figura zachodnioeuropejskiego sabatu miała wiele cech wynikających z wpływu średniowiecznego chrześcijaństwa. Nacisk na erotyczne aspekty sabatu, takie jak rytualne stosunki płciowe z diabłem oraz powszechny promiskuityzm, hetero- i homoseksualny wśród czarownic, warunkowany był negatywną postawą Kościoła średniowiecznego i nowożytnego wobec seksu. Również msza św. odciskała swoje piętno na doktrynie sabatu, który był jej parodią.
Obraz antyspołeczności sabatu wytworzony przez mnichów w XII i XIII wieku miał swoje źródło w pismach, które były skierowane przeciwko heretykom. Scholastycy stworzyli wizję nieludzkiej, heretyckiej zbiorowości w celu przeciwstawienia się społecznemu rozwojowi takich ruchów i wzmożenia represji. Nie były to obrazy oryginalne, ponieważ twórcy czerpali z wcześniejszych wyobrażeń Rzymian o tajnych sektach chrześcijańskich. Organizacje te były pomawiane o dzieciobójstwo w celach kanibalistycznych oraz o kazirodztwo. Działo się tak dlatego, że główny obrzęd chrześcijaństwa – eucharystię – można było mylnie zinterpretować jako kanibalizm. Obraz wytworzony przez mnichów w drugiej połowie XII i początku XIII wieku nabrał „odrębnego życia” i z łatwością można było odnieść go do każdego odstępstwa od oficjalnej doktryny Kościoła.
Stereotyp ten był kojarzony z czarownikami prawdopodobnie od XIV wieku, kiedy to katarów oskarżano o praktykowanie czarów. W następnych wiekach na skutek szczegółowego poznania teologii heretyckich, obraz ten oderwał się od źródła i był coraz częściej kojarzony tylko z czarami. W XVI wieku zarzut ten wiązał się już tylko z postacią czarownicy.
Na ziemiach polskich idea sabatu przybrała lokalnego kolorytu, bowiem znakomita większość oskarżonych w procesach o czary zeznawała, że zgromadzenia te odbywały się na Łysej górze. Opis znacznej liczby wierzeń związanych z miejscem spotkań oraz panującymi tam zwyczajami dają Karol Koranyi i Michał Rożek.
Podczas sabatu centralnym punktem uroczystości był pocałunek składany przez szatanowi przez jego wyznawców. Był to niejako lenny rytuał złożenia hołdu, w zamian za co czarownice zyskiwały pomoc swojego nowego Pana oraz znamię przynależności do jego Kościoła. Instytucja ta wydaje się pochodzić z katarskiego rytuału pocałunku pokoju – caretas. W ten sposób Doskonali błogosławili swoich wyznawców.
Sabat był również okazją do demonstrowania odwrócenia norm społecznych i religijnych. Uczestnicy często pojawiali się w odzieży noszonej na opak lub w strojach przeciwnej płci, co miało symbolizować ich zerwanie z porządkiem społecznym i religijnym. Częścią rytuałów były uczty, podczas których rzekomo spożywano mięso dzieci lub zwierząt, co miało podkreślać bluźnierczy charakter zgromadzenia. Te wyobrażenia sabatu były w dużej mierze wytworem fantazji inkwizytorów i duchowieństwa, które dążyły do wzbudzenia lęku i usprawiedliwienia działań wymierzonych w heretyków oraz czarownice.
W literaturze procesowej sabat przedstawiano jako pełen chaosu, hałasu i świętokradztw. W opisie spotkań często pojawiały się obrazy dzikich tańców i orgii, które miały miejsce w świetle księżyca. Czarownice miały również odbywać loty na miotłach lub innych przedmiotach, co odzwierciedlało ludowe wierzenia i lęki związane z magią. Uważano, że sabat był miejscem, gdzie czarownice otrzymywały od diabła instrukcje dotyczące czynienia zła, w tym rzucania klątw, zatruwania studni czy sprowadzania nieszczęść na swoje ofiary.
W kulturze polskiej, poza Łysą Górą, wspominano o innych miejscach spotkań czarownic, takich jak Babia Góra czy Góra Ślęża. Miejsca te były często związane z dawnymi kultami pogańskimi, co dodatkowo podsycało wyobrażenia o ich magicznej naturze. Procesy o czary w Polsce, choć nie tak liczne jak w Europie Zachodniej, odzwierciedlały te same wzorce oskarżeń i wyobrażeń, które przenikały z zachodnioeuropejskiej tradycji inkwizycyjnej.
Pod koniec XVII wieku, wraz ze stopniowym osłabieniem wiary w magię i wzrostem racjonalizmu, wyobrażenia sabatu zaczęły tracić na znaczeniu. Stały się jednak inspiracją dla twórczości literackiej i artystycznej, gdzie funkcjonowały jako symbol chaosu, tajemnicy i buntu przeciwko porządkowi. W XIX wieku motywy sabatu były szeroko wykorzystywane w literaturze romantycznej, w tym w utworach Adama Mickiewicza i innych autorów, dla których sabat był alegorią walki dobra ze złem oraz odwiecznego konfliktu między wolnością a opresją.
Współczesne badania nad sabatem skupiają się głównie na jego funkcji społecznej i kulturowej, ukazując, jak wyobrażenia o sabacie były używane do legitymizowania prześladowań, kontrolowania społeczności i demonizowania marginalizowanych grup. Sabat pozostaje fascynującym świadectwem tego, jak ludzkie lęki i fantazje mogą kształtować rzeczywistość społeczną i polityczną.
Sabat był także postrzegany jako forma antyliturgii, w której każdy aspekt chrześcijańskich obrzędów był celowo odwracany i parodiowany. O ile msza święta była postrzegana jako akt jednoczenia wspólnoty wiernych z Bogiem, o tyle sabat miał symbolizować wspólnotę dusz sprzedanych diabłu. Uczestnicy sabatu mieli odprawiać czarne msze, podczas których zamiast hostii używano spleśniałego chleba, krwi lub innych bluźnierczych symboli. Takie opisy nie tylko wzmacniały lęk przed czarownicami, ale również stanowiły wyraźne narzędzie propagandowe Kościoła, mające na celu ostrzeganie wiernych przed odstępstwem od wiary.
Ważnym elementem wyobrażeń sabatu były również diabelskie pacta – umowy zawierane między czarownicą a diabłem. Według relacji procesowych czarownice miały składać swoje podpisy krwią na pergaminach, a diabeł miał pozostawiać na ich ciele znamię, które stawało się dowodem przynależności do jego sług. Znamię to, zwane również „diabelskim piętnem”, było często używane jako dowód w procesach o czary i podlegało szczegółowym poszukiwaniom podczas tortur.
Pod względem społecznym sabat pełnił funkcję wytchnienia od codziennych trudów i norm, a także wyraz buntu wobec opresyjnego porządku. W wiejskich społecznościach wierzono, że uczestnictwo w sabacie mogło dawać kobietom władzę i swobodę, której brakowało im w patriarchalnej rzeczywistości. Udział w sabacie, choć mityczny, był w pewnym sensie symbolem niezależności, która przerażała ówczesne władze.
W Polsce wyobrażenia sabatu były nieco mniej makabryczne niż w Europie Zachodniej, co mogło wynikać z bardziej umiarkowanego podejścia polskich sądów do procesów o czary. Niemniej jednak, opisy zgromadzeń na Łysej Górze i innych magicznych miejscach przesiąknięte były folklorem i lokalnymi wierzeniami. Wiele z nich miało swoje korzenie w dawnych obrzędach pogańskich, które chrystianizacja zepchnęła do podziemia, nadając im cechy diabelskie.
Wraz z nadejściem oświecenia i rozwojem nauk przyrodniczych wyobrażenia o sabacie zaczęły tracić wiarygodność. Coraz więcej intelektualistów zaczęło kwestionować istnienie czarów i diabła, co skutkowało stopniowym wygasaniem procesów o czary. Ostatecznie, pod koniec XVIII wieku, sabat stał się bardziej mitem niż rzeczywistością i przekształcił się w literacki symbol.
Do dzisiaj sabat pozostaje przedmiotem fascynacji zarówno historyków, jak i artystów. Współczesna kultura popularna często przedstawia sabat w sposób bardziej neutralny lub nawet pozytywny, jako element tradycji pogańskich związanych z naturą i duchowością. Od dawna oderwany od swojego pierwotnego kontekstu, stał się inspiracją dla filmów, literatury i sztuki, symbolizując zarówno ciemne strony ludzkiej wyobraźni, jak i pragnienie wolności oraz niezależności od narzuconych norm.