Prace magisterskie

Prace magisterskie z prawa

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

przez
5/5 - (1 vote)

Postępowanie przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów może wszcząć przedsiębiorca zagrożony praktyką monopolistyczną bądź inny organ na rzecz takiego podmiotu lub na rzecz konsumentów138. Wszczęcia postępowania może żądać również przedsiębiorstwo energetyczne, aby np.: ustalić warunki świadczenia usług przesyłowych lub „zalegalizować” swe negatywne stanowisko w stosunku do odbiorcy w kwestii odmowy zawarcia umowy.

Nie sposób zgodzić się z wyrażonym w literaturze poglądem, że Prawo energetyczne jako ustawa szczególna w uregulowanym przez nią zakresie wyłącza ustawodawstwo antymonopolowe, jako normy ogólne 139. Żadna z gałęzi gospodarki nie podlega wyłączeniu spod stosowania ustawy antymonopolowej, również w kwestii odmowy sprzedaży ciepła.

Należy jednak zwrócić uwagę, że podobieństwo uregulowań postępowania w sprawach spornych może w niektórych wypadkach nasuwać wnioskodawcy wątpliwości z którego organu skorzystać i gdzie łatwiej udowodnić swoje racje.

Aby w tej samej sprawie udowodnić stosowanie praktyki monopolistycznej, konieczne jest udowodnienie łącznego występowania czterech przesłanek:

  • pozycji dominującej na rynku,
  • faktu odmowy dostaw energii,
  • dyskryminującego charakteru tej odmowy,
  • brak alternatywnych źródeł zaopatrzenia.

Korzystna dla wnioskodawcy decyzja obu organów prowadzi do obowiązku dostawcy wznowienia dostaw. Dodatkowo w postępowaniu przed Urzędem Regulacji Energetyki zainteresowany może wnioskować o wydanie postanowienia nakładającego na dostawcę obowiązek podjęcia dostaw do czasu rozstrzygnięcia sporu. Warunkiem wydania takiego postanowienia jest uprawdopodobnienie, że przerwanie dostaw jest nieuzasadnione. Postanowienie to można wydać w przypadku każdego sporu określonego w art.8 ust. 1. Prawa energetycznego 140, a więc również wtedy, gdy poprzednio stron nie wiązała żadna umowa, a energia nie była dostarczana („podjęcie dostaw”).

W przypadku wyboru jednego z dwóch trybów postępowania wnioskodawca otrzymuje stosowne orzeczenie:

  • decyzję organu administracyjnego,
  • w przypadku odwołania – wyrok lub postanowienie Sądu Antymonopolowego,
  • w razie wniesienia kasacji – wyrok lub postanowienie Sądu Najwyższego.

Jeśli zainteresowany wszczyna postępowanie przed dwoma urzędami jednocześnie141, to może nastąpić zawieszenie postępowania przez jeden z organów na podstawie art. 97 § 1 pkt. 4 K.p.a.142.

Nielegalna odmowa zawarcia umowy sprzedaży energii najczęściej stanowić będzie naruszenie odpowiedniego zakazu stosowania praktyk monopolistycznych. Nie ma wtedy wątpliwości, jaką wydać decyzję. Nie ma zasadniczej sprzeczności również wtedy, gdy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stwierdzi, że „wprawdzie przedsiębiorca stosował zakazaną praktykę, ale podlega ona zalegalizowaniu na podstawie zawartej w art.6 ustawy antymonopolowej 143 klauzuli rozsądku (praktyki są niezbędne ze względów techniczno-organizacyjnych lub ekonomicznych do prowadzenia działalności gospodarczej i nie powodują istotnego ograniczenia konkurencji)”144.

Rozstrzygnięcia w sprawach spornych są załatwiane w formie indywidualnych aktów administracyjnych Prezesa URE lub Prezesa OKiK. Mają w tym względzie zastosowanie przepisy art. 104 kpa 145. Podlegają ogłoszeniu w Biuletynie URE, a w sprawach dotyczących ciepła – również we właściwym miejscowo Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym (art.31 ust.3 i 4 Prawa energetycznego).

Jeżeli Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Urząd Regulacji Energetyki wyda decyzje w tej samej sprawie sprzeczne ze sobą146, każda ze stron postępowania może (jeśli pozwalają na to terminy), odwołać się do Sądu Antymonopolowego, który czuwa nad jednolitością orzecznictwa. Brak natomiast podstaw do żądania stwierdzenia nieważności decyzji w myśl art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego). Wyjątkowo można dopuścić wznowienie postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt. 8 K.p.a. 147.

Zasady rozpatrywania wyżej wymienionych spraw przez URE oraz UOKiK w świetle prawa energetycznego i ustawy antymonopolowej przedstawia tabela 1.

Tabela 1. RODZAJE REGULACJI OBOWIĄZUJĄCE PRZY ROZPATRYWANIU SPRAW MONOPOLISTYCZNYCH I SPORNYCH ENERGETYKI CIEPLNEJ

Rodzaj regulacji Prawo energetyczne Ustawa antymonopolowa
Podmioty uprawnione do wszczęcia postępowania – osoby fizyczne

– osoby prawne

– jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej

 – przedsiębiorcy oraz związki przedsiębiorców, których interes został (może być) naruszony przez praktykę monopolistyczną,

– organy kontroli państwowej i społecznej,

– organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów,

– organy gminy,

– powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów
Podmioty, przeciwko którym może się toczyć postępowanie – podmiot prowadzący działalność przedsiębiorcy o pozycji dominującej gospodarczo lub monopolistycznej na rynku krajowym lub lokalnym w zakresie wytwarzania i obrotu ciepłem,

– przedsiębiorstwo ciepłownicze niezależnie od posiadania koncesji
Tryb wszczęcia postępowania na wniosek strony z urzędu lub na wniosek uprawnionego
Rodzaj postępowania postępowanie administracyjne postępowanie administracyjne
Organ uprawniony do rozstrzygnięć Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Rodzaje rozstrzygnięć decyzja administracyjna rozstrzygająca spór decyzja administracyjna zakazująca stosowania praktyk monopolistycznych, mogąca zawierać:

1) stwierdzenie nieważności umów zawartych z naruszeniem zakazu stosowania praktyk monopolistycznych w całości lub w odpowiedniej części,

2) nakaz obniżenia ceny, jeśli wskutek praktyk nastąpiło podwyższenie cen,

3) zakaz wykonywania porozumienia,

4) karę pieniężną płatną do budżetu państwa.

Dodatkowe uprawnienia organu – możliwość wydania na wniosek strony postanowienia określającego z urzędu warunki podjęcia bądź kontynuowania dostaw ciepła do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu, – możliwość nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności

Sankcje za nie wykonywanie decyzji

Kary pieniężne mogą być zastosowane, jeśli przedsiębiorca:

1) nie przestrzega obowiązków – miesiąc nie wykonywania decyzji wynikających z koncesji,

2) przedsiębiorstwo zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją odmawia zawarcia umowy sprzedaży ciepła lub umowy o świadczenie usług przesyłowych

Kara nałożona na przedsiębiorcę nie może przekroczyć 15 % przychodu w poprzednim roku podatkowym, a w przypadku działalności koncesjonowanej 15 % działalności przedsiębiorcy wynikającej z działalności koncesjonowanej. Kara nałożona na kierownika przedsiębiorstwa nie może przekroczyć wysokości 300% jego miesięcznego wynagrodzenia.

Kara pieniężna nałożona na osobę kierującą przedsiębiorstwem lub związkiem przedsiębiorstw nie może przekroczyć dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia

136 Biuletyn Branżowy URE – Energia elektryczna, Biuletyn Branżowy URE – Węgiel brunatny, Biuletyn Branżowy URE – Paliwa gazowe

137 Patrz ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr.62, poz. 718).

138 W postępowaniu przed Urzędem Regulacji Energetyki nie ma takiego ograniczenia.

139 A. Lipiński,: Niektóre problemy nowego prawa energetycznego, PUC, Nr 5,1998 r.;

140 W sprawach spornych dotyczących ustalania warunków świadczenia usług przesyłania energii wytwarzanych w kraju , odmowy przyłączenia do sieci, odmowy sprzedaży lub nieuzasadnionego wstrzymania dostaw art.8 ust.1 Prawo energetyczne

141 Wydaje się, że taka praktyka jest nieprawidłowa,gdyż każdy z tych organów rozstrzyga inne zagadnienie.

142organ administracyjny zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r. (Dz.U. Nr 30, poz.168). Tekst jednolity z dnia 17 marca 1980 r. (Dz.U. 1980 r. Nr 9, poz.26 z późn.zm.)

143 Ustawa z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (tekst jednolity Dz.U. z 1999 r. Nr 52 poz.547)

144 H. Palarz, A. Rozwadowska: Praktyki monopolistyczne i sprawy sporne w prawie energetycznym, Gazeta Prawna z 2 lutego 1999 r.

Wykonanie zastępcze

przez
5/5 - (1 vote)

Istota wykonania zastępczego polega na tym, że poleca się wykonanie niedopełnionego przez egzekuta obowiązku osobie trzeciej na koszt i niebezpieczeństwa zobowiązanego z ewentualnym użyciem sił pociągowych, narzędzi i materiałów należących do egzekuta. [7]

Wykonanie zastępcze to instytucja prawa cywilnego, która umożliwia wierzycielowi wykonanie zobowiązania na koszt i ryzyko dłużnika, gdy ten nie wypełnił swojego obowiązku. Jest to mechanizm przewidziany w sytuacjach, gdy zobowiązanie dłużnika polega na wykonaniu określonego działania (np. naprawy, dostawy, budowy), które może być wykonane przez osobę trzecią. Regulacje dotyczące wykonania zastępczego znajdują się w art. 480 Kodeksu cywilnego.

W przypadku niewykonania zobowiązania przez dłużnika wierzyciel, po uprzednim wezwaniu dłużnika do wykonania, ma prawo zlecić realizację zobowiązania osobie trzeciej na koszt dłużnika. Warunkiem jest, aby charakter świadczenia pozwalał na jego realizację przez podmiot inny niż dłużnik, co oznacza, że zobowiązania osobistego charakteru (np. wykonanie dzieła artystycznego) nie mogą być objęte wykonaniem zastępczym.

Podstawowym celem wykonania zastępczego jest ochrona interesów wierzyciela i umożliwienie mu uzyskania efektu, na który umawiał się z dłużnikiem. Instytucja ta działa więc jako środek przymuszający dłużnika do wypełnienia swojego zobowiązania. Co istotne, wierzyciel, zanim zdecyduje się na wykonanie zastępcze, musi skutecznie wezwać dłużnika do wykonania zobowiązania w określonym terminie. Jeśli dłużnik nadal pozostaje bierny, wierzyciel może podjąć działania zastępcze.

Koszty związane z wykonaniem zastępczym obciążają dłużnika. Wierzyciel ma prawo dochodzić ich zwrotu w drodze postępowania sądowego, jeśli dłużnik nie uiści ich dobrowolnie. Ponadto, jeżeli zlecone wykonanie przez osobę trzecią okaże się droższe niż pierwotnie ustalona cena świadczenia, różnicę pokrywa dłużnik, chyba że koszty te były nieuzasadnione.

Wykonanie zastępcze jest szczególnie przydatne w stosunkach gospodarczych, gdzie opóźnienia lub niewykonanie zobowiązań przez dłużnika mogą powodować poważne straty finansowe dla wierzyciela. Mechanizm ten zapewnia większą efektywność w dochodzeniu roszczeń i umożliwia ograniczenie negatywnych skutków niewykonania umowy.

Skutkiem wykonania zastępczego jest wygaśnięcie obowiązku wykonania określonej czynności i powstanie obowiązku  o charakterze pieniężnym, tzn. uiszczenia przez zobowiązanego kosztów wykonania zastępczego. Przypuszczenie, że zobowiązany nie będzie w stanie ponieść kosztów wykonania zastępczego, nie uzasadnia odstąpienia od zastosowania tego środka egzekucyjnego. [8]

Nie stosuje się wykonania zastępczego do obowiązków polegających wprawdzie na wykonaniu czynności, jednak mających charakter osobisty, ściśle związany z osobą zobowiązanego. Wykonanie zastępcze można więc zastosować na przykład w następujących sytuacjach. Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 71, poz. 838 z późn. zm.) w razie samowolnego naruszenie pasa drogowego lub zarezerwowanego pasa terenu, właściwy zarządca drogi orzeka o przywróceniu ich do stanu poprzedniego. W myśl art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. Nr 106, poz. 1126 z późn. zm.) właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę.

Bardziej szczegółowym przykładem wykonania zastępczego jest niżej opisany przypadek. „Pięć lat temu burmistrz nakazał spółdzielni mieszkaniowej „w terminie natychmiastowym” udrożnić i uszczelnić przewody kominowe, gazowe i wentylacyjne w budynku mieszkalnym zamieszkałym przez 68 rodzin, ponieważ nie czyszczone i pozapychane zagrażają zdrowiu i życiu mieszkańców oraz ich bezpieczeństwu. Mimo że decyzja stała się ostateczna, spółdzielnia nie przeprowadziła remontu. Wobec tego po pół roku kierownik urzędu rejonowego wydał tytuł wykonawczy, wzywając ją do natychmiastowego przeprowadzenia robót. W licznych pismach spółdzielnia tłumaczyła się, że ma trudności ze znalezieniem wykonawcy. Po dalszych dwóch latach korespondencji, kar i grzywien urząd rejonowy postanowił, że obowiązek objęty nakazem zostanie wykonany zastępczo na koszt spółdzielni, która musi wpłacić na ten cel 60 mln starych zł. zaliczki. Wojewoda utrzymał to postanowienie w mocy. Spółdzielnia zaskarżyła je do NSA. NSA nie uwzględnił skargi. W powstałej sytuacji wykonanie zastępcze było jedynym możliwym środkiem egzekucyjnym. Przepisy jednak przewidują, że jeśli w toku postępowania o wykonanie zastępcze dłużnik wykona obowiązek, może zwrócić się z wnioskiem o umorzenie postępowania. Nic więc nie stoi na przeszkodzie,   aby   spółdzielnia   złożyła  w  urzędzie  rejonowym taki wniosek (wyrok z dnia 29 maja 1996 r. Sygn. IV S.A. 162/95). 9

Zastosowanie wykonania zastępczego następuje w wyniku doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego oraz postanowienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego. Postanowienie o zastosowaniu wykonania zastępczego powinno zawierać wskazanie podmiotu, któremu zlecono wykonanie zastępcze obowiązku podlegającego egzekucji administracyjnej. Brak wskazania wykonawcy nie powoduje bezskuteczność   podjętej   czynności,  bowiem  organ  może wyznaczyć wykonawcę w terminie miesiąca po wydaniu przedmiotowego postanowienia. W postanowieniu o zastosowaniu wykonania zastępczego organ egzekucyjny może wezwać zobowiązanego do wpłacenia określonej kwoty pieniężnej tytułem zaliczki na koszty wykonania zastępczego. Wzywając do uiszczenia zaliczki na poczet kosztów wykonania zastępczego organ egzekucyjny powinien określić kwotę pieniężną oraz termin, w jakim zobowiązany powinien dokonać wpłaty. Wezwanie to stanowi podstawę egzekucji, ponieważ jest aktem indywidualnym właściwego organu nakładającym na zobowiązanego obowiązek o charakterze pieniężnym. 10

W postanowieniu o zastosowaniu wykonania zastępczego organ egzekucyjny może również nakazać zobowiązanemu dostarczenie posiadanej dokumentacji, a także posiadanych materiałów i środków przewozowych, niezbędnych do zastępczego wykonania egzekwowanej czynności, z zagrożeniem zastosowania odpowiednich środków egzekucyjnych w razie uchylenia się zobowiązanego od dostarczenia tych dokumentów, materiałów i środków przewozowych. 11

W związku z wykonaniem zastępczym kształtuje się następujący układ stosunków prawnych: między organem egzekucyjnym a zobowiązanym jest to stosunek administracyjnoprawny; między organem egzekucyjnym a wykonawcą – stosunek cywilnoprawny; między zobowiązanym a wykonawcą – też stosunek cywilnoprawny.

Wybór wykonawcy powierza się organowi egzekucyjnemu, który powinien dołożyć staranności, aby wybór był trafny.

Wykonanie zastępcze następuje na niebezpieczeństwo zobowiązanego. Oznacza to, że ponosi on nie tylko koszty wykonania zastępczego, ale również w określonych okolicznościach organ egzekucyjny i wykonawca nie ponoszą odpowiedzialności cywilnej. W toku realizacji wykonania zastępczego przerzuca się odpowiedzialność na zobowiązanego, gdyby   osoby  trzecie   poniosły  z tego  tytułu  szkodę.  Nie zwalnia to jednak organu egzekucyjnego do staranności i zapobiegania szkodom. 12

Zobowiązanemu zapewnia się też określone roszczenia wobec wykonawcy, które posiadają charakter cywilnoprawny. Należy tu odpowiedzialność wykonawcy wobec zobowiązanego za rzetelne wykonanie robót. Następnie, gdy wykonawca używa materiałów zobowiązanego, odpowiada za celowe ich użycie. Gdy zobowiązany dostarcza    środków    przewozowych,   wykonawca    odpowiada   za   prawidłowe  ich wykorzystanie. Dla realizacji tych uprawnień ustawodawca  daje zobowiązanemu prawo wglądu w czynności wykonawcy. Roszczeń z tytułów wymienionych w artykule 131 (wykonawca odpowiada wobec zobowiązanego za rzetelne wykonanie robót, celowe zużycie materiałów dostarczonych przez zobowiązanego oraz prawidłowe korzystanie z jego środków przewozowych), zobowiązany może dochodzić wobec wykonawcy, a nie organu egzekucyjnego. Może to nastąpić na drodze cywilnoprawnej. 13

Po zakończeniu wykonania zastępczego organ egzekucyjny powinien zawiadomić zobowiązanego, że zostały zakończone czynności egzekucyjne oraz że obowiązek objęty tytułem wykonawczym został przymusowo wykonany. W tym momencie powstaje po stronie organu obowiązek ustalenia kosztów wykonania zastępczego z uwzględnieniem wpłaty lub przymusowego ściągnięcia zaliczek na poczet zastosowanego środka egzekucyjnego. Wykaz kosztów wykonania zastępczego organ egzekucyjny doręcza zobowiązanemu. Określa też termin, w jakim zobowiązany powinien dokonać wpłaty. W przypadku nieziszczenia ustalonej kwoty w wyznaczonym przez organ terminie spowoduje, że zostanie ona ściągnięta w  trybie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych. 14

W ustawie przyjęto, że jeżeli nie będzie to stało na przeszkodzie realizacji obowiązku, zobowiązany może w każdym czasie przystąpić do jego wykonania. Możliwość ta opatrzona jest zastrzeżeniem, ze wykona obowiązek w terminie wskazanym przez organ egzekucyjny. Organ ten może uzależnić zgodę od zabezpieczenia realizacji obowiązku w formie, którą uzna za wskazaną. 15

6. E. Ochendowski, Postępowanie…, s. 205.

7. Z. Leoński, Egzekucja administracyjna świadczeń niepieniężnych, Warszawa 1968, s. 49.

8. P. Przybysz, Postępowanie…, s. 340.

9. Rzeczpospolita, Czyszczenie przewodów, 1996.07.31, Dział Prawa.

10. T. Jędrzejewski, M. Pasternak, P. Rączka, Administracyjne…, s. 209.

11. K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie…, s. 271.

12. R. Hauser, Z. Leoński, Postępowanie…, s. 489.

13. Ibidem, s. 492.

14. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne…, s. 213.

15. E. Bojanowski, Wykonanie…, s. 105.

Nowelizacja ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego

przez
5/5 - (1 vote)

Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne[1] dokonała istotnej nowelizacji ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego[2], wprowadzając istotne zmiany mające na celu stworzenie podstaw prawnych doręczania pism drogą elektroniczną.

Według nowelizowanego art. 39 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego „doręczenie może nastąpić za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług droga elektroniczną, jeżeli strona:

1. wystąpiła do organu administracji publicznej o doręczenie albo

2. wyraziła zgodę na doręczenie jej pism za pomocą tych środków”

Rozwinięcie tej regulacji stanowi art. 63 § 1, który w nowym brzmieniu

konstytuuje, iż „podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej albo za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej właściwego organu administracji publicznej, umożliwiającego wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego tego organu, a także ustnie do protokołu.” Z kolei art. 63 § 3a precyzuje warunki podania wniesionego w formie dokumentu elektronicznego stanowiąc, iż podanie takie „powinno:

1. być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, przy zachowaniu zasad przewidzianych w przepisach o podpisie elektronicznym, oraz

2. zawierać dane w ustalonym formacie, zawarte we wzorze podania określonym w odrębnych przepisach, jeżeli te przepisy nakazują wnoszenie podań według określonego wzoru.”

Strukturę i sposób sporządzania pism w formie dokumentów elektronicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zdania publiczne, a także warunki oraz sposób udostępniania ich kopii, uwzględniaj ąc potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa przy stosowaniu pism w formie dokumentów elektronicznych oraz sprawność postępowania, określi Minister właściwy do spraw informatyzacji w drodze rozporządzenia (znowelizowany art. 39 § 2 ustawy kodeks postępowania administracyjnego).

Kodeks postępowania administracyjnego, znowelizowany ustawą o informatyzacji reguluje również zagadnienia związane z terminami doręcza pism drogą elektroniczną. W myśl art. 61 § 3a „Datą wszczęcia podstępowania na żądanie strony wniesione droga elektroniczną jest dzień wprowadzenia żądania do systemu teleinformatycznego organu administracji publicznej.” Natomiast „W przypadku doręczania pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej doręczenie jest skuteczne, jeżeli w terminie 7 dni od dnia wysłania pisma organ administracji otrzyma potwierdzenie doręczenie pisma. W razie nie otrzymania takiego potwierdzenia organ doręcza pismo w sposób określony w przepisach niniejszego rozdziału dla pisma w formie innej niż forma dokumentu elektronicznego.” (art. 46 § 3 ustawy kodeks postępowania administracyjnego).

Art. 57 § 5 ustawy kodeks postępowania administracyjnego precyzuje zagadnienia związane z terminami doręczania pism, stanowiąc, że „Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:

1. wysłane w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, za poświadczeniem przedłożenia, do organu administracji publicznej;

2. nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego;

3. złożone w polskim urzędzie konsularnym;

4. złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej;

5. złożone przez członka załogi statku morskiego kapitanowi statku;

6. złożone przez osobę pozbawiona wolności w administracji zakładu karnego.”

Reasumując ustawa o informatyzacji nowelizuje oraz dodaje do ustawy kodeks postępowania administracyjnego szereg dotąd nienormowanych zagadnień. Stwarza tym samym podstawy prawne funkcjonowania elektronicznej administracji, poprzez możliwość doręczania pism w formie dokumentu elektronicznego do organów administracji publicznej.

[1] Ustawa z dnia 17 lutego 1960 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. 64/2005 poz. 565)

[2] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071; ze zm.)

Wstęp pracy magisterskiej z prawa

przez
5/5 - (1 vote)

Niniejsza praca ma na celu przybliżenie instytucji dóbr osobistych, przedstawienie ochrony przyznawanej im przez prawo cywilne i inne gałęzie prawa, a także poruszenie problemu naruszenia dóbr osobistych. Jest rzeczą bezsporną, że opisywana instytucja ewoluuje nieustannie, katalog dóbr osobistych poszerza się, podobnie jak dotyczący tego tematu dorobek doktryny i orzecznictwa.

W pracy swojej, oprócz literatury i orzecznictwa, korzystałam z artykułów i dokumentów publikowanych poprzez Internet, bowiem ta właśnie forma przekazu okazała się niezwykle pomocna w procesie gromadzenia materiałów, do których dostęp byłby w innej sytuacji utrudniony lub wręcz niemożliwy.

Dobra osobiste są wartością chyba najbliższą naturze ludzkiej, ich lekceważenie wydaje się niemożliwe, ze względu na ścisły związek życia, zdrowia, czci, nietykalności osobistej itp. z osobą każdego z nas. Wobec ciągłego rozwoju techniki, kultury, także prawa we własnym interesie każdej ludzkiej istoty leży możliwie najstaranniejsze zapoznanie się z tą sferą życia. Rzecz jasna praca ta nie obejmuje wszystkich aspektów naruszenia i ochrony dóbr osobistych, stanowi jednak próbę zestawienia dotychczasowego dorobku literatury ze zmianami, jakie weszły w życie w ciągu ostatnich lat i jakie ciągle mają miejsce.

Reklama w branży farmaceutycznej a ograniczenia podatkowe

przez
5/5 - (1 vote)

Wstęp

Reklama odgrywa kluczową rolę w branży farmaceutycznej, wpływając na decyzje konsumentów, wprowadzanie nowych produktów na rynek oraz zwiększanie świadomości zdrowotnej społeczeństwa. Jednak działalność reklamowa firm farmaceutycznych jest ściśle regulowana, zarówno pod względem prawnym, jak i podatkowym. Z jednej strony, przepisy prawa mają na celu ochronę konsumentów przed wprowadzającymi w błąd lub nieetycznymi praktykami reklamowymi, a z drugiej – ograniczenia podatkowe wpływają na koszty prowadzenia działań promocyjnych, zwłaszcza w kontekście odliczania wydatków reklamowych od podatku dochodowego.

Przemysł farmaceutyczny podlega specyficznym regulacjom ze względu na jego bezpośredni wpływ na zdrowie publiczne. Reklama leków jest traktowana jako potencjalne narzędzie wpływu na decyzje konsumenckie, które mogą mieć długofalowe konsekwencje zdrowotne. Dlatego ustawodawcy nakładają liczne ograniczenia, aby zapewnić, że reklama leków pozostaje rzetelna, obiektywna i zgodna z interesem społecznym. Dodatkowo, polityka podatkowa odgrywa istotną rolę w kształtowaniu strategii reklamowych firm farmaceutycznych, wpływając na ich możliwości finansowe i podejmowane działania.

Ust. 1 pkt 1 art. 16 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji posługuje się trzema dość nieprecyzyjnymi kryteriami dla określenia nieuczciwej reklamy.

Są to:

  • sprzeczność z przepisami prawa,
  • sprzeczność z dobrymi obyczajami,
  • uchybianie godności ludzkiej.

Art. 3 również odwołuje się do sprzeczności z przepisami i dobrymi obyczajami jako kryteriami oceny działań jako czynów nieuczciwej konkurencji. Według zasad poprawnej legislacji jednobrzmiące terminy należy rozumieć identycznie.

W literaturze przedmiotu pojawił się pogląd, że w ustawie ustawodawca posługuje się dwoma różnymi pojęciami „dobre obyczaje”. W klauzuli generalnej (art. 3 ust. 1) ma chodzić o dobre obyczaje rządzące zachowaniami przedsiębiorców w działalności gospodarczej, natomiast w art. 16 ust. 1 pkt 1 – o dobre obyczaje „w ogóle”, czyli w tym wypadku jest to kryterium odwołujące się do poglądów przeciętnego, uczciwego człowieka. Takie rozróżnienie zakresów tego samego pojęcia na czyny nieuczciwej konkurencji ogólnie i w reklamie jest uzasadniane szerokim oddziaływaniem reklamy, głównie ze względu na odbiór przez środki masowego przekazu.

W kontekście rozpatrywanego tematu najbardziej istotne wydaje się być przestrzeganie w tym przypadku zasad reklamowania środków farmaceutycznych z uwzględnieniem prawa farmaceutycznego. Jak już wspomniano, wiele ograniczeń tej funkcji działalności gospodarczej związana jest ze szczególnym charakterem sprzedawanych i dystrybuowanych towarów. Zakaz reklamowania środków farmaceutycznych dostępnych tylko na receptę w znacznym stopniu ograniczył nie tylko obroty i wpływy z tej działalności, ale i możliwości firm farmaceutycznych, co do promowania produktów nowatorskich i nowoczesnych. Fakt ten, mimo że kontrowersyjny i budzący wiele nieporozumień w środowisku tej branży, okazał się jednak konieczny ze względu na przestrzeganie przepisów prawa odnoszącego się do dobra społecznego. Interes społeczny w tym względzie odwołuje się do niedostatecznej znajomości struktury i działania niektórych leków, aby móc informacje o ich sprzedaży przekazywać jedynie w formie reklamy. Dlatego wprowadzenie tego ograniczenia wydaje się być uzasadnione.

Od momentu wejścia w życie zakazu reklamy publicznej środków dostępnych za okazaniem recepty firmy farmaceutyczne, w szczególności producenci medykamentów, poszukiwali sposobu na zwiększenie sprzedaży swoich produktów poprzez promowanie ich w reklamie osobistej. Wiele z tego typu działań miało charakter sprzeczny z prawem przyjmując znamiona nieuzasadnionych wydatków reklamowych mających na celu przekonanie dystrybutorów lekarstw oraz lekarzy do działań promocyjnych owych produktów. W związku z tym wspomniane wyżej ograniczenia wydatków na reprezentację i reklamę stosowanych w branży farmaceutycznej znalazły uzasadnienie w konieczności przestrzegania zasad dobrej praktyki zawodowej lekarzy i farmaceutów. Produkty farmaceutyczne jako specyficzna forma produktu, mimo ze ogólnie dostępne, powinny bowiem pełnić funkcję doraźne i lecznicze z wyłączeniem przesadnej profilaktyki. Te i podobne intencje kierowały zapewne ustawodawcą w formułowaniu ograniczeń w reklamie i reprezentacji środków medycznych a co za tym idzie ograniczeń związanych z odliczeniem kosztów uzyskania przychodów, mimo iż takie zaistniały.

Mimo iż ograniczenie podatkowe w zakresie reprezentacji szczególnie dotykają firmy z branży farmaceutycznej można by pokusić się o ocenę zasadności takich regulacji. Otóż, ograniczenie swobody producentów w zakresie reklamy i reprezentacji wydaje się być słusznym posunięciem w kierunku regulacji rynku, który nieregulowany mógłby stać się obszarem stosowania reklamy niezgodnej z etycznym kodeksem dobrej praktyki zawodowej w celu osiągnięcia zysku.

Regulacje prawne dotyczące reklamy w branży farmaceutycznej

Reklama produktów farmaceutycznych, szczególnie leków, jest jednym z najbardziej restrykcyjnie regulowanych obszarów w prawie. Przepisy dotyczące reklamy leków mają na celu ochronę konsumentów przed ryzykiem stosowania preparatów, które mogą być nieskuteczne, niebezpieczne lub niewłaściwie stosowane. W Polsce podstawowym aktem prawnym regulującym reklamę produktów leczniczych jest Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne, która wprowadza szczegółowe zasady dotyczące reklamy leków.

Zgodnie z przepisami tej ustawy, reklama leków musi być rzetelna i obiektywna oraz nie może wprowadzać w błąd co do właściwości leczniczych produktów. Przepisy te są zgodne z regulacjami Unii Europejskiej, w tym Dyrektywą 2001/83/WE dotyczącą wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Ustawodawstwo europejskie i krajowe zabrania reklamy leków dostępnych wyłącznie na receptę bezpośrednio do konsumentów, ograniczając możliwość ich promocji wyłącznie do specjalistów, takich jak lekarze i farmaceuci.

Jednym z kluczowych wyzwań w zakresie reklamy farmaceutycznej jest rozróżnienie między informacją a promocją. Informacja, która ma na celu edukowanie konsumentów na temat zdrowia i leczenia, jest generalnie dozwolona, podczas gdy promocja mająca na celu zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych podlega ścisłym ograniczeniom. Regulacje te mają na celu zapobieganie sytuacjom, w których pacjenci podejmują decyzje o zakupie leków na podstawie przekazu reklamowego, a nie zaleceń lekarza.

Wydatki reklamowe a przepisy podatkowe

Reklama jest jednym z kluczowych narzędzi marketingowych, które firmy farmaceutyczne wykorzystują w celu zwiększenia swojej konkurencyjności na rynku. Jednak z uwagi na restrykcyjne przepisy dotyczące reklamy leków, przedsiębiorstwa te muszą starannie planować swoje budżety reklamowe, uwzględniając zarówno ograniczenia prawne, jak i skutki podatkowe.

W Polsce przepisy podatkowe regulują możliwość zaliczania wydatków na reklamę do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatki na reklamę mogą być odliczane od podstawy opodatkowania, o ile są one związane z działalnością gospodarczą i mają na celu osiągnięcie przychodu. Niemniej jednak istnieją pewne ograniczenia dotyczące odliczania kosztów reklamy w branży farmaceutycznej. W szczególności wydatki na reklamę leków na receptę, skierowane do konsumentów, nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, co ma na celu ograniczenie nieetycznych praktyk marketingowych.

W praktyce oznacza to, że firmy farmaceutyczne muszą starannie rozróżniać wydatki reklamowe na produkty lecznicze dostępne na receptę oraz te dostępne bez recepty. Reklama leków OTC (over-the-counter) jest bardziej elastyczna pod względem przepisów podatkowych, co pozwala firmom na bardziej intensywną promocję tych produktów i odliczanie związanych z tym wydatków od podatku.

Przykłady ograniczeń podatkowych w wybranych krajach

Regulacje dotyczące wydatków na reklamę w branży farmaceutycznej różnią się w zależności od kraju, co wpływa na strategie marketingowe przedsiębiorstw działających na rynkach międzynarodowych. Na przykład w Stanach Zjednoczonych, wydatki na reklamę leków, zarówno bez recepty, jak i na receptę, są generalnie uznawane za koszty uzyskania przychodów i mogą być odliczane od podatku. Jednak w Europie, w tym w Polsce, przepisy są bardziej restrykcyjne, co stanowi wyzwanie dla firm farmaceutycznych.

We Francji oraz Niemczech przepisy dotyczące odliczania kosztów reklamy są zbliżone do polskich regulacji, z wyraźnym ograniczeniem możliwości odliczania kosztów reklamy leków na receptę. W Wielkiej Brytanii reklama produktów leczniczych jest również ściśle regulowana, a nieprzestrzeganie przepisów może prowadzić do wysokich kar finansowych oraz utraty prawa do prowadzenia działalności.

W Japonii, jednym z największych rynków farmaceutycznych na świecie, reklama leków na receptę jest zabroniona, co znacząco ogranicza możliwości promocji. Z kolei w Indiach reklama leków jest bardziej liberalna, jednak ze względu na rosnącą presję regulacyjną, wprowadzane są nowe przepisy mające na celu ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami reklamowymi.

Wpływ ograniczeń podatkowych na strategie marketingowe firm farmaceutycznych

Ograniczenia dotyczące odliczania wydatków reklamowych od podatku zmuszają firmy farmaceutyczne do przemyślenia swoich strategii marketingowych. W sytuacji, gdy wydatki na reklamę leków na receptę nie mogą być odliczane od podatku, firmy muszą skupić się na innych formach promocji, takich jak edukacja pacjentów, sponsoring badań klinicznych czy współpraca z organizacjami pozarządowymi.

Zastosowanie nowoczesnych narzędzi marketingowych, takich jak marketing cyfrowy, media społecznościowe czy programy lojalnościowe, staje się coraz bardziej popularne w branży farmaceutycznej. Firmy mogą dzięki nim osiągnąć swoje cele promocyjne, jednocześnie unikając pułapek związanych z restrykcjami podatkowymi. Przykładem może być kampania edukacyjna dotycząca zdrowego stylu życia, która nie jest bezpośrednio związana z reklamą produktu, ale może zwiększyć zainteresowanie danym lekiem.

Wnioski

Reklama w branży farmaceutycznej jest obszarem o wysokim stopniu złożoności, gdzie krzyżują się przepisy prawa dotyczące ochrony zdrowia publicznego oraz regulacje podatkowe wpływające na koszty działalności przedsiębiorstw. Ograniczenia w zakresie odliczania wydatków na reklamę od podatku mają istotny wpływ na strategie marketingowe firm farmaceutycznych, zmuszając je do poszukiwania alternatywnych metod promocji.

W obliczu rosnącej konkurencji na rynku farmaceutycznym, firmy muszą elastycznie dostosowywać swoje strategie reklamowe, uwzględniając zmieniające się przepisy prawne i podatkowe. Dalsze badania w zakresie wpływu polityki podatkowej na działalność marketingową firm farmaceutycznych są kluczowe dla lepszego zrozumienia, jak przedsiębiorstwa mogą efektywnie zarządzać swoimi zasobami, aby spełniać zarówno cele biznesowe, jak i wymogi regulacyjne.

W przyszłości możemy spodziewać się zaostrzenia przepisów dotyczących reklamy produktów leczniczych oraz zmian w przepisach podatkowych, co wymusi na firmach jeszcze większą ostrożność w planowaniu działań promocyjnych.