Artur

Wniosek o wyłączenie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji

przez
5/5 - (1 vote)

Osoba nie będąca zobowiązanym, która rości sobie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego, majątkowego którego prowadzi się egzekucję administracyjną, może wystąpić do organu egzekucyjnego z żądaniem ich wyłączenia spod egzekucji. Osoba ta jest zobowiązana do przedstawienia lub powołania dowodów na poparcie swego żądania. Termin do zgłoszenia żądania wynosi 14 dni od uzyskania przez osobę trzecią wiadomości o czynności egzekucyjnej skierowanej do rzeczy lub prawa majątkowego.

Organ egzekucyjny rozpoznaje żądanie i wydaje postanowienie w sprawie wyłączenia spod egzekucji w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia żądania. Termin ten może być przedłużony o dalsze 14 dni, gdy zbadanie dowodów w terminie czternastodniowym nie było możliwe. Do czasu wydania postanowienia w sprawie wyłączenia spod egzekucji organ egzekucyjny ma obowiązek zaniechać dalszych czynności egzekucyjnych w stosunku do rzeczy lub prawa majątkowego, których wyłączenia żądano. Jednakże wcześniej dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy. Na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie odmowy wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego przysługuje zażalenie. Osobie, której żądanie wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego nie zostało uwzględnione, służy prawo wniesienia powództwa w trybie kodeksy postępowania cywilnego o ich zwolnienie spod egzekucji.[1]

Powództwo to jest powództwem przeciwegzekucyjnym przysługującym osobie trzeciej (powództwo ekscydencyjne). Przesądza o tym treść art. 842 kodeksu postępowania cywilnego, z którego wynika, że powód ma do wyboru dwie możliwości: może wytoczyć powództwo po doręczeniu mu postanowienia o odmowie wyłączenia spod egzekucji lub może wnieść zażalenie na postanowienie i dopiero po doręczeniu mu postanowienia wydanego na skutek wniesionego zażalenia wytoczyć powództwo. [2]

Żądanie wyłączenia spod egzekucji rzeczy lub prawa majątkowego nie może być zgłoszone po zakończeniu postępowania egzekucyjnego. Osoba trzecia może wówczas dochodzić od zobowiązanego odszkodowania na zasadach prawa cywilnego. [3]

Nie można się domagać wyłączenia rzeczy lub prawa spod egzekucji powołując się na zasady współżycia społecznego (wyrok NSA- ośrodek zamiejscowy w Lublinie z 13 marca 1998 r., I SA/Lu 163/97).

Osoba, żądająca wyłączenia spod egzekucji, jest zobowiązana do wskazania dowodów, a nie do uprawdopodobnienia swego żądania. Dowody te nie muszą być dołączone do żądania.

Art. 39 mówi: „Jeżeli w egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym rzecz lub prawo majątkowe, których wyłączenia spod egzekucji żądano, zostały również objęte środkiem egzekucyjnym wskazanym przez wierzyciela, organ egzekucyjny doręcza mu postanowienie o wyłączeniu. Na to postanowienie przysługuje wierzycielowi zażalenie. Do czasu rozstrzygnięcia zażalenia dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy.”

Artykuł ten mówi w praktyce o obowiązku wydaniu rzeczy. Trudno sobie wyobrazić sytuację dotyczącą egzekucji o charakterze niepieniężnym, w toku której prawo majątkowe mogłoby stać się przedmiotem zajęcia egzekucyjnego. Zakwestionowanie przez osobę trzecią prawa własności zobowiązanego do rzeczy mającej być wydaną wierzycielowi ma istotne znaczenie dla określenia treści obowiązku oraz dla samego jego istnienia. Z tego względu wierzyciel ma interes w kwestionowaniu rozstrzygnięcia organu egzekucyjnego o wyłączeniu rzeczy spod egzekucji. [4]

 

W przypadku niektórych obowiązków niepieniężnych przejście na osobę trzecią prawa własności rzeczy podlegającej wydaniu nie ma znaczenia, ponieważ egzekucja jest prowadzona wobec każdorazowego właściciela tej rzeczy. Żądanie wyłączenia takiej rzeczy spod egzekucji jest wówczas bezprzedmiotowe.

Celem wprowadzenia zakazu sprzedaży rzeczy lub wykonywania prawa majątkowego, co do których zostało zgłoszone żądanie wyłączenia ich spod egzekucji, jest uniemożliwienie powstania nieodwracalnych skutków prawnych, do których mogłoby dojść w przypadku braku takiego zakazu.

W przypadku uwzględnienia żądania wyłączenia rzeczy ulegającej szybkiemu zepsuciu, która została sprzedana, wnioskodawcy wypłaca się kwotę złożoną do depozytu.

Formą prawną rozstrzygnięcia wniosku osoby trzeciej jest postanowienie organu egzekucyjnego. Postanowienie rozstrzygające wniosek organ egzekucyjny wydaje po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, które prowadzi na podstawie przepisów k.p.a.

Postanowienia w sprawie wniosku o wyłączenie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji organ egzekucyjny doręcza osobie trzeciej. Jednak w przypadku prowadzenia egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym podmiotem, któremu organ egzekucyjny powinien doręczyć przedmiotowe postanowienie, może być również wierzyciel. Dotyczy to jednak sytuacji, w której rzeczy lub prawa majątkowe objęte żądaniem osoby trzeciej zostały objęte środkiem egzekucyjnym wskazanym przez wierzyciela. Doręczenie postanowienia o wyłączeniu rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji również wierzycielowi wywiera skutki w postaci uzyskania przez niego legitymacji do wniesienia zażalenia na to postanowienie. W takim przypadku ustawodawca wyłączył możliwość wniesienia zażalenia na to postanowienie przez osobę trzecią, której uprawnienie do zaskarżenia przedmiotowego postanowienia dotyczą tylko rozstrzygnięcia odmawiającego wyłączenia rzeczy lub praw majątkowych spod egzekucji.[5]

 

Przepisy dotyczące wniosku o wyłączenie rzeczy lub praw majątkowych spod egzekucji administracyjnej stosuje się odpowiednio w przypadku zgłoszenia roszczeń do rzeczy lub praw majątkowych zajętych w celu zabezpieczenia.

[1] E. Ochendowski, Postępowanie…, s. 289

[2] F. Zedler, Powództwo o zwolnienie od egzekucji, Warszawa 1973, s. 181

[3] K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie…, s. 252

[4] P. Przybysz, Postępowanie…, s. 145.

[5] T. Jędrzejowski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne…, s. 246.

Udzielenie koncesji

przez
5/5 - (1 vote)

Po stwierdzeniu, że zachodzą przesłanki udzielenia koncesji Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wydaje decyzję o udzieleniu koncesji.

Decyzja o udzielenie koncesji powinna spełniać łącznie wymogi przewidziane dla decyzji administracyjnej określone w art.107 § 1 k.p.a. oraz w art. 37 Prawa energetycznego gdyż jest rozstrzygnięciem sprawy. Prezes URE posiada uprawnienia do włączenia w ramy koncesji określonych obowiązków obciążających przedsiębiorców, którzy będą prowadzić działalność w jej ramach.

Treść udzielonej koncesji nie musi być zgodna z treścią wniosku. Koncesja (czyli decyzja o udzieleniu koncesji) powinna w szczególności określać:

1) podmiot i jego siedzibę lub miejsce zamieszkania,

2) przedmiot oraz zakres działalności objętej koncesją,

3) datę rozpoczęcia działalności objętej koncesją oraz warunki wykonywania działalności,

4) okres ważności koncesji,

5) szczególne warunki wykonywania działalności objętej koncesją, mające na celu właściwą obsługę odbiorców,

6) zabezpieczenie ochrony środowiska w trakcie oraz po zaprzestaniu koncesjonowanej działalności oraz

7) statystyczny numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Ponadto koncesja powinna ustalać warunki zaprzestania działalności przedsiębiorstwa ciepłowniczego po wygaśnięciu koncesji lub po jej cofnięciu.

Wymienione elementy koncesji powinny być określone precyzyjnie i tak sformułowane, aby możliwe było jednoznaczne ustalenie jakie uprawnienia zostały przyznane i jakie obowiązki zostały na stronę nałożone, w szczególności, aby było możliwe do ustalenia czy zachodzą przesłanki cofnięcia koncesji lub zmiany jej zakresu195.

Skutek pozytywnej decyzji koncesyjnej polega na tym, iż „legalizuje” ona podjęcie działalności gospodarczej, której koncesja dotyczy. Podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie objętym koncesjonowaniem bez uzyskania koncesji jest wykroczeniem zagrożonym karą aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny (art. 60 kodeksu wykroczeń).

Otrzymanie koncesji przez danego wnioskodawcę nie skutkuje obowiązkiem podjęcia działalności gospodarczej, której koncesja dotyczy. Jednakże wydaje się, iż obowiązek taki może być treścią warunku wykonywania działalności nałożonym w decyzji koncesyjnej. Ponadto, pośrednio na rzecz takiego obowiązku wskazuje treść art. 22 ust. 1 pkt 2 p.d.g. oraz art. 41 ust. 3 pkt 1 Prawa energetycznego.196

195 wyrok NSA z 22 czerwca 1989 r. II S.A./Kc 248/89

196 A. Walaszek-Pyzioł, Energia i prawo, Lex Nexis, Warszawa 2002 r. str. 61

Umorzenie postępowania egzekucyjnego

przez
5/5 - (1 vote)

praca magisterska z administracji

Postępowanie egzekucyjne ulega obligatoryjnemu umorzeniu z urzędu lub na żądanie strony (zobowiązanego, wierzyciela, „uczestnika na prawach strony”), jeżeli wystąpi jedna z przesłanek wyliczona w art. 59.1 p.e.a., przesłanek sprawiających, że staje się ono bezprzedmiotowe, niedopuszczalne lub niecelowe. Umorzenie polega na zaniechaniu prowadzenia  dalszych czynności egzekucyjnych i na uchyleniu czynności już dokonanych. Jest ono konsekwencją stwierdzenia, że postępowanie to nie może być prowadzone i że przyczyny niedopuszczalności egzekucji mają trwały, a nie przejściowy charakter. Umorzenie postępowania może nastąpić w każdym stadium, zarówno przed wszczęciem egzekucji, jak i po jej zakończeniu. Umorzenie postępowania w pierwszym stadium powoduje, że postępowanie to zakończy się bez stosowania egzekucji administracyjnej.

Postępowanie egzekucyjne może być umorzone w całości lub w części. Do umorzenia postępowania w części dochodzi, gdy egzekucja jest niedopuszczalna w odniesieniu do niektórych osób wskazanych jako zobowiązani lub gdy niedopuszczalne jest egzekwowanie niektórych obowiązków wskazanych w tytule wykonawczym. 20

Pierwszą grupą przyczyn są przypadki, w których nie istnieje obowiązek, który mógłby stanowić przedmiot egzekucji administracyjnej. Na przykład wtedy, gdy został wykonany obowiązek przed wszczęciem postępowania, nie jest wymagalny, został umorzony lub wygasł z innego powodu, nie istniał lub był ściśle związany z osobą zobowiązanego, który zmarł.

Kolejną grupą przesłanek umorzenia postępowania egzekucyjnego dotyczy sytuacji, gdy obowiązek podlegający egzekucji wprawdzie istnieje, jednak egzekucja administracyjna lub zastosowany środek egzekucyjny są dopuszczalne albo też gdy egzekucja nie może być prowadzona ze względu na osobę zobowiązanego (np. jeśli zobowiązanym jest osoba korzystająca z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych).

Trzecia grupa przesłanek obejmuje sytuacje, w których egzekucja administracyjna jest dopuszczalna, lecz nie może być prowadzona ze względu na poważne naruszenia  przepisów proceduralnych takich jak: określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią, obowiązku wynikającego z decyzji organu administracyjnego, orzeczenia sądowego albo bezpośrednio z przepisu prawa, gdy zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego, zobowiązanemu nie doręczono upomnienia, mimo iż obowiązek taki ciążył na wierzycielu. Ponadto w przypadku, gdy przedmiotem postępowania egzekucyjnego jest obowiązek o charakterze niepieniężnym, postępowanie podlega umorzeniu, jeżeli obowiązek okazał się niewykonalny (np. gdy świadek, wobec którego mają być zastosowane środki przymusu, przebywa za granicą). Wśród przyczyn umorzenia postępowania egzekucyjnego ustawa wymienia także sytuację, w której postępowanie egzekucyjne zawieszone na żądanie wierzyciela nie zostało podjęte przed upływem 12 miesięcy od dnia zgłoszenia tego żądania.

Postępowanie ulega umorzeniu także na żądanie wierzyciela, co wiąże się z faktem, że wierzyciel jest dysponentem tego postępowania. Ponadto umorzenie postępowania egzekucyjnego następuje w innych przypadkach przewidzianych w ustawach. Na przykład według art. 110.7 postępowanie egzekucyjne dotyczące egzekucji z nieruchomości podlega umorzeniu w przypadku niewpłacenia przez wierzyciela niebędącego organem egzekucyjnym zaliczki na pokrycie kosztów. 21

Umorzenie postępowania egzekucyjnego dotyczącego obowiązku o charakterze niepieniężnym następuje z urzędu albo na żądanie zobowiązanego lub wierzyciela nie będącego jednocześnie organem egzekucyjnym. W sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny wydaje postanowienie. 22

Nie jest możliwe odebranie osobom trzecim praw nabytych wskutek dokonanych czynności egzekucyjnych, dlatego osoby te zachowują swe prawa.

Postępowanie egzekucyjne może również ulec umorzeniu, gdy zachodzą inne okoliczności przewidziane przez prawo, takie jak zrzeczenie się prawa do dochodzenia roszczenia przez wierzyciela lub zawarcie ugody, która reguluje kwestię zobowiązania. W przypadku zawarcia ugody między wierzycielem a zobowiązanym, postępowanie egzekucyjne może zostać umorzone, ponieważ dalsze prowadzenie egzekucji stałoby się zbędne. Takie umorzenie postępowania ma na celu zapobieżenie powtórzeniu działań, które mogłyby prowadzić do nadużyć oraz nadmiernego obciążenia zobowiązanego.

Umorzenie postępowania może także wynikać z braku środków egzekucyjnych, które mogłyby zostać zastosowane w danej sprawie. W przypadku, gdy egzekucja nie przynosi efektów, a próby wyegzekwowania obowiązku są nieskuteczne, organ egzekucyjny może zadecydować o umorzeniu postępowania. Podobnie, jeżeli wykonanie egzekucji wiązałoby się z nadmiernymi kosztami, które przewyższają wartość dochodzonego roszczenia, umorzenie staje się uzasadnione, aby uniknąć niepotrzebnego obciążenia stron postępowania.

Ponadto, w niektórych przypadkach organ egzekucyjny może zadecydować o umorzeniu postępowania, jeżeli po wszczęciu egzekucji okazało się, że tytuł wykonawczy jest nieaktualny lub niewłaściwy, co sprawia, że dalsze prowadzenie postępowania jest bezprzedmiotowe. W takich sytuacjach umorzenie postępowania jest skutkiem błędów proceduralnych, które uniemożliwiają kontynuowanie egzekucji.

Z kolei w odniesieniu do tzw. „egzekucji z tytułu świadczeń alimentacyjnych” możliwe jest umorzenie postępowania, gdy zobowiązany do ich płacenia dochowa swoich obowiązków, co sprawia, że dalsze egzekwowanie należności staje się zbędne. Z tego względu instytucja umorzenia postępowania egzekucyjnego ma na celu elastyczne dostosowanie procesu do zmieniających się okoliczności sprawy, z uwzględnieniem zarówno interesów wierzyciela, jak i zobowiązanego.

20. P. Przybysz, Postępowanie…, s. 176.

Wniosek i dokumenty o udzielenie koncesji

przez
5/5 - (1 vote)

Prawo energetyczne w art. 35 ust. 1 określa jedynie podstawowe wymogi formalne dotyczące wniosku o udzielenie koncesji. Dlatego też, do treści wniosku o udzielenie koncesji stosowane są w szczególności przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie określenia dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o udzielenie koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania, magazynowania, przesyłania i dystrybucji oraz obrotu paliwami i energią 173: wydanego na podstawie art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.). Przepis ten zawiera wykaz załączników, które należy złożyć wraz z wnioskiem o udzielenie koncesji.

Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać w szczególności takie dane jak:

1. Oznaczenie wnioskodawcy i jego siedziby lub miejsca zamieszkania, a w razie ustanowienia pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu podmiotu gospodarczego 174 również ich imiona i nazwiska.

Oznaczenie wnioskodawcy będącego osobą prawną polega na wskazaniu jego nazwy, statusu prawnego (np. spółka akcyjna, spółka z o.o.), miejsca i numeru rejestracji oraz adresu, numery REGON i NIP. Osoba fizyczna powinna wskazać co najmniej imię, nazwisko oraz miejsce zamieszkania.

2. Określenie przedmiotu oraz zakresu działalności, na którą ma być wydana koncesja.

Wnioskodawca może ubiegać się o koncesje na działalność w ograniczonym zakresie bądź wskazać pełne rodzaje zakresów.

3. Projekt planu rozwoju przedsiębiorstwa w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na ciepło.

4. Informacje o dotychczasowej działalności wnioskodawcy, w tym sprawozdania finansowe z ostatnich 3 lat, jeżeli podmiot prowadzi działalność gospodarczą.

Ustawa nie wymaga od wnioskodawcy posiadania udokumentowanego doświadczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej. Informację o dotychczasowej działalności, w tym sprawozdania finansowe z ostatnich 3 lat, przedstawiają tylko ci wnioskodawcy, którzy działalność gospodarczą w takim czasie prowadzili.

5. Określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności175.

Określając datę rozpoczęcia działalności wnioskodawca powinien mieć świadomość, że jeśli w treści koncesji wskazana będzie data, którą zamieścił we wniosku, to nie będzie mógł rozpocząć działalności przed tą datą. Nie rozpoczęcie działalności w określonym terminie i długa w tym zakresie zwłoka, mogą być podstawą do cofnięcia koncesji.176

6. Określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję, w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem.

Przez dysponowanie środkami należy rozumieć zarówno ich fizyczne posiadanie z możliwością dysponowania, jak i posiadanie, na podstawie zawartych umów, roszczeń o dostęp do środków finansowych i możliwość dysponowania nimi. Wnioskodawca powinien wykazać, że środki, które pozostają do jego dyspozycji, mogą być wydatkowane na działalność objętą wnioskiem.177

7. Statystyczny numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. 178.

Statystyczny numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze podmiotów prowadzących działalność gospodarczą powinni podać (załączyć) tylko ci wnioskodawcy, którzy numer taki posiadają

8. Zaświadczenia o niekaralności wszystkich członków zarządu spółek akcyjnych i spółek z ograniczona odpowiedzialnością, wszystkich wspólników w spółkach cywilnych lub osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.

Zgodnie z zapisami art. 33 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, nie może być wydana koncesja wnioskodawcy skazanemu prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo mające związek z przedmiotem działalności gospodarczej określonej ustawą. Zaświadczenia o niekaralności, powinny być wydane przez Centralny Rejestr Skazanych Ministerstwa Sprawiedliwości
Prezes URE może żądać dodatkowych informacji i dokumentów w celu uprawdopodobnienia, że wnioskodawca spełni wymagane przepisami warunki 179, jednak tylko w takim zakresie, w jakim może -to służyć uprawdopodobnieniu, że spełni on warunki wykonywania działalności, o której mowa w koncesji. Wezwanie strony do usunięcia braków w dokumencie powinno być wydane w formie postanowienia Prezesa URE 180.

Prezes URE, po analizie wszystkich istotnych okoliczności, w oparciu o dokumenty i informacje, dokonuje oceny co do tego, czy zostało uprawdopodobnione, że wnioskodawca spełni wymagane przepisami warunki oraz podejmuje decyzję, czy wnioskodawca spełnia wymagane przepisami warunki. Jest to administracyjna decyzja uznaniowa, co oznacza, że Prezes URE ma prawo wyboru treści rozstrzygnięcia. Wybór ten nie może być jednak dowolny. Musi on wynikać z wszechstronnego i dogłębnego rozważenia wszystkich okoliczności faktycznych sprawy181. Uznanie wniosku za nie zasługujący na uwzględnienie wymaga uzasadnienia odpowiadającego wymogom art. 107 k.p.a.. Sądowa kontrola decyzji ograniczona jest do badania legalności.

Do wniosku o wydanie koncesji (podobnie jak do wniosków o ich uchylenie, zmianę, cofnięcie czy o stwierdzenie wygaśnięcia) stosuje się postanowienia ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 86, poz. 960), zgodnie z którymi złożenie wniosku wymaga uiszczenia odpowiedniej opłaty skarbowej, w formie znaków opłaty skarbowej w wysokości 5,00 zł za wniosek oraz 0,50 zł za każdy z załączników. Brak znaków skarbowych, pomimo wezwania, do ich uzupełnienia, jest wystarczającą przesłanką zwrotu wniosku, na mocy art. 261 k.p.a.

Wszystkie strony przedkładanej dokumentacji muszą być podpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania przedsiębiorcy. Kopie dokumentów winny być poświadczone za zgodność z oryginałem przez notariusza. Dopuszcza się poświadczenie zgodności z oryginałem przez osobę działającą w imieniu przedsiębiorcy, która podpisała również wniosek o wydanie koncesji.
Wszystkie załączniki do wniosku powinny być oryginałami lub poświadczonymi kopiami dokumentów. Kopie załączników mogą być poświadczone urzędowo, przez notariusza, radcę prawnego lub – w przypadku dokumentów wewnętrznych przedsiębiorstwa – osoby uprawnione do reprezentacji przedsiębiorstwa.

170 S. Biernat, A. Wasilewski, Ustawa o działalności gospodarczej. Komentarz, Kraków 1997 r. s. 359

171 art. 43 ust. 3 Prawo energetyczne

172 uchwała SN z 28.09.1991 r. III CZP, OSN 1991 r. nr 1, poz. 3

173 Rozporządzenie zostało wydane dnia 13 czerwca 2001 r. (Dz.U. Nr 66, poz. 666). Na uwadze należy mieć także wymogi określone w art. 17 ust. 1 pkt 2 i ust. 24 ustawy Prawo działalności gospodarczej

174 Ustawa Prawo działalności gospodarczej używa pojęcia „przedsiębiorca”. Podobnie czyni to Prawo energetyczne, ale wyłącznie w art. 56 ust. 3.

175 odpowiednio do art. 36 Prawo energetyczne , koncesji udziela się na czas określony, nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 50 lat.

176 J. Baehr E. Stawicki Prawo energetyczne MUNICIPIUM, 1999 r. str. 121

177 J. Baehr E. Stawicki Prawo energetyczne MUNICIPIUM, 1999 r. str. 122

178 odpowiednio do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz. U. Nr 69, poz. 763)

179 napodstawie art. 18 ustawy Prawa działalności gospodarczej organ koncesyjny (tj. Prezes URE) może dokonać kontrolnego sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie koncesji.

180art. 123 k.p.a. oraz wyrok NSA z 20.X.1989 r. II S.A. 808, Prawo i życie, 1991 r. nr 10 str. 15

181 II S.A. 2875/95 „Wokanda” 1995 nr 6 str. 33

Zobowiązany i pozostali uczestnicy postępowania egzekucyjnego

przez
5/5 - (1 vote)

praca magisterska z administracji

Zobowiązany jest najważniejszym podmiotem w procesie wykonania obowiązku administracyjnego, to na niego został nałożony obowiązek określonego zachowania się (działania lub zaniechania) i od niego zależy, w jakim trybie obowiązek zostanie wykonany, czy dobrowolnie czy pod przymusem. Jest stroną każdego stosunku prawnego zawiązywanego na tle wykonania obowiązku administracyjnego. Jeżeli nie zostanie on wskazany lub zostanie wskazana niewłaściwa osoba, decyzja o nałożeniu obowiązku jest nieważna.

Wyrok NSA w Katowicach z 13 sierpnia 1996 r., S.A./Ka 1572/95 nie publ. mówi, że: „skierowanie decyzji podatkowej do osoby nie będącej podatnikiem stanowi przesłankę nieważności określoną w art. 156 1 pkt 4 k.p.a. Wprawdzie wspólnicy spółki cywilnej ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spółki, ale ich odpowiedzialność wynika z przepisu art. 47 ust. 1 ustawy z 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych, którego w niniejszej sprawie nie zastosowano. Organ I instancji wymierzył zresztą podatek obrotowy z tytułu działalności spółki tylko jednemu, a nie obojgu wspólnikom, co ewentualnie Sąd mógłby ocenić w kategorii mniej istotnych uchybień proceduralnych”.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie zawiera definicji normatywnej zobowiązanego. Do określenia zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych wskazówek dostarcza kodeks postępowania administracyjnego. Stroną postępowania administracyjnego mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a także państwowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne, nawet jeżeli nie posiadają osobowości prawnej (art. 29). Art. 28 k.p.a. określa jako stronę każdego, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu administracji ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Tak więc zobowiązanym może być osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej w rozumieniu kodeksu cywilnego, jeśli przepisy prawa administracyjnego przypisują takiej jednostce organizacyjnej pewne prawa i obowiązki lub postrzegają fakt wyodrębnienia jej interesów 16.

W toku postępowania egzekucyjnego może nastąpić zmiana osoby zobowiązanego. Ma wtedy odpowiednie zastosowanie art. 30.4 k.p.a., który brzmi: „ W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni”, a także art. 30, 5, stanowiący: „ W sprawach dotyczących spadków nie objętych jako strony działają osoby sprawujące zarząd majątkiem masy spadkowej, a w ich braku – kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej”.

Zobowiązany może działać osobiście lub przez przedstawiciela ustawowego lub statutowego. Zobowiązany może ustanowić pełnomocnika. W odniesieniu do zobowiązanego mają zastosowanie odpowiednie przepisy rozdziału 6 działu I Kodeksu postępowania administracyjnego odsyłające do przepisów Kodeksu cywilnego sprawach zdolności do czynności prawnych. Treść art. 32 k.p.a., stanowi, iż strona może działać przez pełnomocnika, „chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania” ( np. zobowiązany musi sam zgłosić się do poboru czy do szczepień ochronnych itp.)

Warto dodać, że ustawa egzekucyjna przewiduje szczególne rozwiązania dotyczące reprezentowania zobowiązanego w egzekucji administracyjnej z nieruchomości, gdy nie jest znane miejsce pobytu zobowiązanego. W takim przypadku organ egzekucyjny występuje do właściwego sądu o ustanowienie kuratora do zastępowania osoby nieobecnej. Ustanowiony w tym trybie kurator wykonuje  swoje czynności także w interesie innych osób, którym w dalszym toku postępowania nie będą mogły być dokonane doręczenia. Jednakże kurator może reprezentować równocześnie tylko te osoby, których interesy nie są sprzeczne (art. 110c. 6)17.

Odróżniamy trzy kategorie podmiotów: zobowiązanego, podmiot odpowiedzialny za wykonanie obowiązku i osoby wykonujące obowiązek 18. Może zaistnieć taka sytuacja, że zobowiązany to podmiot, który jest odpowiedzialny za wykonanie obowiązku, choć sam go nie wykonuje, lub że zobowiązany lub wykonawca to jedna i ta sama osoba. Bywa jednak niekiedy odmiennie. Na niepełnoletniej osobie fizycznej ciąży obowiązek pobierania  nauki.  Jest ona wykonawcą  obowiązku,  ale zobowiązanym  są  rodzice lub przedstawiciele ustawowi, lub sprawujący opiekę nad dzieckiem. Jeśli zobowiązanym jest jednostka organizacyjna lub osoba prawna, to wykonawcą mogą być pracownicy tej jednostki, a odpowiedzialność za realizację obowiązków mogą ponosić osoby, do których należy czuwanie nad wykonaniem obowiązku przez zobowiązanego (grzywna w celu przymuszenia – art. 120.2 ).19

Zróżnicowanie osób zobowiązanych i osób wykonujących obowiązek nie jest dopuszczalne w przypadku obowiązków mających charakter obowiązków osobistych, ponieważ wtedy do istoty obowiązku należy fakt działania tej, a nie innej osoby. 20

Pozostali uczestnicy

Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i organizacja społeczna, jako podmioty postępowania egzekucyjnego, korzystają z możliwych do zrealizowania w tym postępowaniu uprawnień, które na mocy przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego przysługują im w postępowaniu administracyjnym sensu stricte. Po pierwsze, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i organizacja społeczna mogą zwracać się do właściwego organu z żądaniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego w przypadkach, gdy wszczęcie następuje z urzędu. Podmioty te nie mogą natomiast żądać wszczęcie postępowania, gdy następuje ono na wniosek wierzyciela, ponieważ przesłanką wszczęcia postępowania jest wystawienie przez wierzyciela tytułu wykonawczego. Po drugie, wymienione podmioty mogą brać udział w toczącym się postępowaniu.

Uczestnicząc już w postępowaniu mogą wnosić przewidziane w ustawie środki zaskarżenia oraz korzystać z innych uprawnień, jakie ustawa przyznaje wierzycielowi, zobowiązanemu oraz osobom trzecim. Organ egzekucyjny powinien zawiadomić prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich lub organizację społeczną o wszczęciu postępowania, gdy uzna ich udział za uzasadniony i potrzebny. Gdy żądanie wszczęcia postępowania lub dopuszczenie do udziału w toczącym się postępowaniu pochodzi od prokuratora lub Rzecznika Praw Obywatelskich, organ jest nim związany. Oznacza to, że organ egzekucyjny nie może odmówić wszczęcia postępowania, gdy żąda tego prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich nie może nie dopuścić ich do udziału w toczącym się postępowaniu.

Gdy z analogicznym żądaniem występuje  organizacja  społeczna, organ rozstrzyga co do przedmiotu żądania w drodze postanowienia. Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdym przypadku bezczynności organu, gdy tylko jest ona niezgodna z prawem, tzn. gdy istnieją podstawy do wszczęcia postępowania z urzędu. Prokurator może też włączyć się do wszczętego już postępowania w każdym przypadku, gdy uzna, iż jest to niezbędne dla zapewnienia przebiegu postępowania zgodnie z prawem. Rzecznik Praw Obywatelskich może skorzystać z analogicznych uprawnień, gdy jest to uzasadnione ze względu na ochronę praw i wolności człowieka i obywatela. Organizacja społeczna może wystąpić z przysługującym jej żądaniem, gdy przemawia za tym interes społeczny oraz cel statutowy tej organizacji. 21

W postępowaniu egzekucyjnym występuje grupa uczestników, którzy nie są wierzycielem, zobowiązanym ani też nie działają na prawach strony, jak np. prokurator czy organizacja społeczna. Uczestnikami o takim statusie są: świadek, osoby trzecie, dozorca.

Świadek to osoba, która  występuje w postępowaniu egzekucyjnym z uwagi na potrzebę ochrony interesów zobowiązanego i zapewnienia należytego przeprowadzenia czynności egzekucyjnych. Świadka może powołać zobowiązany lub egzekutor. Jego rola w postępowaniu egzekucyjnym jest jednak inna niż w postępowaniu orzekającym. W postępowaniu egzekucyjnym świadek jest jedynie obecny przy czynnościach egzekucyjnych, egzekucyjnych więc w zasadzie tylko po to, aby obserwować przebieg owych czynności. W pewnych okolicznościach obecność świadka jest obligatoryjna.

Według art. 51.2 egzekutor powinien powoływać dwóch świadków, gdy zobowiązany nie jest obecny przy czynnościach egzekucyjnych albo został wydalony z miejsca tych czynności, a nie zachodzi obawa udaremnienia wskutek tego egzekucji. Art. 52.2 obecność świadka jest niezbędna, kiedy czynności egzekucyjne są dokonywane w porze nocnej.22  Świadkiem w postępowaniu egzekucyjnym może być każda osoba fizyczna, pod warunkiem, że jest pełnoletnia. W charakterze świadka mogą być powołani także pełnoletni członkowie rodziny i domownicy zobowiązanego. Świadek podpisuje protokół z czynności egzekucyjnych. Świadkom przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych nie otrzymują wynagrodzenia.

Osoby trzecie to podmioty, które nie będąc zobowiązanym, roszczą sobie prawo do rzeczy lub prawa majątkowego, majątkowego którego prowadzi się egzekucję administracyjną. Zgodnie z art. 38 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, osoby trzecie mają prawo występowania do organu egzekucyjnego z żądaniem wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji. W przypadku nieuwzględnienia tego żądania, osobom trzecim służy zażalenie na wydane w tej sprawie postanowienie organu egzekucyjnego.

Dozorca jest osobą zobowiązaną do zapewnienia prawidłowego przechowywania i nie usuwania rzeczy zajętych w toku egzekucji przez egzekutora, jeżeli rzeczy ruchome nie zostają zabrane  z miejsca prowadzenia egzekucji. Ze względu na zapewnienie skuteczności egzekucji ustanowienie dozorcy jest obowiązkiem prowadzącego egzekucję 23. Ewentualne wydatki poniesione w związku z przechowaniem rzeczy podlegają zwrotowi, o czym organ egzekucyjny orzeka w formie zaskarżalnego postanowienia (art. 100-102).

Zarządcą jest osoba, której powierzono sprawowanie zarządu zajętą nieruchomością. Do jego zadań należy wykonywanie czynności potrzebnych do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierania wszelkich pożytków z nieruchomości, rozporządzać nimi oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą zobowiązanego.

Wykonawca to podmiot uczestniczący w realizacji wykonania zastępczego, które jest środkiem egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym. Wykonawcą jest osoba, której organ egzekucyjny zlecił wykonanie za zobowiązanego, na jego koszt, ciążącego na nim obowiązku o charakterze niepieniężnym (np. rozbiórkę budynku). Zlecenie wykonawcy zastępczego wykonania egzekwowanego obowiązku powoduje, że oprócz istniejącego wcześniej  stosunku administracyjno-prawnego między organem egzekucyjnym a zobowiązanym, nawiązują się odrębne stosunki cywilnoprawne między organem egzekucyjnym a wykonawcą oraz między wykonawcą a zobowiązanym.24

Mianem pomocniczych organów egzekucyjnych można określić wezwane do pomocy w postępowaniu egzekucyjnym organy Policji, Straży Granicznej lub Agencji Bezpieczeństwa. Art. 46. 1 ustawy wzywa się je, jeżeli natrafi się na opór, który uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie egzekucji bądź, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że taki opór można natrafić. W przypadku, gdy opór stawia żołnierz w czynnej służbie wojskowej trzeba wezwać pomocy właściwego organu wojskowego, chyba że zwłoka grozi udaremnieniem egzekucji, a na miejscu nie ma organu wojskowego. Organy wzywane do udzielenia pomocy nie mogą jej odmówić.

W przypadku prowadzenia czynności egzekucyjnych w obrębie budynków wojskowych oraz zajmowanych przez Urząd Ochrony Państwa, Policję lub Straż Graniczną, a także na okrętach wojennych można dokonywać czynności egzekucyjnych dopiero po wcześniejszym zawiadomieniu właściwego komendanta i w asyście wyznaczonego przez niego organu. Organy te nazywane są organami asystującymi lub asystencyjnymi.25 Zasady udzielania przez wymienione organy pomocy i asysty określają przepisy wykonawcze do ustawy wydane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji i Ministra Obrony Narodowej. 26

Do uczestników postępowania zaliczamy także biegłego skarbowego. Jest nim rzeczoznawca w określonej dziedzinie, uprawniony do wyceny majątku zobowiązanego i wpisany na listę biegłych prowadzoną przez izbę skarbową. Uprawnienia do szacowania wartości majątku mogą być nadane osobie, która korzysta w pełni z praw publicznych, posiada wykształcenie stwierdzone dyplomem ukończenia wyższej, średniej lub zasadniczej szkoły o profilu technicznym lub artystycznym lub posiada dyplom mistrza, w zawodzie lub kierunku odpowiadającym rodzajowi majątku, którego wartość podlega oszacowaniu oraz uzyskała opinie właściwego stowarzyszenia, organizacji zawodowej, szkoły wyższej lub innej instytucji stwierdzającej posiadanie przez tę osobę teoretycznych wiadomości w gałęzi techniki, sztuki, rzemiosła, a także innych umiejętności niezbędnych do oszacowania wartości majątku.

Wpis następuje na wniosek zainteresowanego w drodze postanowienia dyrektora izby skarbowej. Dyrektor izby skarbowej dokonuje wpisu na listę biegłych skarbowych, na podstawie wniosku osoby ubiegającej się o wpis, do którego oprócz wyżej wymienionych dokumentów, powinny być załączone dokumenty stwierdzające tożsamość kandydata oraz jego niekaralność, opinia zakładu pracy, jeżeli kandydat jest pracownikiem oraz informacja dotycząca zakresu uprawnień, o które ubiega się kandydat na biegłego skarbowego.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przewiduje przypadki, w których powołanie biegłego skarbowego do oszacowania wartości zajętej ruchomości jest obligatoryjne. Przykładowo – organ egzekucyjny ma obowiązek powołania biegłego skarbowego w przypadku wniesienia przez zobowiązanego skargi na oszacowanie rzeczy ruchomych wskazanych w art. 99. 3 ww. ustawy (tj. wyrobów użytkowych ze złota, platyny, srebra, jak również innych kosztowności, a także maszyn i innych urządzeń produkcyjnych oraz środków transportu). Powołanie zaś biegłego skarbowego dla oszacowania wartości innych zajętych ruchomości jest fakultatywne. W tym przypadku organ egzekucyjny może wezwać biegłego skarbowego, jeżeli uzna to za potrzebne.

16. P. Przybysz, Egzekucja…, s. 83.

17. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne…, s. 66.

18. J. Jendrośka, Zagadnienia prawne wykonania aktu administracyjnego, Wrocław 1963, s. 28.

19. Z. Leoński, Administracyjne…, s. 69.

20. P. Przybysz, Egzekucja…, s. 84.

21. Z. R. Kmiecik, Postępowanie administracyjne i postępowanie sądowoadministracyjne, Kraków 2003, s. 213.

22. E. Bojanowski, J. Lang, Postępowanie administracyjne, Warszawa 1999, s. 145.

23. Uprawnienia i obowiązki dozorcy analizuje R. Hauser w komentarzu do wyroku Sądu Najwyższego z 17 czerwca 1975 r.(II CR 279/75), FAwO, t. VI, Warszawa 1980, s.150.

24. T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne…, s. 93.

25. B. Adamiak, J. Borkowski, Polskie postępowanie…, s. 423; J. Lang, E. Bojanowski, Postępowanie…, s. 145.

26. Rop. Min. Spraw Wewnętrznych i Administracji z 29 sierpnia 2001 r. w sprawie sposobu udzielania przez Policję lub Straż Graniczną pomocy lub asysty organowi egzekucyjnemu i egzekutorowi przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych (Dz. U. Nr 101, poz. 1106) i rop. Min. Obrony Narodowej z 16 stycznia 2002 r. w sprawie udzielania pomocy i asystowania przez Żandarmerię Wojskową lub wojskowe organy porządkowe przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych w administracji (Dz. U. Nr 8, poz.75).